Met minder kilo's toch verkooprecord HZPC

Ondanks de lagere teeltopbrengsten van afgelopen seizoen, kunnen HZPC-telers toch rekenen op een hogere financiële opbrengst per hectare dan vorig jaar. Dit is hoofdzakelijk ingegeven door de hoge definitieve uitbetalingsprijs.

HZPC Holland bv laat donderdag 15 juni weten de definitieve uitbetalingsprijs voor de Nederlandse pootaardappel-pool over oogst 2016 vast te stellen op 34,40 per 100 kilo. Hiermee ligt de uitbetalingsprijs 3,8 procent hoger, dan de prognoseprijs van 33,15 euro die in februari werd afgegeven. Dat was toen de hoogste prijs in de afgelopen 9 jaar. Normaal zitten er enkele dubbeltjes verschil tussen, nu is dat 1,25 euro.

Groot gat tussen prognose en definitieve prijs
Waarom het gat zo groot is, legt directeur Gerard Backx uit: 'Toen wij eind februari de prognoseprijs uitrekenden, nam je veronderstellingen aan zoals de hoeveelheid tonnen die niet verkocht gaan worden. Uiteindelijk bleek dat we meer tonnen hebben weten te verkopen. Er zijn ook meer bovenmaten geaccepteerd, dan we vooraf hadden ingeschat. Het maakt heel wat uit als de laatste paar 1.000 ton wel of niet als pootgoed wordt verkocht, maar de fritesindustrie wilde de bovenmaatse industrierassen toch nemen.'

De verdiensten schrijft HZPC toe aan de boven verwachting goede verkopen die het pootaardappelhandelshuis uit Joure wist te realiseren. Deze compenseren de lagere teeltopbrengsten ruimschoots. Weersomstandigheden tijdens het groeiseizoen hebben tot 10 procent lagere gewichtsopbrengsten geleid, ten opzichte van het teelt-technisch uitstekende oogstjaar 2015. Ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde, lag de gemiddelde hectareopbrengst van oogst 2016 ruim 3 procent lager, zowel binnen de potermaten, als wat betreft de totale opbrengst, zo berekende HZPC.

Vrijwel geen pootaardappel naar consumptie
De prijzen voor gecertificeerd pootgoed werden echter opgestuwd door de hoge Europese prijzen voor consumptieaardappelen. Er werden door die hoge prijzen minder consumptieaardappelen overgehouden om het beschikbare areaal mee in te poten. De tweede reden voor de opwaartse prijsdruk is het beperktere aanbod van pootaardappelen uit oogst 2016.

De situatie resulteerde erin dat HZPC het hoogste tonnage pootaardappelen uit de Nederlandse pootaardappel-pool ooit verkocht. 'Dit hadden we eerder dit jaar niet kunnen voorzien', stelt Backx. 'Vanwege de krapte is van de fritesrassen vrijwel geen pootaardappel naar de consumptie gegaan, omdat deze grove maten zijn gesneden. Van de exportrassen ging iets meer naar de consumptiemarkt. Binnen de EU kun je alle maten leveren als de klant het wil, maar buiten de EU kun je niet veel met bovenmaten. Bij Spunta is het voor de grote maten lastig een andere bestemming te vinden. Afhankelijk van of partijen al dan niet zijn behandeld met imazalil, gaan deze pootaardappelen normaal gesproken naar de consumptiemarkt, de vergister of het veevoer in.'

Verkooprecord
'Ondanks de 10 procent lagere gewichtsopbrengst per hectare, wist HZPC toch een verkooprecord te boeken', weet Lilian Escalon, HZPC's directeur Europa. Het concern realiseerde een 9 procent hogere financiële opbrengst per hectare dan uit oogst 2015. 'Daarbij is de kwaliteit van het pootgoed van oogst 2016 opmerkelijk beter dan het jaar ervoor. Gemiddeld genomen is dit oogstjaar voor de HZPC-teler het beste oogstjaar van het laatste decennium, op oogst 2010 na.'

Seizoen 2016/2017 is te omvatten in 3 kernwoorden: de wijzigingen in Algerije, groeischeuren en krapte, maar daar zegt HZPC weinig over. Backx: 'Er zijn wel even strubbelingen geweest, maar dat hebben wij niet direct ervaren als een grote beperking. Toen Algerije het quotum later weer oprekte, was dat mooi. Dit omdat we iets meer konden, maar een belangrijk stuk van het volume was toen al aan andere bestemmingen geleverd doordat wij ruim van tevoren op de toestand hadden voorgesorteerd.'

Impact groeischeuren gering
En ook de groeischeurendiscussie heeft het bedrijf naar eigen zeggen weinig gedaan. De politieke discussie over het verruimen van de norm, heeft ons wel wat geraakt. De aanpassing heeft ons bijna geen extra aardappelen voor de pootaardappelmarkt opgeleverd, daarom waren wij, als bedrijf, tegen. Zeker halverwege het seizoen. Het leidde ertoe dat wij 1 procent extra hebben kunnen leveren. Dat lost het probleem niet op. Het probleem speelde voornamelijk bij Fontane, onze rassen hadden niet zoveel problemen met groeischeuren, dus betekende de normverruiming niet zoveel.’

Krapte niet allesbepalend
Wat wel impact had, was de tekortsituatie, maar ook dit was volgens Backx niet allesbepalend. De krapte was het grootst in de industrieaardappelen, die vooral veel in Nederland worden gepoot. 'Die markt is een kwart van de totale afzet. Bovendien was het duidelijk dat het krap zou worden. Dan kijk je meteen wat je EU-breed beschikbaar hebt en hoe je zo kunt schuiven met partijen dat klanten over heel de EU zo goed mogelijk worden bediend. Ons beleid was er dit jaar op gericht om de grote maten ook als pootgoed af te zetten. Dat doe je normaal niet, maar dit jaar was het een oplossing voor het probleem van dit seizoen.' Evenals andere marktpartijen had ook HZPC het lastig om in korte tijd haar klanten te beleveren, maar het mooie plantseizoen heeft logistieke chaos voorkomen.

Toelichting op de poolprijs
De gemiddelde prijs* over alle rassen komt op basis van herfstlevering voor de potermaat van klasse E uit op een bedrag net onder de 34 euro per 100 kilo vóór kwekersafdracht en exclusief btw. De telers leveren de klasse S tot en met A. De gemiddelde prijs over al deze klassen komt uit op 34,40 euro, omdat er relatief meer aardappelen in de hogere klassen worden geteeld en afgeleverd, waarvoor hogere prijzen worden betaald. Naast de uitbetalingsprijs, ontvangen de telers vergoedingen voor het opslaan en voor het opzakken van de aardappelen. Deze zijn hier buiten beschouwing gelaten.

Europa buiten Nederland
Rond deze periode van het jaar bepaalt HZPC ook de telersprijzen voor zijn telers in de andere HZPC-productiegebieden binnen Europa. De omstandigheden voor de totstandkoming van die prijzen verschillen van die in Nederland. Wel is ook de grote Europese vraag naar pootgoed van positieve invloed op de uitbetaling aan Europese HZPC-telers buiten Nederland.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.