China zet kaders voor een zee van melk

Fonterra snijdt in banen, in Bulgarije verdwijnt melk in de put, in de VS wordt melk gedumpt en de Franse melkveehouders protesteren. Een greep uit nieuwsberichten over melk. Wat is er aan de hand? De balans op de melkmarkt is zoek en met name China heeft hierin een grote rol gespeeld. Het is dan ook China die de kaders zet voor een zee van melk.

Europa was en is nog steeds in de greep van de problemen in Griekenland. Het heeft er wellicht voor gezorgd dat de problemen in China iets meer naar de achtergrond verdwenen zijn, maar ook daar is heel wat aan de hand. Zo is de groeiprognose verlaagd naar 3,3 procent. Eerder stond deze nog ruim boven de 7 procent. 

Fonterra kreeg indirect meteen te maken met de problemen in China, via aandelen die ze hebben in een grote Chinese zuivelaar. Daarvan ging de waarde ongeveer een week geleden hard onderuit. Maar een ander facet van de Chinese markt maakte het de kiwi´s en dus de wereldmarkt al langer moeilijk. En dat is de import van zuivelfabricaten. 

Als oorzaak van de tegenvallende importcijfers wordt gewezen naar voorraden, maar ook de eigen melkproductie blijkt flink op stoom te zijn gekomen. Juist nu de wereldmarkt kampt met een overschot aan melk. Het heeft er alle schijn van dat er voor het eerst in de geschiedenis te veel koeien zijn. Sinds 2000 groeide de veestapel met 25 procent tot ongeveer 270 miljoen koeien. Onder de landen waar de veestapel het meest groeide bevindt zich China waar de omvang van de veestapel bijna verdriedubbelde tot 145 miljoen. 

Een Britse consultant geeft aan dat niet zozeer het aantal koeien voor problemen zorgt, maar het ras koe. 'De zeer geliefde zwart en witte Holsteiner, welke als eerste werd gehouden in het noorden van Duitsland, Denemarken en Nederland, is wereldwijd in de armen gesloten.' De Holsteiner produceert meer dan welke koe dan ook en heeft daarmee de melkproductie een zet omhoog gegeven. 'Als gevolg daarvan steeg de wereldwijde melkproductie met een derde tot 782 miljoen ton. De consumptie in China steeg met de helft.'

De Chinese consumptie kreeg nog een extra duwtje in de rug als gevolg van beleid ingevoerd door Wen Jiabao in 2006. Het gaat hier om de 500 gram regel. Jiabao droomde er namelijk van dat elke Chinees toegang kreeg tot 500 gram zuivel, bijna twee keer zoveel als het wereldwijde gemiddelde. 'Sinds die tijd begon de Chinese melkbel te groeien.'

Jiabao hield hier echter geen rekening met de verschillen tussen Europeanen en Aziaten. Zo bestond het Chinese dieet uit rijst, groente, fruit en een kleine portie vlees. Veel Chinezen beschikken dan ook niet over het enzym om melk af te breken en worden als gevolg daarvan hangerig en ziek. 'Hierdoor is het maar de vraag hoe Chinezen aankijken tegen zuivel.'

Nu is de grote vraag of de melkhype die door China in gang gezet is niet gaat zorgen voor een melkcrisis. Nu al laten zowel Chinese, Europese en Amerikaanse melkveehouders melk weglopen. In Europa hebben de Polen en de Tsjechen al aan Europese Commissie gevraagd om de interventieprijs voor melk te verhogen. Zij kregen hierbij steun van Bulgarije, Roemenië, Spanje, Slovenië, Slowakije en Hongarije.

Hier voelde landbouwcommissaris Phil Hogan echter niets voor. Hij blijft voorstander van een vrije markt, waarbij de opmerking gemaakt werd dat de omvangrijke melkproductie de bron is van de lagere prijzen.

Aan de andere kant van de wereld heeft Fonterra het moeilijker. Het bedrijf heeft veel te danken aan China en ondervindt daardoor veel hinder van de minimale koopbelangstelling uit deze hoek. Er verdwijnen daarom 523 banen. Ook wordt er verwezen naar problemen bij de Australische onderdelen. In Australië worden ook de fabricaten uit Europa verwerkt.

Opmerkelijk is het dat er juist banen verdwijnen bij ingredients, ook babyvoeding, R&D, veiligheid, gezondheid en voedselveiligheid. Juist daar liet Fonterra de laatste paar jaar steken vallen, cruciaal voor een goede band met de Chinezen. 

Dat het menens is in Nieuw-Zeeland blijkt uit de melkprijsprognoses die nu al lager liggen dan de Australische prognoses. Als de vraag uit China uitblijft en de melk blijft komen is hier de onderkant van de markt nog niet bereikt. Het maakt duidelijk dat China bepaalt hoe groot de zee van melk wordt, tenzij melkveehouders massaal de rem in gaan trappen. 

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.