Doodzonde: zo gooit Japan tientallen miljarden weg

Voor het eerst in meer dan twintig jaar grijpt Japan in op valutamarkten om te voorkomen dat de yen te hard daalt. De tientallen miljarden euro's aan steunaankopen zijn echter weggegooid geld zolang de centrale bank de rente laag houdt.

Als je €40 miljard ergens aan uitgeeft, is het wel zo fijn als je wat daarvoor terugziet. Dat bedrag is namelijk ongeveer even groot als de economie van heel Estland. Toch is er weinig van te merken dat Japan in oktober een dergelijk bedrag heeft uitgegeven aan maatregelen om de val van de yen te stoppen. Ondanks steunaankopen van omgerekend ongeveer €40 miljard, staat de munt in vergelijking met de Europese munt nog heel dichtbij het laagste punt in ruim tien jaar. In ongeveer 2,5 jaar heeft de yen meer dan 20% van zijn waarde verloren.

Rentekloof dijt uit
De belangrijkste reden van die flinke koersdaling, zijn de renteverhogingen van de Europese Centrale Bank. Aan de andere kant van de wereld houdt de Bank of Japan (BoJ) halsstarrig vast aan een beleidsrente van net iets minder dan 0%. Tot het moment dat daarin verandering komt, wordt de rentekloof alleen maar groter. Dat geldt overigens niet alleen voor het verschil met de rente in Europa. In de Verenigde Staten is de beleidsrente binnen een jaar opgelopen van iets meer dan 0 tot 3%, terwijl ook de Bank of England deze week de rente met driekwart procent opschroefde naar 3%. De oplopende rentes maken het voor partijen steeds aantrekkelijker om hun yens in te ruilen voor andere valuta's.

Waarom ligt de Japanse inflatie zo laag?
Het ziet er niet naar uit dat de Japanse centrale bank binnenkort de rente gaat verhogen, zodat het grote verschil met andere landen wat kleiner wordt. De inflatie ligt namelijk veel lager dan in Europa of de Verenigde Staten. In het lopende jaar stevent Japan op een inflatie af van 2% en voor 2023 is dat minder dan 1,5%. Een belangrijke oorzaak van de lage inflatie is dat energie minder zwaar meeweegt in het koopkrachtmandje dan in andere landen. Ook speelt mee dat de Japanse huizenmarkt veel minder oververhit is geraakt dan in de Verenigde Staten en Europa. De lage loongroei is een andere reden waarom de inflatie zo laag ligt. Salarissen nemen als gevolg van vergrijzing en het ontbreken van dynamiek in de economie nauwelijks toe.

Dweilen met de kraan open
Een lage inflatie lijkt in deze tijden heel aantrekkelijk, maar het land komt hierdoor in een financiële spagaat. BoJ-voorzitter Kuroda Haruhiko heeft al laten doorschemeren dat hij tot het eind van zijn termijn in 2023 de rente onveranderd laat. Dit wijst erop dat het renteverschil met de rest van de wereld alleen maar groter wordt. Maar de yen heeft hierdoor ten opzichte van de dollar al het laagste niveau bereikt in meer dan dertig jaar. Een heel goedkope yen ontmoedigt investeringen in de Japanse economie, die juist hard nodig zijn om de groei wat aan te wakkeren. Zo bekeken is het helemaal niet zo vreemd dat het land tientallen miljarden uitgeeft aan steunaankopen van de eigen yen. Maar zolang de Japanse rente negatief blijft, is dat dweilen met de (geld)kraan open.

Joost Derks

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.