Boerenbusiness analyse
Varkensexport EU kan slag slaan in Japan
De weg ligt open voor Europese exporteurs van varkensvlees om terrein te winnen in Japan. Nu het handelsverdrag met het Aziatische land sinds gisteren definitief is, komen de tarieven op varkensvlees snel te vervallen. Dit tot ergenis van Amerikaanse exporteurs.
De Europese Commissie en Japan hebben deze week definitief een overeenstemming bereikt over een vrijhandelsverdrag. Volgens de Commissie is de deal met Japan het belangrijkste bilaterale handelsverdrag ooit. Naar verluidt worden de handtekeningen deze zomer gezet. De overeenstemming gaat vanaf begin 2019 officieel van kracht.
In de deal is een hoofdrol weggelegd voor varkensvlees, de bedoeling is dat de heffing van 20% op verwerkt varkensvlees stapsgewijs wordt afgebouwd tot nul. Ook de heffing op vers varkensvlees wordt aanzienlijk verlaagd. Volgens Brussel versoepelt Japan de importtarieven op meer dan 90% van de Europese agrarische export. Daartegenover staat bijvoorbeeld dat Japanse auto’s tegen lagere tarieven naar Europa kunnen worden verscheept. Ook de administratieve rompslomp zou worden verminderd.
EU heeft Amerika al ingehaald
Japan is één van de belangrijkste importeurs van varkensvlees op de wereldmarkt. Zowel de afzet van de VS als die van Europa leunt sterk op de Japanse markt. Jaarlijks importeert Japan voor circa $5 miljard aan varkensvlees. Van oudsher zijn Amerikaanse exporteurs de belangrijkste leveranciers. In de afgelopen jaren is de Europese exportwaarde richting die van de VS gegroeid. In 2017 betrof de Europese waarde van het geëxporteerde varkensvlees ($1,69 miljard) zelf al meer dan de Amerikaanse waarde ($1,68 miljard). Van de Europese exportwaarde stroomde circa €90 miljoen naar Nederland, vooral Vion heeft een sterke positie op de Japanse afzetmarkt.
Nu de importtarieven op Europese varkensvlees spoedig worden gereduceerd, zijn exporteurs in de VS bang om marktaandeel te verliezen. Mede omdat de VS zich recent heeft teruggetrokken uit het Trans-Pacific Partnership (TPP), een voorgesteld vrijhandelsverdrag tussen landen in Noord- en Zuid-Amerika, Oceanië en Azië. President Trump zou meer voelen voor een 1 op 1 deal met Japan. Echter, deze deal staat nog in de kinderschoenen. De kans dat de Japans/Amerikaanse overeenkomst eveneens vanaf 2019 van kracht gaat, is daarom nihil.
Import neemt toe
Dit betekent dat Europese exporteurs van varkensvlees vanaf 2019 waarschijnlijk een groot concurrentievoordeel hebben vergeleken met de VS. Dit terwijl Amerikaanse exporteurs ook al problemen hebben in China. Voor Europa liggen er dus volop kansen in Azië; eens te meer omdat de Japanse varkensvlees import in de lift zit en ook de komende jaren blijft groeien. Het Amerikaanse landbouwministerie (USDA) gaat in haar meest recente prognose voor 2018 uit van 2% groei tot 1,5 miljoen ton.
De Europese varkenssector verscheepte in 2017 ruim 380.000 ton richting Japan, waarvan circa 40.000 ton uit Nederland. De VS exporteerde afgelopen jaar 390.000 ton varkensvlees in Japan. Qua volume heeft Europa dus nog een achterstand vergeleken met de VS. De kans is echter aannemelijk dat deze achterstand de komende jaren wordt omgebogen in een voorsprong.
Meer kapers op de kust
Overigens krijgt de EU waarschijnlijk niet het alleenrecht in Japan. Wanneer de TPP definitief beklonken wordt, krijgen landen als Canada en Mexico ook gemakkelijker toegang krijgen tot Japan. Deze landen zijn, na Amerika en de EU, de belangrijkste leveranciers om Japanse consumenten te voorzien van varkensvlees. De TPP-deal is overigens nog niet rond. Afgelopen maart nam Japan het initiatief TPP nieuw leven in te blazen, nadat Amerika zich 2 maanden daarvoor had teruggetrokken. De TPP-onderhandelingen lopen nog. De EU kan zich al vast gaan opmaken voor versoepelde markttoegang.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.