Eerste proefrooicijfers tonen grote heterogeniteit

Viaverda (voorheen PCA) heeft de tweede ronde proefrooicijfers voor oogstjaar 2024 gepubliceerd, op basis van monsters die op 22 juli zijn genomen. Aangezien de groei in de voorbije periode 265 tot 665 kilo per dag bedroeg, moet er dus gemiddeld 1,85 tot 4,65 ton per hectare bij worden gerekend.

Opbrengst volgt trend
PCA bemonsterde acht percelen met het vroege ras Amora. Gemiddeld komt hier een bruto-opbrengst uit van 22 tot 65 ton per hectare, met gemiddeld 38 ton. Dat is ongeveer 5 ton boven het 10-jarig gemiddelde. Kijk je echter naar het aantal groeidagen, en niet naar de kalender, dan is deze opbrengst bovenop het gemiddelde.

Dit verhaal heeft wel twee kanten. Zo is een deel van de percelen begin april geplant (107 groeidagen) en een deel half mei (71 groeidagen). Eerstgenoemde komen op bruto 66 ton per hectare uit (43 ton/ha aardappelen met 85% 50 mm. opwaarts). De late percelen zitten nu op 19 ton per hectare in de sortering 50 op. De kwaliteit wordt door de onderzoekers als goed bestempeld, al is het onderwatergewicht wat aan de lage kant.

Slijtageslage
Waar de uiteindelijke opbrengst op uitkomt, is afhankelijk van meerdere factoren. De vroeg(er) geplante percelen zijn voor maximaal 60% afgerijpt, waardoor de groei er deels al uit is. Op de vroege percelen bedraagt dat percentage slechts 13% en hebben de aardappelen dus nog wel even te gaan. Door het beperkte wortelgestel en structuurschade slijten sommige gewassen harder dan gebruikelijk. Vooral op de lichte gronden. Een week met veel zon en hoge temperaturen draagt daar zeker niet aan bij.

Het vorige week verschenen Mars-rapport van het Europese JRC raamt de gemiddelde Europese aardappeloogst op 35,1 ton per hectare. Een daling van 2% met vorige maand en 1% minder dan het vijfjarig gemiddelde. De onderzoekers hebben vooral in Noordwest-Europa de opbrengsten verlaagd. Dat is het gevolg van de aanhoudende neerslag aan het begin van deze zomer. Voor Duitsland daalt de opbrengstverwachting met 2%. Ook de hoge ziektedruk zorgt voor een afwaardering van de oogst.

Opbrengstverlagingen
Voor Nederland is de opbrengstverwachting iets verlaagd. Die komt daardoor 6% lager uit dan vorig jaar en het vijfjarig gemiddelde (39,5 ton/ha). Dit geldt ook voor België. In Frankrijk wordt met een 4% lagere opbrengst gerekend. Polen staat als een van de weinig landen met 2% in de plus.

Het JRC rapporteert alleen hectare-opbrengsten. Met een groeiend areaal in de EU kunnen er toch meer aardappelen komen dit seizoen. In de 11 grootste Europese aardappellanden daalt het totale areaal met 1,5% (20.000 hectare) tot 1,37 miljoen hectare. In Duitsland, Frankrijk en Polen stijgt de teelt het sterkste. Dit wordt vooral ingegeven door de vraag naar fritesaardappelen. Zetmeelaardappelen worden fors minder verbouwd. Ook het Europees pootgoedareaal krimpt opnieuw. In Spanje, Denemarken en Roemenië daalt het areaal.

Weinig vraag
Na een bijzonder groeiseizoen hebben de vroeg gepote percelen fritesaardappelen zich vroeg aangediend. Een afwisselende combinatie van neerslag, hitte en zon – in combinatie met een slechte structuur – zorgen ervoor dat deze gewassen snel afrijpen. Aardappelverwerkers vertrouwen blijkbaar op een prima positie met vaste contracten, of ze houden een lange vakantie, want vraag is er op de Europese markt maar minimaal.

Dit heeft zijn effect op de prijzen. Belgapom verlaagde vrijdag zijn notering naar €25 per ton. Een daling van €5 met de week ervoor. De Duitse Reka daalde eveneens en noteerde €27. Voor Innovator wordt ietsje meer betaald. In ons land liet de PotatoNL-notering het opnieuw afweten afgelopen week. Ook de industrie heeft op de PAT-Index nog geen transacties gemeld voor vroege aardappelen. Daarmee ligt de aardappelmarkt er erg verlaten bij, juist in een periode waarbij de markt normaal meedeint met het weer. De aardappeltermijnmarkt is al anderhalve maand bezig aan een geleidelijke afwaardering. Het aprilcontract sloot vrijdag op €35, maar met een minimale omzet aan contracten is de waarde hiervan beperkt.