'Toerisme is stevige poot onder ons melkveebedrijf'

Het ontvangen van gasten was misschien wel de grootste uitdaging toen Henk en Margriet Smale zich aansloten bij BoerenBed. Nu bijna twintig jaar later is de conclusie dat het op dit punt juist enorm is meegevallen. Op zomerse hoogtijdagen verblijven er bijna net zoveel toeristen als melkkoeien op het bedrijf. "Het is hard werken, maar het levert naast extra inkomsten ook veel voldoening op."

Wanneer we bij de familie Smale uit Schalkhaar (Overijssel) op bezoek gaan, is het toeristenseizoen net voorbij. De tenten zijn leeggeruimd en de inventaris staat weer in de winteropslag. "In het seizoen dat loopt van april tot november kunnen we zo'n 55 personen ontvangen in tien tenthuisjes ontvangen", vertelt eigenaar Margriet Smale (60) die samen met haar man Henk (64) en hun zoon Tom (29) het bedrijf bestiert. Al bijna twintig jaar is de familie aangesloten bij BoerenBed. Het doel van dit concept is om vakantiegangers een authentieke boerderijbeleving te bieden. BoerenBed telt momenteel zestig locaties in meer dan vijf landen. In Nederland zijn zestien boerenbedrijven aangesloten en er is ruimte voor meer.

Lage investeringskosten
In het verleden had de familie een gemengd bedrijf, maar de inkomsten uit de akkerbouw vielen tegen. Dat had mede te maken met de grondsoort en de verkaveling. "Hier in Salland zijn de kavels minder strak dan elders in Nederland. We wilden door met de melkveetak en zijn ons toen gaan oriënteren op bedrijfsverbreding om de weggevallen inkomsten uit de akkerbouw te compenseren." Zodoende kwam BoerenBed op hun pad. Het ontvangen van gasten vond de familie wel wat, hoewel het in eerste instantie ook wel uitdagend leek. Bovendien konden ze met relatief lage investeringskosten van start. BoerenBed levert de tenten en zorgt tevens voor de boekingen. "Aan ons de taak om onze gasten een onvergetelijk verblijf te geven", vertelt Margriet.

In de eerste jaren kwamen de gasten vooral uit de Randstad. Toentertijd was het concept nog vrij onbekend en waren vooral stedelingen geïnteresseerd. Inmiddels komen de gasten uit heel Nederland en soms ook daarbuiten. Vanaf €125 per nacht boek je een tent voor zes personen. "Meestal ontvangen we gezinnen met kinderen. Ouderen zoeken vaak toch meer comfort wanneer ze op vakantie gaan. In de tent kun je fatsoenlijk koken en zit een houtkachel, maar er is bijvoorbeeld geen stromend water en elektra. Ook wifi ontbreekt. Sommige mensen houden daarvan om de drukte te ontvluchten en terug te gaan naar de basis." Wel is er op het bedrijf een klein winkeltje met veelal streekproducten voor ontbijt en lunch.

PlanetProof-melk
Het melkveebedrijf telt circa 65 koeien met bijbehorend jongvee. De melk gaat naar FrieslandCampina waar het familiebedrijf deelneemt aan het On the way to PlanetProof-concept. Over de zuivelcoöperatie zijn ze goed te spreken. "Het is voor ons bedrijf een pre dat we PlanetProof-melk leveren. Naast de meerprijs hebben we een concreet en tastbaar duurzaamheidsverhaal richting onze gasten. Overigens zijn maar weinig gasten bekend met het keurmerk, valt ons op."

In 2012 werd een nieuwe stal gebouwd. Een serrestal, naar Canadees model. De keuze voor dit staltype had verder geen bijzondere reden, maar was qua kostprijs het meest interessant en bovendien praktisch in gebruik. Ook de ligboxenstal uit de jaren 90 is nog in gebruik. De woonboerderij die wordt gepacht, dateert uit circa 1600. De gebouwen op het terrein zijn een stille getuige van de vernieuwing in de melkveehouderij, vindt de familie. De tenten waar de gasten verblijven staan een stukje van de woonboerderij en de stallen vandaan. "Dit maakt dat we ook op drukke dagen niet worden platgelopen door de gasten. Ze verspreiden zich over het bedrijf en bovendien trekken ze er overdag vaak op uit. Om te fietsen, of een dagje Deventer dat bijna op steenworp afstand ligt."

Koninklijk bezoek
De relatie tussen de familie en gasten is vrij informeel. De gasten komen vaak spontaan even kijken als ze bezig zijn. Bijvoorbeeld bij het voeren, of het binnenhalen van de koeien. Ook de melkrobot is een eyecatcher. "Gasten vragen vaak naar de werking van dit systeem en de voordelen voor de koe. We vertellen dan wel het complete verhaal, dus ook dat het systeem werkt met lokvoer. We merken dat de gasten in de loop van de jaren kritischer zijn geworden op de agrarische activiteiten, maar de meesten zijn enthousiast over hoe we hier te werk gaan." Het geeft de familie veel voldoening als dit vervolgens een mooie review oplevert.

Prins Bernhard en prinses Annette waren al eens te gast. "Toen ik bij de boekingen de familienaam 'Van Oranje' zag staan, begon er al een lampje te branden. Vervolgens werden we door BoerenBed ingelicht dat het inderdaad om Prins Bernhard ging. Het was een leuke ervaring om koninklijke gasten te mogen ontvangen, al maakt het ons principe niet uit wie er komt. Met het gros van de gasten bouw je geen band op, maar dat is ook juist de bedoeling. Zij komen hier immers voor hun rust", vertelt Margriet.

Stevige poot
De familie heeft de ambitie om het aantal koeien in de toekomst uit te breiden, maar wil niet te groot te worden. "Ons doel is om te schalen naar een tweede melkrobot." Mogelijk wordt deze ambitie pas vervult wanneer hun zoon het bedrijf heeft overgenomen. Hij wil sowieso verder met het boerenbedrijf, maar weet nog niet of BoerenBed ook wat voor hem is. De komende jaren zijn Henk en Margriet zelf nog actief en blijven ze naar hartenlust gasten verwelkomen. Het is op sommige dagen best aanpoten, maar daar staat naast leuke ervaringen ook een mooi rendement tegenover. "De baten via BoerenBed is een stevige poot onder ons melkveebedrijf die we niet willen missen."

Deze serie reportages wordt gemaakt in samenwerking met platform Zoekdeboer, dat burgers inspireert om bij de boer op bezoek te gaan.

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness. Hij richt zich daarnaast op zuivel, varkens en vleesmarkten. Ook volgt hij de (bedrijfs)ontwikkelingen binnen de agribusiness en interviewt hij CEO’s en beleidsmakers.

w.baan@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.