Aangeboden: NVM Agrarisch & Landelijk
Kadaster: trends op de agrarische grondmarkt
Paul Peter Kuiper werkt bij het Kadaster aan de informatievoorziening over de agrarische grond- en vastgoedmarkt. Zo ontwikkelde hij samen met Wageningen Economic Research de database met agrarische transacties die door makelaars wordt gebruikt en onderzoekt hij verschillende aspecten van de grondmarkt. Daarnaast doet hij ook onderzoek naar de ontwikkeling van het landschap. Over beide onderwerpen publiceert hij.
De expert vastgoed en grond landelijk gebied deelt zijn visie op de ontwikkelingen op de agrarische grondmarkt.
Inflatie als prijsbepalende factor
De prijs van landbouwgrond is recent verder gestegen naar €84.400 per hectare in het tweede kwartaal van 2024. Volgens Kuiper spelen verschillende oorzaken hierbij een rol, maar is er één factor die weinig aandacht krijgt: inflatie. "Als je de prijzen van de afgelopen jaren corrigeert voor inflatie, dan kijken we naar een nagenoeg vlakke lijn. Natuurlijk is niet alle prijsgroei toe te schrijven aan inflatie, maar het is wezenlijk bepalend." De inflatie is dalend, waardoor al gesproken wordt over mogelijke rentedaling. "Als die daling doorzet, wordt het lenen van geld goedkoper. De prijs van grond kan daardoor verder stijgen", aldus Kuiper. "Al is het altijd een complex web van factoren die elkaar beïnvloeden, dus die ontwikkeling is niet met zekerheid te zeggen."
Dalende mobiliteit
Het aantal grondoverdrachten is weer fors gedaald, naar 27.400 hectare in heel Nederland in 2023, vervolgt Kuiper. "Ten opzichte van het langjarige gemiddelde (2012-2022) is de hoeveelheid verhandelde grond maar liefst 19% lager. Die dalende trend is eigenlijk al in 2020 ingezet en is tot op heden nog niet doorbroken." Hieraan liggen verschillende oorzaken ten grondslag. "Er heerst veel onzekerheid in de sector over onderwerpen als grondgebondenheid, derogatie en stikstofmaatregelen." Het Kadaster ziet wel een toenemende activiteit van de provincies in de agrarische grondmarkt. "Al sinds 2021 zien we dat provincies steeds minder grond verkopen, en juist steeds meer grond aankopen. Nu de maatregelenpakketten aan de provincies zijn toegekend, voorspel ik dat een aantal van de provincies nog actiever zal worden."
Kavelruil als referentiemateriaal
Tenslotte wijst Kuiper op het belang van het instrument kavelruil op de agrarische grondmarkt. "Eerder onderzoek laat zien dat maar liefst 18% van de grondoverdrachten verloopt via kavelruil. In sommige gebieden, zoals Friesland, is dat zelfs 28%." De recente wetswijziging zal hierop waarschijnlijk weinig effect hebben. Kuiper geeft aan dat vanuit het oogpunt van de informatievoorziening over de agrarische grondmarkt, het hoge aandeel kavelruil spannend is omdat deze transacties meestal geen koopsom of taxatiewaarde van de overgedragen percelen bevat. "Hierdoor missen we dus 18% aan referentietransacties! Het vinden van goede referentietransacties zou ermee geholpen zijn als deze informatie beter beschikbaar komt via de ingeschreven kavelruilakten. Als Kadaster willen we de transparantie in de markt bevorderen. We streven daarom naar het beschikbaar maken van zoveel mogelijk en kwalitatief goed referentiemateriaal. Door koopsominformatie in de kavelruilakten op te nemen, kunnen we samen met de makelaardij en het notariaat echt nog een slag maken."
Klik op deze link voor de inzichten in de vastgoedmarkt Agrarisch en Landelijk van het eerste halfjaar van 2024.
