Politiek Stikstof
Wordt onteigenen boeren beleid nieuw kabinet?
Opnieuw zijn er signalen dat onteigening van boeren mogelijk kabinetsbeleid wordt om stikstofruimte te creëren. Naar aanleiding van 4 rapporten schreven we in maart al dat gedwongen verkoop niet langer werd uitgesloten. Vandaag publiceert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nieuwe doorberekeningen van plannen, waarvan ook onteigening onderdeel is.
Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft voor het demissionaire kabinet 2 beleidspakketten doorgerekend waarbij in beiden sprake is van grootschalige opkoop en onteigening. Als vergoeding voor onteigening wordt in beide scenario's een percentage genoemd van 130%.
In het eerste scenario komt er €8 miljard beschikbaar voor het uitkopen van met name melkveebedrijven, vooral rond Natura 2000-gebieden. Twee derde gaat in dit plan naar vrijwillige opkoop en een derde naar onteigening. Boeren krijgen in dit scenario bij vrijwillige uitkoop 100% vergoeding voor zowel fosfaat- en dierrechten als voor opstallen. In eerdere vrijwillige opkoopregelingen was dit 65%.
Grond opkopen
Ook is er €9 miljard beschikbaar om grond op te kopen en vervolgens af te waarderen onder voorwaarde van extensief landbouwkundig gebruik. Tevens is in dit plan €1,5 miljard begroot voor technische maatregelen, vooral emissiearme stallen. Het plan ambieert verder een omslag naar volledig grondgebonden melkveehouderij. Voor de overige veehouderijsectoren wordt mestverwerking verplicht.
30% van de veestapel
Het tweede plan beperkt zich tot opkopen van stallen en dier- en fosfaatrechten, grond wordt niet opgekocht. Dit scenario's gaat uit van opkoop van 30% van de veestapel (melkvee, varkens en kippen). Voor vrijwillige opkoopregelingen wordt in dit pakket €2,3 miljard beschikbaar gesteld, voor gerichte opkoopregelingen via minnelijke schikking €2,9 miljard en voor gerichte opkoopregelingen via onteigening €3,8 miljard. In dit plan is de vergoeding bij vrijwillige beëindiging (conform eerdere regelingen) 65% voor stallen en 100% voor fosfaat- en dierrechten. Bij opkoop via minnelijke schikking is dat 100% en bij onteigening 130%. Onteigening vindt plaats bij bedrijven die worden geclassificeerd als piekbelaster op Natura 2000-gebieden.
Daarnaast worden in dit plan ammoniakemissieplafonds aan de landbouw opgelegd, met een heffing op de stikstofuitstoot.
Agractie: Gedwongen opkoop onbespreekbaar
Voor Agractie is gedwongen opkoop onbespreekbaar, zo stelt de actiegroep in een verklaring. "CDA en VVD gaven eerder dit jaar aan dat gedwongen opkoop ook voor hén een onbespreekbare no-go is. We zullen hen daar zeker aan houden, temeer omdat de overgrote meerderheid van de Nederlandse burgers geen verspilling van 17 miljard belastinggeld wil!"
Ook het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) reageert. De organisatie baalt van de focus op stoppers. "Overheid en politiek heeft de blijvers uit het oog verloren", stelt NAJK-voorzitter Roy Meijer. NAJK vormt samen met LTO, NZO en Rabobank de Coalitie Toekomstbestendige Melkveehouderij (CTM) die een plan aan de overheid heeft gepresenteerd. "NAJK voert hierover gesprekken met het ministerie van LNV, maar is niet betrokken bij de plannen over onteigenen en denkt er ook niet in mee", aldus Meijer.
Een eerdere vrijwillige saneringsregeling leverde een tegenvallend aantal varkenshouders op. De nieuwe Landelijke beëindigings regeling veehouderijen (Lbv) wordt in het voorjaar van 2022 opengesteld. Bedrijven met melkvee, pluimvee of varkens die willen stoppen, kunnen hier vrijwillig aan deelnemen. Voor deze regeling is een budget beschikbaar van €970 miljoen.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
