Mondiale conjunctuur trekt duidelijk aan

De mondiale conjunctuur trekt duidelijk aan. Over een breed front en in alle voor de wereldeconomie belangrijke gebieden verbeteren de vertrouwensindicatoren van de producenten. Dat is een betrouwbaar signaal dat de economische groei aantrekt.

In ons eigen land steeg de inkoopmanagersindex van de NEVI van 49,3 in februari tot 49,7 in maart. Jammer dat het niveau van 50 niet doorbroken werd, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd. De toelichting van de NEVI stemt optimistisch. Ondernemers waren positief over hun orderontvangsten, vooral die vanuit andere eurolanden. Het oordeel dat voorraden nog altijd te ruim zijn stond een sterkere stijging van de vertrouwensindex in de weg. Er wordt nog steeds op voorraden ingeteerd en dat zet uiteraard een rem op de productie. Maar je kunt niet op voorraden blijven interen, dus dat komt goed.

In andere Europese landen is het beeld vergelijkbaar, al hobbelt Duitsland opvallend achteraan. Vanochtend rapporteerde het Duitse CBS over de orderontvangsten van de Duitse industrie en dat hield niet over. Weliswaar stegen de orders in februari in volume met 0,2% ten opzichte van januari, maar in januari waren ze met 11,4% gedaald, overigens na een even forse stijging in december. Per saldo zit er echter geen schot in. Als de conjunctuur overal in de wereld aantrekt, zal Duitsland uiteindelijk wel volgen. Fingers crossed.

Ook in China verbeterden de vertrouwensindices in maart, ofschoon het land kampt met een aantal meer structurele belemmeringen voor de groei. De inkoopmanagersindex voor de industrie, zoals die door de NBS wordt gemeten, steeg van 49,1 in februari tot 50,8 in maart, de hoogste stand in één jaar tijd. Ook het vertrouwen van ondernemers in de dienstensector trok aan: 53,0 in maart tegen 51,4 in februari.

In de VS steeg de ISM-index voor de industrie van 47,8 in februari naar 50,3 in maart. Het was de eerste keer dat deze index boven de 50 noteerde in zestien maanden. En ook in de VS rapporteren industriële ondernemers verbeterende orderontvangsten, vooral voor de export.

Wat mij betreft is het beeld duidelijk en overtuigend. Dit soort vertrouwensindices verloopt tamelijk geleidelijk. Wanneer ze van richting veranderen, dat wil zeggen een stijging wordt een daling of omgekeerd, dan houdt de nieuwe beweging doorgaans wel even aan. Natuurlijk zijn schokken en andere negatieve ontwikkelingen nooit uit te sluiten, maar doordat het beeld wereldwijd heel consistent is, mogen we uitgaan van een aantrekkende groei de komende tijd. Hoewel ik last heb van hoogtevrees wat betreft aandelenmarkten, moet ik constateren dat stijgende inkoopmanagersindices doorgaans een stimulans zijn voor de beurzen.

Inflatie daalt in de eurozone, stijgt bij ons
Onze inflatie is in maart gestegen tot 3,1%. In februari was het nog 2,8%. Daarmee wijkt het beeld bij ons af van dat van de eurozone als geheel. De inflatie in het eurogebied daalde juist: van 2,6% in februari naar 2,4% in maart. Het cijfer voor de eurozone viel 0,1%-punt lager uit dan verwacht. Dat leidde tot opvallend veel optimistische geluiden dat de inflatie onder controle is en dat de ECB de rente spoedig zal verlagen. Gelet op recente uitlatingen van vertegenwoordigers van de ECB zit dat er dik in. Het lijkt erop dat ze al hebben besloten de rente spoedig te verlagen tenzij nieuwe informatie beschikbaar komt die ze op andere gedachten brengt. Komende donderdag vergadert het beleidscomité van de ECB, maar ik denk dat het er dan nog niet van komt. De eerstvolgende vergadering is op 6 juni en het lijkt erop dat we een renteverlaging op die dag vast in de agenda kunnen zetten.

Ik ben er nog niet zo van overtuigd dat de inflatie is overwonnen, zoals ik al meermaals heb betoogd. Als ik kijk naar de gegevens die het CBS deze week bij de 'snelle raming' heeft vrijgegeven, word ik daar niet veel optimistischer van. De jaar-op-jaar cijfers van alle componenten verslechterden. De voedselprijsinflatie, die een lange en forse daling had laten zien, liep juist weer iets op: 2,8% in maart tegen 2,7% in februari. Stijgende energieprijzen duwden de inflatie voor die categorie van 1,1% naar 3,7%. Industriële goederen waren weliswaar 0,2% goedkoper dan in maart 2023, maar in februari werd daar -0,5% genoteerd. Die daling wordt dus minder. De inflatie in de (arbeidsintensieve) dienstensector, tenslotte, liep een 0,1%-punt op: 4,6% in maart tegen 4,5% in februari.

Bij het Nederlandse inflatiecijfer moeten we overigens in ons achterhoofd houden dat huren ruim 20% van het inflatiemandje uitmaken en dat het stijgingstempo daarvan stevig aan banden ligt. Als je de huren buiten beschouwing laat, zou de inflatie op 3,4% hebben gestaan. In juli mogen de huren worden verhoogd. Het maximale percentage waarmee de huren dit jaar mogen stijgen ligt ruim boven dat van vorig jaar.

Ook goed om in het achterhoofd te houden is dat de prijzen in de eerste drie maanden van het jaar al met 1,7% zijn gestegen en dat in de periode april tot en met december vorig jaar het algemeen prijspeil slechts met 1,4% opliep. Deze cijfers zijn niet voor het seizoen gecorrigeerd, dus we moeten voorzichtig zijn met zulke vergelijkingen, maar het lijkt een hele klus te gaan worden om de inflatie gemiddeld onder de 3% te krijgen.

We moeten ons uiteraard verder realiseren dat het inflatiebeeld 'onrustig' is en dat de invloed van basiseffecten een evenwichtig oordeel kunnen bemoeilijken. De komende maanden kan het inflatiecijfer behoorlijk op en neer springen. Zo zag ik enthousiaste verhalen over de meevallende inflatie in Frankrijk en Duitsland en ook voor de eurozone als geheel. Daar stonden dan weer tegenvallers in Spanje en Nederland tegenover. Al deze bespiegelingen over de inflatie ten spijt, de ECB lijkt vastbesloten binnenkort te beginnen met een proces van renteverlagingen.

Afsluitend
Ik kan kort zijn. De conjunctuur trekt mondiaal aan en Europa deint mee op deze golf. De Europese inflatie is in maart gedaald, maar ik ben er niet gerust op dat het daarmee allemaal automatisch goed komt. Onze eigen inflatie liep in maart juist wat op. Dat zal de ECB er niet van weerhouden tot een eerste renteverlaging te besluiten in juni.

Han de Jong

Han de Jong is voormalig hoofdeconoom bij ABN Amro en nu onder andere huiseconoom bij BNR Nieuwsradio. Zijn commentaren zijn ook te vinden op Crystalcleareconomics.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.