Shutterstock

Opinie Herre Bartlema

Daling kunstmestgebruik: sector doet wat beloofd is

12 Februari 2020 - Herre Bartlema - 21 reacties

Dat het stikstofkunstmestgebruik 10% lager was in 2018 dan het jaar daarvoor was voor kenners van de meststoffenmarkt geen verrassing. Het gaat namelijk om een structurele daling door innovaties. De sector doet daarmee wat beloofd is.

Het Centraal Bureau voor Statistiek meldde vorige week de cijfers over het gedaalde stikstofkunstmestgebruik. Ook voor 2019 zal zo’n daling uit de bus komen. Het gaat namelijk om een structurele daling, die ingezet is vanaf 1990.

Innovaties leiden tot een steeds betere benutting van organische mest. Innovaties zijn bijvoorbeeld emissiearme aanwending en later ook de komst van de sleepslang. Recent speelt ook de verdunning van drijfmest met water mee. Daarnaast vervangen mineralenconcentraat en stikstofoplossing uit luchtwassers de conventionele stikstofkunstmest meer en meer.

Innovaties hebben resultaat
Ook innovatieve precisiebemesting leidt tot besparing op stikstofkunstmest, met name door precieze plaatsing in de wortelzone van stikstofmeststoffen die niet uitspoelingsgevoelig zijn. Tenslotte draagt ook het toegenomen gebruik van groenbemesters en klavers bij aan de dalende afzet van stikstofkunstmeststoffen.

Daarmee beschikken beleidsmakers en hun controleurs over een zeer betrouwbare en waardevolle Kritische Prestatie Indicator (KPI) voor het kringloopbeleid in de landbouw. Het kringloopbeleid van minister Schouten voorziet immers een einde aan het kunstmestgebruik. Het CBS rapporteert daarbij jaarlijks over het gebruik van stikstof- en fosfaatkunstmeststoffen. Voor alle duidelijkheid, het kunstmestgebruik in Nederland betreft grotendeels (ongeveer 80%) stikstofkunstmeststoffen.

Daling stikstofuitstoot
Als de daling jaarlijks zo’n 10% bedraagt zal nog vóór 2030, de horizon van het beleid van de minister, geen kunstmest meer worden gebruikt in Nederland. Dat is gunstig voor het klimaat en al helemaal voor de stikstofuitstoot, die voor 8% veroorzaakt wordt door het kunstmestgebruik. Dat blijkt uit de factsheet die TNO heeft opgesteld voor de Tweede Kamercommissie voor landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Het blijkt maar weer: innoveren is effectiever dan saneren en de sector doet wat is beloofd in het Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren.

Herre Bartlema

Herre Bartlema is voorzitter van het NCOK: Nederlands Centrum voor de Ontwikkeling van de Kringloopprecisielandbouw. Het doel: toepassing van praktijkrijpe precisielandbouwtechnieken bevorderen om bij te dragen aan een schone sector.
Reacties
21 reacties
Freek 12 Februari 2020
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/column/10885849/daling-kunstmestgebruik-sector-doet-wat-beloofd-is]Daling kunstmestgebruik: sector doet wat beloofd is[/url]
Mooi reclamepraatje weer van Herre voor zijn eigen toko.
drent 12 Februari 2020
pffff onzin, in 2018 was het vooral erg droog en dus is er na mei geen kunstmest meer gestrooid uitgezonderd de beregende percelen. zonder regen lost het niet op en er viel de hele zomer en herfst niks dus vandaar minder gebruik.
Abonnee
Leo 12 Februari 2020
Denk dat we meer gaan strooien, minder mest beschikbaar door sanering veehouderij. De innovaties van de schrijver ken ik niet, hier heeft iedereen n kunstmeststrooier, giertank en de loonwerker een sleepslang.
schoenmakers 1 12 Februari 2020
we kunnen makkelijk helemaal zonder kunstmest, MAAR DAN MOED DE OVERHEID ONS HIERIN WEL DE RUIMTE GEVEN, zo makkelijk kan het zijn, minder regels, en alles komt goed. Wij willen het enkel goed doen, de ambtenaren denken enkel in problemen, nooit in oplossingen
???!!! 12 Februari 2020
HB weg ermee
Robert 12 Februari 2020
Allereerst een grote slordige fout. Als er ieder jaar 10% minder N wordt gebruikt zit je na 10 jaar natuurlijk nog gewoon op 35% en niet op 0. Over de afgelopen 9 jaar was die afname overigens gemiddeld 5% volgens de CBS cijfers, alleen in het droge jaar 2018 was het 10%. Je kunt iets wel wensen, maar dan moeten de cijfers wel kloppen.
En stikstof die door groenbemesters wordt geproduceerd spoelt makkelijker uit dan kunstmeststikstof, omdat de timing van vrijkomen beperkt te sturen is van de eerste. Ook de uitspoeling en vervluchtiging van stikstof uit organische mest is altijd nog meer dan die uit kunstmest. Of is stikstof uit mest minder schadelijk voor het milieu?

Maar verder wordt hier bij kringlooplandbouw de grootste post vergeten, de haven van Rotterdam. Kringlooplandbouw kan niet van 1 kant komen. Als de akkerbouw gedwongen wordt door regelgeving om de mest van de varkens en koeien in de kringloop op te nemen dan mogen zij toch wel verwachten dat alle producenten van die mest hun voer weer in nederland inkopen. Dan kan het gat van Rotterdam dicht.

We lekken uiteraard altijd mineralen. Deels door onvermijdelijke uitspoeling, het vastleggen van o.s. of de export van bv pootgoed of kaas, maar vooral door de consument die haar uitwerpselen zodanig vervuild aanleverd bij de waterzuivering dat deze mineralen niet te hergebruiken zijn. Dit moet worden aangevuld.
Dat kan door regenwouden te kappen en deze te bemesten met kunstmest. Het gewas te exporteren naar nederland en vervolgens aan de varkens te voeren. Het vlees kunnen we dan exporteren en de mest kan naar de akkerbouw. Of we gebruiken als akkerbouw zelf die kunstmest en kunnen die toepassen op plaats en tijdstip die ons gewas het beste past. Ik kies voor het laatste.

De akkerbouw dient goed voedsel en uitgangsmateriaal te produceren voor nederland en de wereld. De akkerbouw dient niet als afvoerputje van de intensieve veehouderij. En de akkerbouw dient zeker niet als greenwashing voor diezelfde veehouderij.

Voorlichting over het juiste gebruik van mest en kunstmest is nuttig. Daar valt altijd nog wat te leren. Maar het pushen van organische mest ten koste van kunstmest doet geen recht aan de proffessionele akkerbouwer en is bovendien slecht voor het milieu.
tot hier en niet verder 12 Februari 2020
Beste Robert, ik zeg niet dat je de mest van veehouwend Nederland moet ontvangen, ik zeg wel, laat ons de keuze welke meststoffen we gebruiken, als jij kunstmest wilt, jou keuze, ik zou er zomaar 500 op toe kunnen krijgen om mijn akker goed te bemesten, als ik het allemaal als dierlijke mest zou mogen toepassen zou ik het goed hebben
Narcos 12 Februari 2020
tot hier en niet verder schreef:
Beste Robert, ik zeg niet dat je de mest van veehouwend Nederland moet ontvangen, ik zeg wel, laat ons de keuze welke meststoffen we gebruiken, als jij kunstmest wilt, jou keuze, ik zou er zomaar 500 op toe kunnen krijgen om mijn akker goed te bemesten, als ik het allemaal als dierlijke mest zou mogen toepassen zou ik het goed hebben
Net als de biologische landbouw,, hogere aanvoernormen, lagere productie.
Dus minder benutting en dus uitspoeling???


Robert 12 Februari 2020
Beste Thenv,
Ook ik gebruik op mijn bedrijf behoorlijk wat dierlijke mest en dat het geld opleverd is alleen maar meegenomen. Ik heb het misschien wat te scherp opgeschreven.
Ik val er over dat HB wat speelt met getallen en dan doet alsof we zonder kunstmest kunnen in nederland. En hij zit wel aan tafel bij het ministerie.
Ik wil en kan op klei lang niet altijd dierlijke mest gebruiken. Zoals bijvoorbeeld voor mijn suikerbieten, maar ook voor de overbemesting in pootaardappelen of uien. Als het ministerie denkt dat de akkerbouw ook zonder kunstmest kan (en dat dat beter is voor het milieu) dan is de volgende stap een dikke heffing op kunstmest of zelfs een verbod.
Een verbod op kunstmest doet de huidige mestmarkt kantelen en voor je het weet betaal je dik geld voor mest. Dan zijn we als akkerbouw plots afhankelijk van het gat van Rotterdam. En mest zal nooit zo precies en voorspelbaar werken als kunstmest.

En verder wat Narcos zegt. Benutting en uitspoeling zijn altijd in het voordeel bij kunstmest. De akkerbouw dient niet gedwongen te worden het mestprobleem op te lossen.
Herre Bartlema 13 Februari 2020
Dank weer voor alle reacties. Het gaat natuurlijk om een rekenkundige reeks, Robert, met reden het bedrag van de daling in 2018 ,dan ben je in 10 stappen bij nul. Dat duurt bij een meetkundige reeks met reden 0,9 veel langer en je komt nooit op nul, maar wel heel dichtbij.

Een misverstand over de onmisbaarheid van kunstmest help ik graag uit de wereld, ook langs deze weg: er is een ruim aanbod aan geconcentreerde meststoffen uit de circulaire economie die net als kunstmest werken, zie bijlage Aa van de Meststoffenwet.

Precisiebemesting met circulaire meststoffen levert de teler hogere opbrengsten tegen lagere kosten, dankzij een zeer innovatieve loonwerkerssector en de beschikbaarheid van betaalbare precisiebemesters in combinatie met een ruim aanbod van betaalbare meststoffen, want de markt voor plantenvoeding is een verdringingsmarkt, het is niet anders in een circulaire economie. Telers en samenleving kunnen van dit alles veel baat hebben. Dat spreek ik uit bij boeren en beleidsmakers, ik kan niet anders met de kennis van nu.

Akkerbouwer 13 Februari 2020
Ben onderhand weleens benieuwd was die betaalbare Bemesters van Herre zijn.
Robert 13 Februari 2020
Die betaalbare meststoffen zijn veelal afvalstoffen uit de intensieve veehouderij. Zoals spuiwater uit luchtwassers. Een sterk zuur met 4 tot 6 % stikstof. Dus voor een 1e gift in tarwe of voor de basisbemesting in je bieten heb je zomaar 2,5m3 per ha nodig. En dit met apparatuur die bestand is tegen het zuur. Of mineralenconcentraat, mest zonder de organische stof, maar met lage gehaltes, dus ook veel watertransport. Ook staan veel afvalstoffen uit de verwerkende industrie op die lijst.

Ja, er is nu nog een ruim aanbod tegen aantrekkelijke prijzen. Maar de wetten van de economie vertellen ons dat die prijzen kunnen stijgen. Als het alternatief wordt belast met een heffing, of wordt verboden, zullen die betaalbare meststoffen vanzelf schaars worden en daarmee stijgt de prijs. Diezelfde wetten van de economie zeggen mij ook dat als de betaalbare meststoffen nu onvoldoende gebruikt worden, dat ze dan blijkbaar nog te duur zijn. Onder het mom van circulaire economie probeert men de akkerbouw te dwingen deze afvalstoffen af te nemen. Dat kan ook door het financieel aantrekkelijker te maken, maar een verbod op kunstmest is goedkoper voor de producenten van de reststromen.

En wat betreft de daling van 10%. Ik snap wel hoe HB dat berekend, maar het is gewoon misleiding. De afgelopen 10 jaar is kunstmestgebruik gemiddeld 5% afgenomen. Ieder jaar is de stap in absolute getallen kleiner,omdat het steeds moeilijker wordt om nog te besparen. Nu hebben we 1 extreem jaar gehad waarbij 10% minder is gebruikt en direct wordt de lijn doorgetrokken naar 0 in 10 jaar tijd. Er zijn leugens, grote leugens en grafieken zegt men wel eens.
???!!! 13 Februari 2020
Op onzin niet inhoudelijk reageren.
HB weg ermee
Herre Bartlema 14 Februari 2020
De wet van vraag en aanbod luidt, dat bij volledige mededinging de marktprijs tendeert naar de kostprijs van de laagste aanbieder, in de markt voor plantenvoeding in Nederland zijn dat de aanbieders van organische mest en stikstof uit luchtwassers binnen en buiten de landbouwsector. Maak je geen zorgen Robert, aanbod genoeg, zoals gezegd het is een verdringingsmarkt en dat zal zo wel even blijven. Voor betaalbare machines : www.smartfertilization.org onder : video's .
bblogic 14 Februari 2020
Mest afkomstig van dieren die geimporteerd voer hebben gegeten vindt zijn oorsprong in gewassen die met kunstmest geteeld zijn. Dus linksom of rechtsom gaat er kunstmest het systeem in. Het afgeven op kunstmest ten gunste van dierlijke mest is dus onzinnig zolang het voer niet lokaal geproduceerd is. Om deze lokale voerproduktie mogelijk te maken zal Nederland ongeveer 3 keer zo groot moeten zijn, oftewel dit is onhaalbaar.
Herre Bartlema 15 Februari 2020
bblogic heeft gelijk, we halen nu veel mineralen van buiten Nederland via het krachtvoer naar onze veehouderijbedrijven. Gelukkig neemt ook het krachtvoerverbruik af, zoals blijkt uit de Mineralenbalans van Nederland 2018. Ook voor krachtvoer biedt de circulaire economie voldoende alternatieven.
Akkerbouwer 15 Februari 2020
Als u voor bijvoorbeeld wintertarwe en spaakwielbemester een goedkope lichte machine bedoeld.

Dan sta je wel ver van de praktijk af, al die m3 per ha uitrijden op zware klei met een tank. Dat word hem niet.

Zorg eerst maar eens dat je de concentratie omhoog krijgt zodat het met een spuitmachine uit te rijden is.

Mocht dit niet lukken, stoppen met subsidie te verkwisten Herre.
Herre Bartlema 15 Februari 2020
Je hebt helemaal gelijk akkerbouwer, dat is een dure machine , daar moet je veel hectares mee bemesten om de investering terug te verdienen. Goed dat er loonwerkers zijn, die voor een zeer concurrerend tarief de tarwetelers kunnen bedienen met het brengen van de plantenvoeding op de juiste plaats.
Akkerbouwer 15 Februari 2020
Sta er toch niet op te wachten om al die kuubs met een spaakwielbemester over het land te rijden.

Robert 16 Februari 2020
Bblogic en akkerbouwer, bedankt voor de bijval.

HB, u leeft voor de uw zaak en dat is mooi. Helaas gelooft u daar zozeer in dat u blind bent voor de andere kant van de zaak.
De logistieke operatie om al die kuubs verreikt water in korte tijd over onze akkers uit te rijden mag niet onderschat worden. Het viel me zojuist op dat de wintergerst behoefte begint te krijgen aan stikstof. Misschien dat het volgende week lukt deze met de spuit te bemesten. Die spaakwielbemester heeft de komende weken nog niets in het land te zoeken.

Maar erger, de lessen van de economie.
De prijs wordt helemaal niet bepaald door de kostprijs van de goedkoopste aanbieder. Alleen als aanbieders meer kunnen produceren dan de vraag zou de prijs in theorie uitkomen op de kostprijs van de 2e aanbieder.
Maar bij veel vraag zullen de goedkoopste aanbieders snel uitverkocht zijn en komt de evenwichtsprijs op het nivo waarbij er net zoveel aanbod is als vraag. Door een verbod op kunstmest (waar ik tussen de regels iets van bespeur) is de vraag hoog (en niet elastisch doordat het gewas nu eenmaal mineralen nodig heeft) en het aanbod beperkt (en ook niet elastisch, want de veestapel groeit niet). Een klein tekort aan mineralen zal de prijs zo hoog maken dat akkerbouwers hun laag renderende gewassen niet meer kunnen bemesten. En die laag renderende gewassen moeten nu net concureren met het gat van Rotterdam.

Nee, laat akkerbouwers zelf hun keuze maken. Als de leveranciers van alternatieve vormen van bemesting zo graag willen dan is het niet moeilijk. Maak je product logistiek en financieel aantrekkelijk. Ga niet lobbyen voor een kunstmestverbod onder het motto dat een milieuvriendelijk alternatief beschikbaar is (zie bblogic), dat is gewoon misleiding.
Herre Bartlema 26 Februari 2020
Volledige mededinging, dat betekent een ruim aanbod Robert , je bent het dus met me eens.
U kunt niet meer reageren.

Wat zijn de actuele noteringen?

Bekijk en vergelijk zelf prijzen en koersen

Analyse Kunstmest

Rusland wil exportheffing op kunstmest schrappen

Analyse Meststoffen

Prijzen kunstmest kunnen op termijn gaan stijgen

Analyse kunstmest

Weinig handel, prijzen kunstmest onder druk

Analyse Meststoffen

Dichte kunstmestfabrieken voorbode voedselcrisis?

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden