Groeiend renteverschil laat de yen opvallend koud

Het renteverschil tussen Japan en de westerse wereld wordt door de renteverhogingen in Europa en de Verenigde Staten steeds groter. Dat gaat echter niet meer ten koste van de yen. Er tekent zich namelijk langzaam maar zeker een flinke koerswijziging af bij de Bank of Japan.

In veel landen is de rente de afgelopen weken weer wat verder opgelopen. De Amerikaanse Federal Reserve (Fed) heeft de beleidsrente met frisse tegenzin met een 25 basispunten verhoogd tot 4,75%. Met het oog op alle problemen met Silicon Valley Bank en andere lokale banken, had de Fed het tarief waarschijnlijk liever nog even op peil gehouden. Ook de Bank of England (BoE) schroefde ongewild de rente iets op. BoE-voorzitter Mark Carney vertelde enkele weken geleden nog dat hij de ontwikkelingen na tien renteverhogingen op rij liever even wilde afwachten.

In plaats daarvan dwong een plotselinge stijging van de Britse inflatie Carney tot een nieuwe renteverhoging. ECB-voorzitster Christine Lagarde had overigens eerder al vol overtuiging de rente verhoogd, in een poging om de halsstarrig hoge Europese inflatie omlaag te duwen. Japan is de enige grote ontwikkelde economie waar de rente nog niet stevig is opgelopen. Langzaam maar zeker tekent zich echter een flinke aardverschuiving af in het rentebeleid van het land.

Alle obligaties op de balans
De Bank of Japan (BoJ) loopt namelijk tegen de grenzen van het beleid aan. De centrale bank probeert al ruim tien jaar het inflatievuurtje in Japan wat op te stoken. Omdat Japan een oude, krimpende bevolking heeft, is het wat lastiger om de bestedingen te laten groeien dan in veel andere landen. In een ultieme poging om ervoor te zorgen dat mensen en bedrijven wat meer gaan lenen en investeren, heeft de BoJ behalve de korte beleidsrente ook de lange kapitaalmarktrente omlaag gedrukt.

Dat doet de centrale bank door op grote schaal staatsobligaties te kopen. Daar is de BoJ echter zo enthousiast mee bezig dat het inmiddels meer dan de helft van de Japanse staatsschuld op de balans heeft staan. Hierdoor is de handel in deze leningen voor een deel stilgevallen. Dat is uiteraard geen houdbare situatie. Op zondag 9 april neemt Kazuo Ueda het stokje over van Haruhiko Kuroda als BoJ-voorzitter. Dan staat Ueda voor de grote uitdaging om de rente geleidelijk naar een normaal niveau te tillen en om een eind te maken aan de verslaving van BoJ aan het opkopen van staatsobligaties.

Beleidsomslag
De eerste kans die hij daarvoor krijgt is eind april. Financiële markten beefden eind 2022 al even na toen de BoJ de bandbreedte voor de lange rente iets oprekte van 0,25% naar 0,5% boven of onder 0%. Steeds meer partijen kiezen al positie voor een eerste renteverhoging. Beleggers in Japanse aandelen dekken bijvoorbeeld het valutarisico niet meer af, terwijl hedgefondsen de munt kopen omdat ze het niet aandurven om positie te kiezen in de stilgevallen markt voor staatsobligaties.

Door deze geldstromen gaf de yen nauwelijks een krimp toen de rente in de westerse wereld deze maand omhoog ging. Zodra Ueda de ijzeren greep op de lange rente wat laat vieren, kan de munt wat uit het verdomhoekje kruipen waar de yen al jarenlang in zit. Maar eerst moet de valutawereld nog wat geduld hebben: het duurt nog bijna een maand voordat de BoJ op 27 april bijeen komt om over de rente te vergaderen.

Joost Derks

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.