Dossier Stikstofcrisis

Wetenschappelijke studies die tot nu toe gedaan zijn, wijzen erop dat de Green Deal en Farm-to-Fork-strategie de voedselzekerheid in de wereld negatief gaan beïnvloeden. Roel Jongeneel van Wageningen Economic Research benadrukt dat het gaat om modelanalyses en er veel onzekerheden zijn, maar volgens hem geven ze wel een goede eerste verkenning.

De Europese Commissie had al eerder bij landbouwminister Piet Adema aan de bel getrokken over zijn overgangsjaar voor de nieuwe derogatievoorwaarden. Adema heeft er nu spijt van dat hij deze zorgen niet heeft gedeeld, schrijft hij vandaag (24 januari) in een Kamerbrief. 'Met terugwerkende kracht ben ik van mening dat ik uw Kamer een aanvullend signaal over de zorgen van de Eurocommissaris had moeten geven, inclusief de stappen die ik aan het ondernemen was om de zorgen van de Europese Commissie (EC) weg te nemen. Ik betreur dit.'

Er dreigt 'een nieuwe stikstofcrisis waarbij de huidige in het niet valt'. Daarvoor waarschuwt Bert-Jan Ruissen, Europarlementslid namens de SGP. Hij heeft het daarbij over de Europese verordening natuurherstel die voortvloeit uit de biodiversiteitsstrategie en de Farm-to-Fork-strategie en die momenteel op het bordje van het Europees parlement ligt. 'We gaan een hete zomer tegemoet', voorspelt Ruissen.

Akkerbouwers en melkveehouders moeten dit jaar toch versneld voldoen aan een aantal teelteisen van de Europese Commissie. Zoals eerdere inzaai van vanggewassen, bredere mest- en gewasbeschermingsvrije bufferstroken en verscherpte mestgebruiksnormen in een groot deel van het land.

De stikstofemoties liepen in de afgelopen week weer hoog op. Niet zozeer omdat er nieuwe politieke of bestuurlijke feiten werden gecreëerd, maar meer omdat iedereen zijn of haar positie nog weer eens duidelijk wilde maken. Unisono klinkt het nog lang niet.

Nederland moet het hele afbouwpakket voor de derogatie doorvoeren, dat in september 2022 is afgesproken, anders kan Nederland geen gebruik maken van de afbouwvoorwaarden.

Bij het overleg over een landbouwakkoord met landbouwminister Piet Adema wordt een verkeerde volgorde gehanteerd. Eerst wordt een aantal praktische doelen gesteld en als laatste wordt genoemd dat een begin moet worden gemaakt met het herstel van vertrouwen tussen landbouw en overheid. Dit is precies de verkeerde volgorde, aldus voorzitter Sieta van Keimpema van de DDB.

Zo'n 35 deelnemers mochten vrijdagmiddag aanschuiven voor het brede overleg over een landbouwakkoord. Zij lijken een soort controlegroep te zijn, om mee te nemen wat aan de hoofdtafel of een van de bijzettafeltjes wordt vergeten. Toch lijkt er door de overheid met de onderverdeling in hoofdtafel en subtafels ook een strategische beweging te zijn gemaakt, bewust of onbewust. In onze wekelijkse rubriek Stikstof Stemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.