Nieuws Stikstof
Geheime stukken voeden twijfel stikstofmodel Aerius
Vrijgegeven ambtelijke stukken die gaan over het Aerius-model en de adviezen van de commissie-Hordijk, werpen nieuw licht op de vraag wat kwalificeert als 'significant effect' van emissies. Ook maken ze duidelijk hoezeer de overheid verdeeld was over de adviezen van de commissie en probeerde om ze zodanig te buigen dat het ingezette beleid er niet te veel door verstoord raakte.
Wat de Haagse stikstof-ambtenaren van de ministeries van BZK, I&W en LNV het lastigst vonden om te accepteren, was dat de commissie Hordijk geen verschil meer wilde maken tussen verkeersemissies en andere emissies. De commissie betoogde dat het niet eerlijk en ook niet geloofwaardig is om de emissies van andere bronnen dan het verkeer, voor vrijwel het hele land tot drie cijfers achter de komma toe te rekenen, terwijl dit voor verkeersemissies niet hoeft. Er moest een gelijke behandeling komen.
Knop om aan te draaien
Ambtenaren erkennen het gelijk van de commissie Hordijk feitelijk, zo komt uit de stukken - die door een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) vrij zijn gegeven - naar voren, maar bestrijden dat ook. Het heel gedetailleerde berekenen voldoet volgens hen immers aan 'de beleidsmatige wens aan detailniveau ... ook een knop om aan te draaien!'.
De commissie adviseerde om voortaan één rekenmodel te hanteren, het OPS (Operationele Prioritaire Stoffen). Voor het ministerie van LNV was dit nog wel acceptabel, maar voor de andere departementen niet. Het meest verzet kwam van het ministerie van I&W. Die wilde koste wat kost rekenmodel SRM2 (Standaard Rekenmethode 2) handhaven voor verkeersemissies.
Collega Schouten overtuigen
Te lezen is hoe minister Cora van Nieuwenhuizen gewapend met allerlei bezwaren haar collega Carola Schouten moest overtuigen om toch plek te blijven geven voor SRM2. Als reden voor het verzet tegen één rekenmodel wordt genoemd dat anders tal van wegverbredingen en bouwprojecten niet door konden gaan. SRM2 heet officieel meer geschikt te zijn, maar de Haagse departementen waren ook bekend met een studie van bureau Apollon van Siewerd Nijhuis. Daarin wordt SRM2 uiterst kritisch doorgespit ("Het blijkt dat de berekende deposities met SRM2 een factor vier tot zes keer lager zijn dan met OPS.")
Desastreuze gevolgen
Volgens de stikstofambtenaren klopt dit niet, maar ze kennen wel heel goed de voordelen van SRM2: "De aanbeveling (van de commissie Hordijk) om voor wegverkeer over te stappen op een rekenmethode gebaseerd op OPS, kan desastreuze consequenties hebben voor alle projecten waar gerekend wordt met SRM2 (ook woningbouw, omdat deze te maken heeft met verkeersaantrekkende werking). Tot één rekenmodel is het uiteindelijk ook niet gekomen. Wel is er, zoals geadviseerd een 25 kilometer afkap gekomen (in plaats van 5 kilometer), maar daarbij wordt de eerste 5 kilometer gerekend met SRM2 en de resterende afstand met OPS. Zie de impactanalyse Aerius 2021.
Geen ingrijpende verbeteringen
De adviezen van de commissie Hordijk zijn op meer punten niet opgevolgd. Bij de officiële presentatie van het advies noemde voorzitter Leen Hordijk het rekenmodel Aerius wel geschikt, maar het moest volgens hem robuuster en beter worden. Dat was niet wat in eerste instantie werd gezegd. Toen zei de commissie: "Aerius Calculator beoordeelt het college ... als niet doelgeschikt voor toestemmingsverlening." Vervolgens werd een hele lijst aanbevelingen gedaan voor ingrijpende verbetering. Die zijn voor een groot deel niet opgevolgd.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
