Grondgebruik

Een aantal dagen geleden stond er een opinie, met als titel 'Gebruik landbouwgrond vaker voor woningen',  van Joris Winters (sector leader property & investment bij Arcadis Nederland.) in het Financieel Dagblad dat ik graag zou willen nuanceren. 

Het Britse landbouwministerie limiteert dit jaar de hoeveelheid landbouwgrond die boeren braak mogen leggen om in aanmerking te komen voor aanvullende landbouwsubsidies. Daarmee moet voorkomen worden dat de voedselproductie te ver achteruitgaat, zo heeft het ministerie bekendgemaakt. Sinds de Brexit hebben boeren in Engeland, Schotland en Wales keuze uit een nieuw subsidieprogramma dat vooral gericht is op natuurbehoud en ontwikkeling.

Gemeentes in het zuiden van Nederland bezitten opvallend veel landbouwgrond, zo blijkt uit een data-analyse van de WUR. Overheden hebben gezamenlijk 10% van alle landbouwgrond in handen, waarbij het vooral de gemeentes in Zuid-Nederland zijn die soms tot wel de helft van alle landbouwgrond binnen hun grenzen in eigendom hebben.

Niet de ontwikkeling van natuur, maar de 'verpaarding' en 'vertuining' leggen een steeds groter beslag op agrarische grond, zo was een veel besproken onderwerp afgelopen tijd in Vlaanderen. Circa 15% van de landbouwgrond wordt volgens het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO)  niet als zodanig gebruikt, zo blijkt uit de laatste publicatie die dateert uit 2015. In Nederland is de situatie waarschijnlijk niet veel anders. 

Investeringsfondsen in de Verenigde Staten pompen een recordhoeveelheid dollars in landbouwgrond. Ze zijn op zoek naar stabiele beleggingsmogelijkheden en grond biedt die bij uitstek. In minder dan tien jaar tijd is de waarde meer dan verdubbeld.

Net als in ons land is de pachtwet in Vlaanderen een heet hangijzer. Bijna tien jaar lang werd gewerkt aan het vernieuwen van de 35 jaar oude pachtwet. Die nieuwe wet stelt de jonge boer centraal ten koste van lang zittende pachters. Dat kan niet op de steun van alle belangenbehartigers in Vlaanderen rekenen.

Bij het uitgeven van gronden in geliberaliseerde pacht selecteert Staatsbosbeheer niet alleen op de hoogste bieder. In de nieuwe toewijzingsprocedure laat Staatsbosbeheer het onderdeel 'kwaliteit' zwaar meewegen, zo valt op te maken uit de brochures bij de inschrijvingsronde op pachtgrond.nu. Boeren die meedoen aan natuurinclusieve landbouw (NIL) hebben een streepje voor.

Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) probeert de komende jaren zijn grondportefeuille - van 41.000 hectare landbouwgrond - flexibeler in te zetten en uit te breiden. Dat vertelt Eelco Terpstra, hoofd sectie agrarisch gebruik, in een nieuwe aflevering van de Grondcast.