Mineralen

De situatie op de Nederlandse mestmarkt blijft gespannen, waarbij de prijzen voorlopig nog omhoog neigen. Tegelijkertijd is de daghandel vrij rustig doordat met name melkveehouders bepaald niet scheutig zijn met het afvoeren van mest. Akkerbouwers met opslagcapaciteit beginnen in toenemende mate weer te informeren naar mest. Wat betreft de handel in Vervangende verwerkingsovereenkomsten (VVO's) is het vermoedelijk stilte voor de storm.

'Nu zitten we met ons bedrijf al vijf en een half jaar op slot omdat we PAS-melder zijn en nu mogen we nog drie jaar langer wachten van de minister! Als je niets meer te melden hebt, schrijf dan liever niks.' Ziehier de ongezouten mening van een vergaderboer op de brief die minister Femke Marije Wiersma deze week schreef over de PAS-melders.

Zonder veel gemor, maar met nog een hulpeloze stemverklaring van BBB-senator Jaspers, ging de Eerste Kamer deze week akkoord met het wettelijk kader voor minister Wiersma's stikstof en fosfaatreductieplan. Daarmee is het nog niet helemaal kat in het bakkie, want ook hierna gaat het gestoei van de landbouworganisaties met de overheid door over de implementatie van het beleid.

Naar alle waarschijnlijkheid stemt de Eerste Kamer komende dinsdag zonder veel gemor of druk in met de mestplafonds voor de veehouderij die minister Wiersma heeft voorgesteld. Daarmee heeft ze procedureel een belangrijke stap gezet bij het oplossen van het mestprobleem.

Opnieuw is er deze week een langverwacht mestdebat gehouden in de Tweede Kamer. Of daarmee de oplossing van het probleem een eind verder is gekomen, is de vraag. De Tweede Kamer verloor zich in onderling gekissebis en verantwoordelijk minister Femke Wiersma legt de bal deels neer bij de agrarische sector zelf. Wat op zich niet onbegrijpelijk is.

De herfstvakantie zorgt voor een relatief rustige politieke week. Geen Kamerdebatten en amper brieven van bewindslieden. Toch is het niet helemaal stil. De gezamenlijke landbouworganisaties, bekend als de G7 en zuivelkoepel NZO  proberen vóór het mestdebat van 7 november in de Tweede Kamer tot een akkoord te komen over hoe onder het nieuwe mestplafond voor 2025 te geraken.

Yara, de grote Noorse kunstmestfabrikant die onder meer in Zeeuws-Vlaanderen stikstof (N2) uit de lucht plukt en bindt tot stikstof die geschikt is als meststof, schaalt af. Het bedrijf legt de productie van de grondstof ammoniak (NH3) voor kunstmest op een locatie in België geheel stil. Het is een nieuw teken aan de wand van een angstig scenario dat langzaam werkelijkheid wordt.

Journalisten schijnen van slecht nieuws te houden. Dat wordt althans vaak gezegd. Maar ook overheidsinstanties kunnen er wat van. Als voorbeeld de recente berichtgeving over de Klimaat en Energieverkenning (KEV) 2024 van het PBL. De meeste koppen van berichten erover, ook bij RVO en TNO, gaan over het niet behalen van de klimaatdoelen, met name door de landbouw.

Boeren gaan vrijuit, terwijl ze zich niet aan de geldende wetgeving houden. In zes verschillende uitspraken hebben rechters boeren geen straf opgelegd voor de geconstateerde overtredingen. De rechters deden dat vanwege het volgens hen wispelturige overheidsbeleid. In onze rubriek 'Stikstofstemming' geven we op onze eigen wijze duiding op de stikstofdebat en aanverwante zaken. 

Na een zeer gunstig najaar om drijfmest uit te rijden oogt de mestmarkt nu rustiger. Het mesttransport naar de opslagen verloopt rustig en er wordt waar nodig gebruik gemaakt van vaste mest. De druk is wat van de ketel, maar dat wil niet zeggen dat de mestmarkt een andere richting neemt. 

De fosfaatmarkt blijft deze week rustig en is moeizaam prijshoudend. Kopers zijn nog altijd vrij afwachtend, maar verkopers lopen ook niet bepaald warm om rechten aan te bieden.

Geen generieke korting, maar wel tijdelijk (bijvoorbeeld een jaar) een stevig aantal melkkoeien uit de productie nemen. Het was een van de voorstellen die NSC-Tweede Kamerlid Harm Holman maandag deed in een mestdebat met minister Wiersma van LVVN. Hij verscherpte zijn positie als trekker van een anti-mestcoalitie.

De komende weken zijn cruciaal voor het oplossen van het mestprobleem in Nederland. Er is voor de jaren 2024 tot en met 2026 een oplopend mestoverschot en dat vergt pijnlijke ingrepen. Deels zijn die te verzachten via technische aanpassingen, zoals het niet meer dubbel belasten van de veehouderij voor gasvormige verliezen uit de mest, verkleinen van bemestingsvrije zones en het creëren van voldoende ruimte via Renure, waarbij mest wordt bewerkt tot kunstmestvervanger.