Nieuws Economie
'Herstel van rendement landbouw blijft in 2021 uit'
De agrarische productie is minder gevoelig gebleken voor de lockdowns dan andere sectoren, maar de coronacrisis heeft wel gezorgd voor lagere prijzen. De productiewaarde is als gevolg daarvan met ruim 4% gedaald, stelt het Economische Bureau van ING. "Enig prijsherstel in 2021 is haalbaar, al blijft het perspectief op sterke rendementsverbetering ongunstig."
Het volume van de agrarische productie groeide over 2020 met 1,2%. De landbouwproductie groeit in 2021 naar verluidt wel verder, maar slechts een schamele 0,5%, zo verwacht het Economische Bureau van ING. "Stap voor stap zorgen de stikstofmaatregelen in met name de intensieve veehouderij voor een krimpende veestapel en daarmee dus een lagere productie."
De productiewaarde daalde in 2020 met ruim 4%. Dit komt vooral doordat de vraag vanuit het buitenland terugliep. De binnenlandse foodsector is overeind gebleven. Hoewel een deel van de consumentenbestedingen verschoof van horeca naar supermarkten en speciaalzaken.
Uitdagende jaren voor boeren
Behalve de coronacrisis blijft in 2021 het stikstofbeleid een bron van zorg. "Vooral door niet al te duidelijke regels over intern en extern salderen en verschillen in uitvoering per provincie." Ook is er druk op landbouwgrond door woningbouw, zonneparken en windmolenparken, aanleg van natuur en bos en de roep om voedseltransitie en kringlooplandbouw.
"Voor een sector die - economisch gezien - een onmisbare pijler is, altijd fors heeft geïnvesteerd in innovatie en verduurzaming van stallen (onder meer qua uitscheiding van stikstof om onder het Europese vastgestelde stikstofplafond te blijven) en te maken heeft met een scheve margeverdeling in de food- en agriketen, worden het uitdagende jaren", schrijft de bank.
Moeilijk jaar voor aardappeltelers
Ook wordt 2021 volgens ING een moeilijk jaar voor aardappeltelers. Telers zagen de prijzen van fritesaardappelen aan het begin van de coronacrisis kelderen vanwege de sluiting van de horeca. "Tot op heden blijven de prijzen ruim achter bij het langjarig gemiddelde. Onlangs is de prijs door extra vraag uit België overigens wel weer iets opgelopen." Voor telers en handelaren die voldoende kwalitatief goede aardappelen op voorraad hebben en niet gebonden zijn aan contracten kan de omzet de komende maanden mogelijk nog een impuls krijgen, verwacht ING.
De coronacrisis beïnvloedt daarnaast ook het nieuwe aardappelseizoen. "Zowel de nieuwe contractvolumes als prijzen voor levering af land zijn lager. In combinatie met de hogere teeltkosten wordt het voor veel aardappeltelers een zwaar jaar", zo schrijft het Economische Bureau van ING in het rapport.
De uienmarkt is minder afhankelijk van lockdowns in de horeca en blijft prima presteren, zo meldt ING. "De export leed even onder een tekort aan containers, maar bereikte in de tweede helft van 2020 recordhoogtes. De verwachting is dat het zaaiuienareaal dit jaar met 5% toeneemt en dat de prijzen in 2021 bovengemiddeld hoog blijven." Dit geldt ook voor andere akkerbouwgewassen, zoals peen en tarwe. En daarbij liggen de mondiale prijzen voor graan momenteel zelfs op het hoogste niveau sinds 2014.
Dalende prijzen in veehouderij
Het begin van de coronacrisis heeft ook geleid tot een sterke daling van de melkprijs. Bijna een jaar lang bleven de prijzen lager dan gemiddeld, haalt ING aan. Terwijl de opbrengsten tegenvielen, waren de kosten voor krachtvoer juist 25% hoger dan gemiddeld. De hoge voerkosten zullen in 2021 ook de verwachte rendementsgroei temperen, zo verwacht ING. "In maart is de melkprijs weer terug op het gemiddelde niveau en verwacht wordt dat dit in de rest van het jaar zo blijft. Wel loopt de ontwikkeling in de prijzen tussen de diverse melkstromen steeds verder uiteen."
De varkensprijzen kenden in 2020 een dalende trend. Onzekerheid blijft troef voor de varkensboer, zo stelt ING. "2021 wordt uitdagend vanwege het onzekere verloop van zowel corona als Afrikaanse varkenspest. De varkensfiles in de slachthuizen zijn weliswaar bijna opgelost, maar de voorraden in de koelhuizen zijn hoog. Ongunstig is dat de wereldwijde grondstoffenprijzen oplopen, met hoge voerkosten als gevolg. De biggenprijzen stijgen bovendien fors, door vraag uit Spanje en een lager aanbod vanwege de hete zomer van 2020 en de saneringsregeling."
Door de saneringsregeling zijn al bedrijven gestopt en er zullen er in de loop van dit jaar meer volgen, maar van de oorspronkelijk aangemelde 407 bedrijven zijn steeds meer bedrijven afgehaakt, zo constateert het Economische Bureau van ING. "Of de eerder geraamde 7% krimp van de varkensstapel dit jaar gehaald wordt en hoeveel stikstofruimte dit oplevert, blijft daarom in nevelen gehuld."
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
