Zeeuwse soja nog niet lonend, maar potentie is er

De opbrengsten vielen enigszins tegen, maar er zijn ook positieve resultaten geboekt in het tweede teeltseizoen sojabonen dat CZAV en partners onlangs hebben afgerond. Adjunct-directeur Ko Francke ziet de toekomst met Zeeuwse soja positief in.

Het aantal telers groeide in 2017 van 4 naar 6 en voor komend jaar verwacht CZAV, die een rol heeft in de teeltbegeleiding, collectie en bewerking, wederom een kleine toename. De interesse onder telers is er zeker, mede doordat de ontwikkeling tot nog toe is ondersteund door de provincie Zeeland in de vorm van een subsidie.

Deze steun is noodzakelijk om aan verdere kennisontwikkeling te doen door studie en proeven. Ook in 2018 steunt de provincie Zeeland het project. "Jaarlijks stellen we de voortgang vast op basis van de evaluatie. Zolang er progressie wordt geboekt en er zicht is op een afzetmarkt blijven alle betrokken enthousiast om een rendabele teelt te helpen ontwikkelen", weet Francke.

Geschikt klimaat 
Gemiddeld wordt 4 hectare sojabonen per teler verbouwd. Zeeland heeft een geschikt klimaat voor bonenteelt en dus ook voor soja. Vanwege de temperatuur en het relatief hoge aantal zonuren kunnen goede opbrengsten gehaald worden. Toch vielen deze, zoals al eerder werd voorspeld, wat tegen. "De netto-opbrengst is uitgekomen op 2 ton per hectare, tegen 2,7 in 2016. De hoogste opbrengsten waren respectievelijk 3 en 2,5 ton per hectare. De oogst verliep goed alhoewel deze wel even onderbroken werd door de regen", voegt Francke eraan toe.

Telerservaringen
De reden van de tegenvallende opbrengst is inmiddels duidelijk. Bij het enten van het zaadgoed is iets misgegaan, wat in combinatie met de droge omstandigheden bij zaai, consequenties heeft voor het eindresultaat. Enten van sojazaad met rhizobium-bacteriën versterkt de stikstofbinding en verhoogt de opbrengst. Een leermoment voor volgend seizoen, stelt CZAV.

Positieve resultaten zijn voornamelijk opgedaan met ervaringen op het vlak van precisiezaaien en ziektebeheersing. Telerservaringen laten ook de waarde van het gewas in het bouwplan zien met betere opbrengsten van volggewassen. 

Financieel resultaat
Over het financieel resultaat zegt Francke het volgende: "Het doel van het project is tot nu toe teeltoptimalisatie, zoeken naar specifieke kwaliteitsaspecten en afzetkanalen. Met de tot nu toe behaalde opbrengsten en prijzen is er nog geen sprake van een rendabele teelt. Daarvoor moet de opbrengst, bij huidige kosten en risico, naar minimaal 3,5 ton of de prijzen duidelijk hoger."

Aan de interesse voor Zeeuwse soja zal het niet liggen. Die is aanwezig in de markt, zowel voor consumenten (tofu, bakkerij, sojadrinks) als veevoeder. In 2017 zijn het contact met potentiële afnemers uitgebreid. "Ook zien we interesse voor meer informatie over de Zeeuwse soja bij de consument. Dit is ook iets om in de toekomst op te volgen en verder de unieke waarde te ontwikkelen."

Stijgende vraag 
De vraag naar plantaardig (GMO-vrij) eiwit stijgt de laatste jaren en neemt naar verwachting de komende jaren flink toe. "Sojabonen zijn eiwitrijk en worden onder meer in brood, zuivel en als vleesvervanger gebruikt. Het grote voordeel is dat sojabonen nauwelijks gewasbescherming of bemesting vragen. Daarnaast is het een stikstofbindend gewas, die de teler een extra plus in de vruchtwisseling biedt. Daarnaast biedt een lokale teelt nog andere duurzaamheidsvoordelen ten opzichte van importen uit Noord en Zuid-Amerika waar nu de soja vandaan komt."

Voor komend seizoen gaat CZAV verder met praktijkonderzoek naar onder meer verschillende rassen, effect in het bouwplan en wijze van inoculeren. "Ook de zoektocht naar specifieke afzetkanalen wordt voortgezet. De verwachtingen zijn wel dat er hogere opbrengsten worden gehaald en dat de interesse in de markt de afzet ondersteunt. De markt is heel divers, zo ook de vraag naar en het aanbod van eiwit. Het is zoeken naar een niche."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.