Dossier | Oekraine

De oorlog heeft gigantische gevolgen voor Oekraïne. Niet alleen op het menselijk vlak maar ook economisch. Kosten voor het herstel van de schade zijn volgens schattingen inmiddels opgelopen tot $500 miljard. Zelfs met steun van bondgenoten en donoren zal Oekraïne alle zeilen moeten bijzetten, niet alleen voor herstel op korte termijn, maar ook voor groei op lange termijn. Een radertje dat daarin weleens heel belangrijk zou kunnen worden, is de liberalisatie van de grondmarkt.

Oekraïne zou in de onderhandelingen over toetreding tot de EU overwegen af te zien van de subsidies uit het gemeenschappelijk landbouwbeleid GLB. In ruil daarvoor wil Oekraïne een vrijstelling voor de agrarische sector voor de verplichtingen in de Green Deal. Dat zeggen althans anonieme bronnen in de European Pravda.

Ruim een jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne verloopt de export van granen en andere agrarische producten nog altijd moeizaam. Wachttijden aan de Poolse grens lopen op tot wel zeventien dagen. Oekraïne beschuldigt het buurland van het moedwillig opwerpen van vertragingen aan de grens. Ondertussen blokkeert het Oekraïense staatsspoorbedrijf Ukrzaliznytsia zelf de spoorlijnen. Boeren in het land maken zich vooral zorgen over het nieuwe seizoen, dat op het punt van beginnen staat.

Voor het komende groeiseizoen zijn de vooruitzichten nog slechter dan afgelopen seizoen wat betreft de akkerbouw in Oekraïne. Boeren produceren met verlies, moeten het zonder kunstmest doen en weten niet wat ze te wachten staat de komende maanden.

De export die via de afgesproken graancorridor in Oekraïne loopt, blijft traag verlopen sinds de verlenging van de graandeal vorige maand. Zo werd er 20% minder tarwe geëxporteerd in november vergeleken met oktober. Trage scheepsinspecties zijn vooral de reden hiervan.

Ondanks de Russische invasie en moeilijkheden waar Oekraïense boeren mee worstelen, doen zij er alles aan om komend jaar weer te kunnen oogsten. De opbrengsten van afgelopen seizoen vallen zoals verwacht tegen. Daarnaast is een groot gedeelte van de graanoogst in Russische handen gevallen.

Volgens Oekraïne zijn Rusland, Turkije en de VN overeengekomen dat de graandeal met 120 dagen is verlengd. Het nieuws is echter nog niet bevestigd door Rusland. De 'graancorridor' over de Zwarte Zee is sinds juli van dit jaar actief en expireert op 19 juli.

In de onderhandelingen over het verlengen van de graandeal tussen Rusland, Oekraïne en het westen heeft het Kremlin de export van kunstmest ingezet als pressiemiddel. De export van ammoniak ligt sinds het begin van de oorlog deels stil. Een belangrijke pijpleiding – die loopt over Oekraïens grondgebied – is nog steeds buiten gebruiken. De exportinkomsten heeft Rusland hard nodig.