Aardappeloogst 2024

De spreiding in pootdata, grofweg tussen eind maart en eind mei, is goed terug te zien in de eerste proefrooicijfers voor fritesaardappelen. Opbrengsten van vroege aardappelen vallen zeker niet overal tegen. De laat gepote percelen hebben juist nog veel inhaalwerk te verrichten.

Dat de start van het groeiseizoen voor aardappelen moeizaam is, is een eufemisme. Nat tijdens het poten - een deel van het areaal is heel laat gepoot - problemen met de opkomst en hoge phytophthoradruk, somt North-Western European Potato Growers (NEPG) op. Door de uitbreiding van de verwerkingscapaciteit in Europa valt de verhouding vraag en aanbod uit ten gunste van de telers volgens de organisatie. Maar er zijn geen garanties en de NEPG geeft een winstwaarschuwing af.

Van redelijk vroeg gepote aardappelen tot laat gepoot; van een mooi egaal gewas tot verzopen plekken; en van problemen met de opkomst tot phytophthorahaarden, alles komt voorbij dit seizoen. Wat die cocktail voor de prijsvorming betekent, laat zich heel moeilijk voorspellen. In principe kun je stellen dat de markt voor de oogst 2024 nog helemaal open ligt.

De oogst van nieuwe aardappelen krijgt in steeds meer landen momentum. In Nederland draait de vroege aardappelveiling Alvantho op Tholen alweer ruim een week. In Duitsland loopt het primeurseizoen al op volle toeren. De moeizame omstandigheden in het land, gecombineerd met hoge prijzen voor de oude oogst, laten de nieuwe aardappelen zijn hoge prijsniveau vasthouden.

De oogst van primeuraardappelen in Europa is vroeg op gang gekomen. Terwijl in Noordwest-Europa de pootmachines volop rondrijden worden in onder andere Spanje, Griekenland, Polen en Roemenië alweer nieuwe aardappelen uit de grond gehaald. Het Europese seizoen kruist daarmee de aanvoer uit Noord-Afrika.

Aardappeltelers in Ierland en de Ierse nationale boerenorganisatie IFA luiden nu al de noodklok voor seizoen 2024/25. 'Een significant aardappeltekort dreigt komende herfst', zo koppen de landelijke media. Na een desastreus najaar zijn de Ierse akkers opnieuw doorweekt dit voorjaar. Van poten is geen sprake.

Bijna 20.000 hectare meer consumptieaardappelen én een prima oogst hebben ervoor gezorgd dat de aardappelopbrengst in de Verenigde Staten over 2023 fors hoger ligt. Dit zorgt ervoor dat verwerkers over meer aardappelen beschikken dan ze kunnen verwerken. Onherroepelijk heeft dat impact op het areaal. Ook de alsmaar stijgende kostprijs weegt zwaar mee.

Aan ambitie ontbreekt het niet in de aardappelsector. Maar waar eindigt ambitie en begint grootsheidswaanzin? In de komende jaren zijn miljoenen tonnen aardappelen extra nodig, terwijl het steeds lastiger wordt om jaar op jaar een topproductie te halen. Er is één belangrijke factor die al op korte termijn aan de handrem trekt.