'Het loopt geen storm met stalderen'

Noord-Brabant hanteert sinds vorig jaar de stalderingseis, met de bedoeling om de staloppervlakte van de intensieve veehouderij binnen de perken te houden. Zowel stoppers als groeiers worstelen met dit beleid. Succesverhalen zijn er nog nauwelijks.

"Eerst stallen slopen en daarna pas bouwen", dat is het motto van de provincie. Voor iedere 100 m² nieuwe stal moet (binnen hetzelfde gebied) 110 m² aan stallen worden gesaneerd. Stopper en groeier moeten elkaar vinden, alvorens de schop in de grond kan. René Dilven, vastgoedadviseur bij DLV Advies, noemt stalderen een complexe regelgeving in de kooptransactie. De eis is dat een ondernemer de stal op voorhand heeft gesloopt of herbestemd. "Dit kan een flinke en tijdrovende investering zijn wanneer de meters nog niet zijn verkocht of herbestemd."

De kopende partij moet bij de eerste fase van de vergunningsvraag de stalderingsmeters al op zak hebben. Het wijzigen van een bestemmingsplan duurt minimaal 9 maanden en kan, exclusief stalderen, zomaar €25.000 kosten. "Een ondernemer moet dus flinke kosten maken", aldus Dilven. Wanneer de vergunning niet wordt verstrekt, kunnen de stalderingsmeters worden doorverkocht. Volgens Dilven is het echter niet gezegd dat de meters hun waarde behouden.

Onzekerheid met luchtwasser
Daarbij hebben varkenshouders sinds medio juli een extra uitdaging. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) heeft de emissiefactoren voor geur van gecombineerde en biologische luchtwassers fors teruggeschroefd. Het beleid van Noord-Brabant ontmoedigt, volgens Dilven, sowieso het gebruik van luchtwassers en stuurt aan op andere stalsystemen (bijvoorbeeld het 'varkenstoilet'). De vraag is waar je als ondernemer in gaat investeren. "Niemand wil een proefkonijn zijn."

Al deze factoren maken dat er tot nu toe weinig succesverhalen zijn. Dilven weet 2 aanvragen die succesvol zijn verlopen. Daarbij heeft hij nog een handjevol concrete voorstellen lopen. Mogelijk dat er in 2019 meer aanvragen komen; met het oog op de stoppersregeling die in 2020 afloopt. Dilven laat weten dat het provinciebeleid dan wel duidelijker moet zijn. Volgens de vastgoedadviseur wil Noord-Brabant werken aan een 'werkbare regelgeving'. Hij opteert voor een vrijstelling voor de kleinere projecten. "Bijvoorbeeld bij projecten tot 200 m², waarbij geen extra dieraantallen aan de orde zijn."

Het loopt geen storm
Een woordvoerder van de provincie Brabant bevestigt dat het geen stormloopt met de aanvragen. De bouwmeters zijn wel degelijk beschikbaar; zeker met oog op de stoppersregeling. "Her en der is ook wel vraag, maar het leidt nauwelijks tot aanvragen", zegt de zegsman. Volgens hem zijn tot nu toe 5 aanvragen bekend. De uitbreiders zijn overwegend varkenshouders; de stoppers komen zowel uit de varkens- als de pluimveehouderij.

De woordvoerder laat weten dat er afgelopen maanden op plekken voorlichting is gegeven; aan ondernemers, maar ook aan adviseurs en beleidsmakers. Hoeveel aanvragen er de komende maanden komen, is volgens de projectleider moeilijk in te schatten. Volgens Verzantvoort hebben ondernemers een afwachtende houding aangenomen, mede gevoed door de uitspraak van de rechtbank Den Bosch.

De rechter oordeelde eind mei dat de gemeente Reusel-De Mierden de uitbreiding van een varkensbedrijf niet mag weigeren, op basis van de stalderingseis. Dit omdat de vergunningsaanvraag in de afrondende fase zat, waardoor de eis onredelijk was. Verzantvoort kan voorstellen dat deze uitspraak consequenties heeft voor nieuwe aanvragen. Daarbij heeft ZLTO ook nog rechtszaken lopen, waar ondernemers waarschijnlijk de uitspraken van willen afwachten.

Afhankelijk van derden
Tussen de aanvraag en verstrekking zit officieel 8 weken. "Wanneer alle zaken op orde zijn, kan het ook binnen 2 weken geregeld zijn", verzekert de woordvoerder. Bij het ontbreken van gegevens kan de aanvraag echter veel langer duren. Hij weet een voorbeeld waarbij een stopper zijn stal had verhuurd. De huur werd opgezegd, om de stalderingsaanvraag in gang te zetten. Hierbij is het protocol dat de ondernemer moet aantonen dat de stal de afgelopen 3 jaar bedrijfsmatig in gebruik is geweest. Daarvoor is hij afhankelijk van de Gecombineerde opgave van de huurder. Uit frustratie over de opgezegde huur kwam die niet met de gegevens over de brug. "In dat geval loopt de procedure vertraging op."

Prijzen en aanbod
Van de 6 stalderingsgebieden zitten de aanvragen, volgens de zegsman, tot nu toe met name in de gemeenten in Noordoost-Brabant. Daar zit volgens Dilven ook het aanbod. "Prijzen van €30 tot €40 per m² zijn gangbaar", weet Dilven. In de gebieden bij Tilburg en Eindhoven is het aanbod schaarser, als gevolg van eerdere regelingen. Wat de stalderingsmeters in de toekomst gaan kosten, is volgens de DLV-vastgoedadviseur moeilijk in te schatten.

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness. Hij richt zich daarnaast op zuivel, varkens en vleesmarkten. Ook volgt hij de (bedrijfs)ontwikkelingen binnen de agribusiness en interviewt hij CEO’s en beleidsmakers.

w.baan@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.