Dossier Economische crisis

Recessievrees boezemt aandelenbeleggers angst in, waarbij de objectieve recessie indicatoren mogelijk zijn verstoord. Toch zijn er wel degelijk zwakke plekken in de Amerikaanse economie. Daarbij herstelt de Duitse en Nederlandse industrie iets.

Christine Lagarde, de president van de Europese Centrale Bank (ECB), rekent op een snellere economische groei in de eurozone. De Duitse ifo-index van het ondernemersvertrouwen is echter aan het dalen, alhoewel de banken in steeds mindere mate hun kredietvoorwaarden aanscherpen.

De Nederlandse consumenten zijn voor de derde maand op rij iets minder pessimistisch. Dat heeft waarschijnlijk alles te maken met de iets afnemende inflatie en onzekerheid. De Amerikaanse cijfers vallen tegen, maar dat ligt waarschijnlijk aan het strenge winterweer in december. De Chinese cijfers zijn iets beter dan verwacht, tijd om daar het Chinees Nieuwjaar te gaan vieren.

Er hangt de landbouw veel boven het hoofd, vooral in de veehouderij, maar ook in de akkerbouw is er de nodige onzekerheid over plannen van de nationale overheid en van Europa. En dit staat nog los van de andere onrust die er in de wereld heerst. Toch heeft dit nog geen grote invloed op de inkomens.

De inkomens in de land- en tuinbouw wijken dit jaar sterk af van die in het vorige jaar. In bijna alle sectoren zijn er grote verschuivingen zichtbaar. Het gemiddelde inkomen per arbeidskracht pakt met zo'n €100.000 ongeveer 22% hoger uit dan vorig jaar. Ook is het ruim €34.000 hoger dan het gemiddelde over de periode 2017-2021. Toch geeft het geen goed beeld van de spreiding van de inkomens. Voor 20% van de bedrijven wordt een inkomen per arbeidskracht geraamd op minder dan € 2.000. Voor een even zo grote groep wordt een inkomen geraamd van boven de € 155.000.

Het blijft de komende twee jaar doormodderen met de economie. Rabobank-economen verwachten een zeer beperkte groei van 0,6% komend jaar en 1% in 2024. Dat staat in het vandaag (5 december) verschenen Economisch Kwartaalbericht.

Het bruto binnenlands product (bbp) is in het derde kwartaal van dit jaar met 0,2% gedaald in vergelijking met het tweede kwartaal. Dat meldt het CBS. De economische krimp wordt vooral veroorzaakt door minder investeringen (-1,7%). Vooral in woningen en infrastructuur is minder geïnvesteerd. Op jaarbasis is de economie nog wel gegroeid.

De Britse obligatiemarkt en het pond krijgen wat lucht, aangezien minister van Financiën Kwasi Kwarteng zijn belastingplannen herziet. Met een oplopende schuldenlast en sputterende economie, is het een kwestie van tijd voordat het pond nieuwe klappen krijgt.