De handelsoorlogen die de Amerikaanse president Donald Trump voert, doen Amerikaanse varkenshouders serieus pijn in de portemonnee. Nu de voerprijzen ook dreigen te stijgen, blijft de situatie penibel. "Klopt", zegt Randy Spronk die net is afgetreden als voorzitter van de varkensbond in de Verenigde Staten. "Maar ik heb goede hoop dat we onze afzetmarkten vlot terugwinnen."
Randy Spronk is recent teruggetreden als president van de National Pork Producers Counsil van de Verenigde Staten en is mede-eigenaar van een bedrijf met circa 10.000 zeugen in Edgerton Minnesota. Dit runt hij samen met zijn zoon Selt, broer Gorden en hun personeel. Bij hun bedrijf hoort daarnaast 1.100 hectare aan sojabonen en mais. Spronk is nu bestuurlijk onder ander actief als hoofd van het nationale bestuur voor promotie van varkensvlees in én buiten de Verenigde Staten. 5 vragen aan hem over de ontwikkeling in de varkenssector in de Verenigde Staten en de verwachtingen voor de markt.
Trump zijn beleid en opstelling heeft Amerikaanse varkenshouders veel export gekost. Hoe groot is de impact daarvan?
"Circa 25% van ons varkensvlees wordt geëxporteerd. Met de 5 grootste afnemers hebben we momenteel echter problemen: Japan, Mexico, China, Canada en Zuid-Korea (gezamenlijk staan zijn voor 80% van onze export). Eigenlijk is dat afgelopen jaar volledig stil komen te liggen. Mexico is voor varkensvlees het op 1 na belangrijkste exportland. In het handelsconflict hebben zij een tarief van 25% op varkenvlees ingevoerd. We schatten dan ook in dat dit ons dat ongeveer $12 per varken heeft gekost. Dat lijkt zich komend najaar op te lossen als Trump met Mexico en Canada een nieuwe overeenkomst tekent."
"Japan is onze belangrijkste exportmarkt. Dat wij niet meer deelnemen aan het Trans-Pacific Partnership (TPP) kost ons veel geld. Hoeveel weten we niet, maar naar Japan exporteerden we een paar jaar geleden nog voor $1,7 miljard. Nu verliezen we die markt aan Nederland en Duitsland, terwijl we hier in de Verenigde Staten de laatste jaren juist investeerden op de groeiende vraag uit Japan. De gesprekken zijn gaande tussen de TPP partners en ons land en ik heb goede hoop op een vlotte oplossing. In juni heb ik de president nog gesproken en ook gezegd dat het herstel van handel met Japan prioriteit nummer 1 is voor ons. Trump begrijpt echt wel het belang voor ons boeren."
En China?
"China is voor ons varkensvlees het derde grootste exportland. Diverse berekeningen tonen aan dat de importtarieven tot 60%, die China ons oplegde, per varken ongeveer $8 kost. Ook dat is een serieuze aderlating. Terwijl ik voor de 4 andere belangrijke exportlanden goede hoop heb dat we al dit kalenderjaar meer kunnen exporteren, heb ik dat bij China niet. Ik ben bang dat die markt langer dicht blijft voor ons en dat het daarna moeilijk wordt om onze posities daar terug te winnen."
- Randy Spronk
"Ik ben daarbij trouwens wel zeer benieuwd hoe China de interne markt gaat herstellen en opnieuw gaat inrichten. De fikse problemen door Afrikaanse Varkenspest worden deels veroorzaakt doordat de productiefaciliteiten dicht bij de steden zitten, terwijl de varkens van ver moeten worden aangevoerd. De Chinese consument die vers varkensvlees bestelt, wil ook echt nog warm vlees in handen krijgen. Eigenlijk moeten de productiefaciliteiten dichterbij de grote varkensbedrijven zitten, verder van de stad af. Maar dan moet de consument dus veranderen. Die moet accepteren dat het vlees eerst ingevroren wordt. De komende jaren zal uitwijzen hoe China hiermee omgaat en of het land zich daarin goed weet te herpakken."
Het moet daarbij frustrerend zijn dat jullie concullega’s in onder ander Europa jullie marktaandeel overnemen?
"Ik zou liegen dat het niet frustrerend is dat wij minder kunnen exporteren dan we eerder deden. En dat terwijl er veel potentie ligt. Gelukkig blijft die potentie er nog wel een tijdje. Aziaten blijven de komende jaren ook nog wel volop naar varkensvlees vragen. Dat geldt net zo goed voor burgers in de Verenigde Staten. Gelukkig loopt de binnenlandse markt nu ook vrij goed, maar overproductie ligt hier met het wegvallen van de meeste export natuurlijk op de loer. Dat doet de prijzen en de markt niet goed. Veel varkenshouders moeten dan ook het bijltje er bij neergooien. De sterkste overleeft. Zo is het altijd gegaan en blijft het gaan. Daar doen we in dit land ook niet moeilijk over."
Verwacht u daarbij nog extra druk op de marges door hogere voerprijzen. Na de vele overstromingen afgelopen voorjaar in de Mid-West lijkt het daar immers wel op?
"Ja, ik verwacht dat de voerprijzen de komende winter door schaarste wel 20 tot 30 procent gaan stijgen. Er zijn erg veel percelen niet eens ingezaaid en andere zullen zeker een duidelijk lagere opbrengst geven. Het verbaast mij eigenlijk dat de futuremarkten er nog niet stevigere op reageren. Ondanks dat het ministerie officieel inschat dat de totale oogst niet veel minder hoog uitvalt, gelooft eigenlijk niemand dat. Ik zeker niet."
Jullie binnenlandse markt is nog altijd de belangrijkste afnemer van jullie varkens. Verwacht u de komende jaren ook in de Verenigde Staten meer marktconcepten vergelijkbaar met Europa waarin retail en producenten samenwerken aan een meer duurzame houderij en daarvoor ook een plus betalen?
"Eigenlijk verwacht ik dat niet. Ik zit daar best wel sceptisch en kritisch in. Het blijkt keer op keer dat consumenten het liefst het goedkoopste product kopen. En het goedkope varkensvlees uit de Verenigde Staten is ook een goed en veilig product. Dergelijke marktconcepten ontwikkelen zich hier ook niet zo snel omdat het grootste deel van de bevolking nog altijd weinig geld om handen heeft. Dat is anders dan in West-Europa."
"Daar komt bij dat ik principieel vind dat wij als varkenshouders ons ook niet moeten laten verleiden door supermarkten die extra inzet eisen voor een kleine plus per kilo vlees. Binnen de kortste keren moet je als boer nog weer meer doen voor hetzelfde kleine plusje of blijven de eisen van kracht, maar gaat de plus eraf. Voor ons eigen bedrijf hebben we ook veel gesprekken hierover gevoerd met retailers, maar ik houd de boot af. Gewoonweg omdat ze niet voor echt meerdere jaren zwart op wit willen vastleggen dat wij structureel een meerprijs krijgen. Ik vertik om meer te doen dan de wet vraagt met risico er niet extra voor betaald te krijgen. Dergelijke concepten blijven in de Verenigde Staten mijn inziens gewoon de komende jaren nog een niche."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.