Harder op de trom slaan voor belang zuivelsector

Met een nieuwe voorzitter én nieuwe directeur is de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) goed geschoeid om de grote uitdagingen waar ze voor staan op te pakken. Dat de uitdagingen in tijden van de voortdurende stikstofdiscussie groot zijn, valt natuurlijk niet te ontkennen. Een van de aspecten waar de branchevereniging voor pleit, is behoud van voldoende schaal. Hierin wil de NZO nadrukkelijk wegblijven van uit de lucht gegrepen cijfers en getallen. "De discussie moet op basis van feiten gevoerd worden."

Albert de Groot, CEO van Vreugdenhil Dairy Foods, heeft sinds juli de voorzittershamer in handen. Helemaal nieuw is deze functie niet voor hem, want hij was al waarnemend voorzitter na het vertrek van Hein Schumacher bij FrieslandCampina. De zuivelcoöperatie uit Amersfoort mag als grootste verwerker binnen de NZO een voorzitter benoemen en kwam bij De Groot uit. Met bijna dertig jaar ervaring bij Vreugdenhil weet hij wel hoe de hazen in de zuivelindustrie lopen. De dagelijkse leiding van de belangenvereniging is sinds kort in handen van Joep Rats. Hij kwam over van Bouwend Nederland en is vanuit die rol goed bekend met het reilen en zeilen in politiek Den Haag.

Niet te verkrampt
Het duo vindt dat de NZO meer zichtbaar moet zijn. Het belang van zuivel moet sterker naar voren gebracht worden in tijden dat de sector soms onder vuur ligt. In een gesprek met de twee gaat het al snel over de uitdagingen in het umfeld. Toch pleit De Groot er allereerst voor om niet in een verkrampte houding te schieten. "98% van de Nederlanders consumeert zuivel. 1% lust het niet en 1% consumeert geen zuivel uit persoonlijke overwegingen." Hij sluit zijn oren niet voor kritiek, maar de sector hoeft zich volgens hem niet te schamen: "Zuivel is een magisch product in mijn ogen. Een gezond en gebalanceerd dieet kan bijna niet zonder."

Als De Groot over zuivel speekt, dan doelt hij overigens op producten van koemelk. Anders praat je over zuivelalternatieven, maar die mogen wat hem betreft niet met melk geassocieerd worden. Dat veel zuivelbedrijven zich op plantaardige markt oriënteren, snapt hij wel en dat is ook niet nieuw. "Dit deden we decennia geleden ook al met koffiecreamers bijvoorbeeld."

Kunstmest en soja-import
Rats is na een paar maanden bij de NZO onder de indruk geraakt van de professionaliteit van de leden. Maar op zijn lauweren rusten kan de zuivelsector niet, zo realiseert hij zich terdege. Daarmee doelt hij onder meer op het verlagen van de CO2-footprint en het borgen van dierwelzijn. Hoewel de NZO zich nauw verbonden weet met de melkveehouderij, ligt het aandachtsterrein allereerst op de verwerkende zuivelindustrie. "Wij nemen geen stelling over het gebruik van kunstmest of Zuid-Amerikaanse soja in veevoer. Dat is in eerste lijn iets voor de belangenbehartigers in de melkveehouderij", aldus Rats. Wel pleiten Rats en De Groot voor een level playing field in Europa wat betreft de wettelijke eisen op het boerenerf. Dit om eerlijk op kostprijs te kunnen concurreren.  Daarbovenop moet ruimte blijven voor private initiatieven als PlanetProof of de 'Beter voor'-programma's in versketens. "Er is ondertussen geen melkverwerker meer zonder een eigen duurzaamheidsprogramma en dat is een goede zaak", vindt De Groot.

Behoud van schaalgrootte
Iets waar de NZO sterk op inzet, is het behoud van voldoende schaalgrootte. Bij de leden dringt steeds meer het besef door dat de huidige omvang van het productieapparaat niet meer vanzelfsprekend is, gezien de dieraantallen onder druk staan. In toenemende mate oriënteren Nederlandse verwerkers zich op de aanvoer melk uit België of Duitsland. Hoewel de NZO voor voldoende schaalgrootte pleit, willen ze wegblijven van een minimumomvang. Mede ook omdat dergelijke cijfers al snel polariserend werken. Het stoort Rats dat NGO's vaak lukraak met cijfers strooien die niet op feiten berust zijn. "Dat brengt de discussie niet verder." Ondanks dat de NZO geen wensomvang wil uitspreken, vindt De Groot dat de zuivelsector in de toekomst moet kunnen blijven exporteren. "Wij exporteren geen bulk, maar hoogwaardige zuivel die in ons land met relatief weinig milieubelasting worden geproduceerd. Hij pakt zijn IPhone erbij en zegt dan: "Het stoort toch ook niemand dat dit apparaat in China wordt geproduceerd?"

Bepalende verkiezingen
De komende maanden komt Nederland in het teken te staan van een ongetwijfeld felle en meeslepende verkiezingscampagne. Die zijn ook bepalend voor de richting die het stikstofdossier opgaat. En daarmee dus ook de toekomst van de melkveehouderij en de zuivelsector. Recent schreef de NZO een paper met aanbevelingen voor politieke partijen. Hierin wordt naast het economisch exportbelang van €10 miljard ook het landschappelijke belang en de voedingswaarde van zuivel naar voren gebracht. Waarschijnlijk zijn de verkiezingen in november bepalender dan ooit als het op dieraantallen aankomt. De Groot blikt alvast vooruit: "Het gaat nogal schelen of Nederland straks over rechts of links geregeerd gaat worden."

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness. Hij richt zich daarnaast op zuivel, varkens en vleesmarkten. Ook volgt hij de (bedrijfs)ontwikkelingen binnen de agribusiness en interviewt hij CEO’s en beleidsmakers.

w.baan@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.