Afvoeren van 160.000 koeien is afschuwelijk besluit

De details over het fosfaatproductieplan zijn bekend. Grofweg moet een krimp in de melkveestapel, minder fosfor in voer en een ontmoedigingsprogramma voor teveel melk ervoor zorgen dat de Nederlandse melkveehouderij binnen afzienbare tijd weer onder het Europese fosfaatplafond zit. Dit weekend heeft het plan kunnen bezinken en dus is het tijd voor wat reacties uit de markt.

De Nederlandse Melkveehouders Vakbond laat weten dat het een principeakkoord is met een dubbel gevoel. ‘Er worden zware offers gevraagd van de sector, maar zonder toekomstvisie duurt het niet lang voordat de melkveehouderij weer vast loopt.’ Volgens het NVM is het afvoeren van minstens 160.000 koeien een afschuwelijk besluit die vooral het gevolg is van een historische vergissing door het afschaffen van het quotum. Toch gaat het NMV akkoord met het voorstel om zodoende toch derogatie veilig te stellen en de banden met Brussel enigszins in stand te houden. 'Het overschrijden van de fosfaatnorm zal leiden tot een verdere verslechtering van de verhouding met de Europa, waardoor strengere regelgeving op de loer licht. Chaos in de melkveehouderij, maar ook in andere sectoren, is dan het gevolg.'

Volgens Joop van Leijsen, agrarisch ondernemer en mestintermediair, hebben juist die partijen, die tijdens de derogatietop aan tafel zaten, de melkveehouder in het verleden een spiegel voorgehouden dat een groeiende wereldbevolking ‘oneindige productiegroei’ mogelijk maakte. Na het wegvallen van het melkquotum zette deze partijen volop in op groei. Nu blijkt dat er wat neveneffecten, in de vorm van mest, aan de groeiende melkveehouderij kleven, wordt er ‘ineens’ weer geopteerd voor minder melk. Van Leijsen betwijfeld dan ook hoe representatief de achterban van LTO is voor het gevoel wat in de melkveehouderij leeft, want vooral voor de 'jonge' en groeiende boer pakt dit voorstel slecht uit.  

Stoppen wordt nu als een reële mogelijkheid beschouwd. Stoppen strijkt, volgens van Leijsen, de meeste boeren echter tegen de haren in, want veel bedrijven zijn familiebedrijven die al generaties lang melken. 'Deze ondernemers zien bedrijfsvoortzetting als een morele plicht.' Met de huidige voorstellen wordt volgens van Leijsen ook nog eens schaalvergroting in de hand gewerkt en dat is precies iets wat de consument niet wil. Volgens van Leijsen is de huidige problematiek een resultante van jarenlang van bureaucratisch beleid, waarbij de boer langzamerhand zijn plaats aan tafel is kwijtgeraakt, terwijl de boerenbelangen nog nauwelijks worden verdedigd. ‘Het voorstel is te vrijblijvend en vooral het gevolg van misbeleid in het verleden. Maar het is wel de boer die er uiteindeiljk voor opdraait.’ 

Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) is kritisch over het plan, maar is op hoofdlijnen wel akkoord. Volgens Bart van der Hoog, bestuurder met portefeuille melkveehouderij, is het noodzakelijk dat wordt ingegrepen om zodoende derogatie voor 2017 veilig te stellen. Wel vraagt Van der Hoog zich af op de financiële stopperprikkel groot genoeg is om melkveehouders tot stoppen of minder productie te bewegen, aangezien het gemiddelde koesaldo over de afgelopen 5 jaar ruim 1.900 euro bedraagt, terwijl de zuivelmarkt sinds dit najaar weer aantrekt en de slachtprijzen onder druk staan.

NAJK wil voorkomen dat startende en groeiende bedrijven onevenredig hard worden gestraft door fosfaatvermindering via zuivelverwerkers. ‘Iedereen moet bijdragen en niet alleen de groep - van circa 20 procent - die sinds 2 juli 2015 verder is gegroeid. Ook deze ondernemers hebben verplichtingen aangaande hypotheek en financiering.’ Volgens Van der Hoog moet het allemaal nog blijken of Brussel uiteindelijk akkoord gaat met het voorstel. ‘Brussel kijkt kritisch mee, maar doet dit wel met een andere bril. Sturen op dieraantallen is daarbij waarschijnlijk meer aansprekend dan fosfaatreductie via voer.'

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.