Dossier Stikstofcrisis

Terwijl een meerderheid in de Tweede Kamer plus het kabinet door willen gaan met het ingezette stikstofbeleid - want niet controversieel - neemt de wetenschappelijke twijfel toe. Het RIVM voelt zich er ook toenemend ongemakkelijk bij.

In Amsterdam rolde deze week een kokend hete aardappel uit de pan, en het was eigenlijk best vermakelijk om te zien hoe daar omheen werd gedraaid. Het gaat natuurlijk over het onafhankelijke stikstof depositieonderzoek van de Universiteit van Amsterdam, gefinancierd door het Mesdagfonds. In onze rubriek Stikstofstemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.

Het wetenschappelijke stikstofonderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA) deed dinsdag veel stof opwaaien, waarbij opviel dat de resultaten op zeer verschillende wijzen zijn geïnterpreteerd. Van een bevestiging van het huidige kabinetsbeleid tot en met de spreekwoordelijke bom onder de huidige stikstofkoers van minister Christianne van der Wal. De onderzoekers van de UvA hebben in hun bewoordingen duidelijk de kool en de geit willen sparen, maar wie het rapport goed leest ziet dat de uitkomsten over het gedrag van de stikstofuitstoot door melkveebedrijven glashelder en duidelijk zijn.

De stikstofdepositiemetingen door de Universiteit van Amsterdam zijn nog maar amper twee dagen publiek en nu al hét stikstofnieuws van Nederland. Er is volop discussie en Tweede Kamerleden buitelen over elkaar heen met vragen aan het kabinet. Aan Lubbert van Dellen, secretaris van het Mesdagfonds (het fonds dat de aanzet gaf voor het onderzoek), de vraag wat de uitkomsten betekenen voor de praktijk.

Het model dat het RIVM gebruikt om stikstofemissies van individuele boerderijen te berekenen en hun deposities op kwetsbare natuur, strookt niet met metingen gedaan door een onderzoeksteam van de Universiteit Amsterdam (UvA). Herleidbare emissies vanaf afzonderlijke bedrijven slaan hoofdzakelijk binnen een straal van 100 meter neer. Het RIVM overschat de gemeten depositie 3,6 maal.

Het kabinet is gevallen, maar de regeringscoalitie wil eigenlijk nog zo veel mogelijk doorgaan met het ingezette beleid. Dat kwam deze week duidelijk naar voren bij de debatten en stemmingen in de Tweede Kamer over de vraag welk onderwerpen controversieel moesten worden verklaard en welke niet.

Nu, na de zomervakantie, de politieke molen weer is gaan draaien, komt er ook weer een barrage aan verontrustend stikstofnieuws los. Demissionair stikstofminister Christianne van der Wal zegde deze week evenwel eerst de provincies maar eens de wacht aan, omdat zij een te hoge rekening sturen.

Het gaat nog wel tot de zomer van volgend jaar duren eer dat er een nieuw kabinet is dat volledig vertegenwoordigd en bevoegd kan regeren. Die verwachting gaf Piet Adema, demissionair minister van Landbouw, af in een podcast met Tijs van den Brink. Tot zo lang heeft Nederland dus nog met hem en zijn eveneens gekortwiekte collega's te maken. In onze rubriek Stikstofstemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.