Raad van State veegt PAS volledig van tafel

De Raad van State heeft een streep gezet door het Programma Aanpak Stikstof (PAS) als basis voor de toestemming voor de uitbreiding van de stikstofdepositie. Ook de vrijstelling voor beweiden en bemesten is in strijd met de Europese Habitatrichtlijn. Deze uitspraak heeft grote gevolgen voor de Nederlandse veehouderij.

Eigenlijk zet de uitspraak de Nederlandse veehouderij op slot, zo werd al eerder op Boerenbusiness gevreesd. "Een vergunning krijgen lijkt op dit moment een mission impossible", zo twittert Franca Damen, advocaat agrarisch recht. Het is niet mogelijk in hoger beroep te gaan tegen deze uitspraak, zo meldt de Raad van State.

De hoogste bestuursrechter beoordeelt dat het PAS niet als de basis voor toestemming van activiteiten gebruikt mag worden. Op basis van het PAS wordt, vooruitlopend op toekomstige positieve gevolgen van maatregelen voor beschermde natuurgebieden, alvast toestemming gegeven voor de activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor deze gebieden. "Die toestemming vooraf mag niet", verklaart de Raad van State.

Volgens de Europese wetgeving moet vaststaan dat de maatregelen het gewenste positieve effect hebben op deze natuurgebieden. Het Europese Hof oordeelde in november dat ook bij het PAS de positieve gevolgen van de maatregelen in het programma, vooraf vast moeten staan. Aangezien het PAS hier niet aan voldoet, is dit in strijd met de Europese Habitatrichtlijn.

Ontwikkelingsvergunningen
Met het wegvallen van het PAS moet een alternatieve onderbouwing van ontwikkelingsvergunningen worden gevonden. Dat melden LTO Nederland en de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV). Beide organisaties veronderstellen dat daarmee het vergunningsregime van de periode voor de ingang van het PAS op 1 juli 2015 weer van toepassing is.

"Ook de vrijstelling voor het beweiden en bemesten vervalt", verklaart de Raad van State in een tweede uitspraak. Ook voor deze activiteiten staat niet vooraf vast dat het uitgesloten is dat die de natuurgebieden in de omgeving aantasten. Een vergunningsplicht voor individueel beweiden en bemesten is, volgens LTO Nederland en de POV, echter onwerkbaar. "Het druist volledig in tegen de duurzaamheidsdoelen."

De partijen vervolgen: "Het niet meer kunnen uitrijden van de mest staat haaks op de kringloopvisie. Daarbij is weidegang een speerpunt van de melkveehouderij. Een jarenlange afname is door deze sector omgebogen naar het hoogste percentage ooit: 82% in 2018. De uitspraak van de Raad van State kan ertoe leiden dat boeren noodgedwongen meer koeien op stal houden."

Streep door vergunningen
Als gevolg van de uitspraak heeft de Raad van State een streep gehaald door een tiental zaken van veebedrijven die in de 2 uitspraken over het PAS aan de orde zijn. Daarbij liggen nog 180 andere zaken te wachten op een uitspraak door de Raad van State, vooral natuurvergunningen. De Raad van State belooft die zo snel mogelijk individueel te beoordelen en verwacht dat dit komende maand gaat gebeuren.

Woensdag 29 mei is al uitspraak gedaan in 11 veehouderijzaken. De 2 PAS-uitspraken hebben geen gevolgen voor vergunningen die al definitief zijn, en dus niet meer kunnen worden aangevochten. Die vergunningen blijven gewoon gelden. LTO Nederland en de POV vinden de uitspraak schrijnend voor betrokken bedrijven. "Ook is het slecht nieuws voor de bedrijven die ontwikkelingsplannen hebben en ammoniakruimte nodig hebben, maar nog niet beschikken over een toereikende vergunning."

Uitspraak verrassend en vergaand
LTO Nederland en de POV noemen het problematisch wanneer de sector als gevolg van deze uitspraak bevriest. "Deze uitspraak is verrassend en vergaand. We gaan ons best doen om zo snel mogelijk duidelijkheid te scheppen voor onze leden. Ik vind het belangrijk dat de Raad van State heeft besloten dat het intrekken van bestaande vergunningen niet aan de orde is. Het is echter onwerkbaar en ondoenbaar om voor beweiden en bemesten telkens een natuurbeschermingsvergunning aan te vragen. We dringen aan op een collectieve voorziening, zodat we de koe in de wei kunnen houden", zo laat Trienke Elshof, portefeuillehouder Ondernemen in een Gezonde Omgeving bij LTO Nederland, in een verklaring weten.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.