Gewastour aardappelen
Exclusief: Proefrooicijfers Innovator in lijn met 2023
De gemiddelde opbrengst van het fritesaardappelras Innovator blijft dit seizoen ver achter op andere jaren, al is de spreiding tussen de percelen zeer groot. Dat blijkt uit de jaarlijkse proefrooiingen op percelen van telers van de Boerenbusiness Gewastour. Uiteindelijk ligt de gemiddelde opbrengst wel in lijn met 2023. Dat terwijl het weertype met al het vocht een stuk groeizamer was dit seizoen.
De start van het pootseizoen was laat door het aanhoudende natte weer. Daardoor zijn de pootdata divers en vooral zeer laat. Daarmee heeft het ook wel wat weg van seizoen 2023. Ook toen gingen de aardappelen laat de grond in een relatief koud en na voorjaar. Dit jaar gingen aardappelen pas in mei de grond in. De late pootdata maken de oogstjaren 2023 en 2024 daarom tot dusver goed vergelijkingsmateriaal. Er is wel een stevige kanttekening: de groeiomstandigheden tussen de twee seizoen lopen erg uiteen. Mei en juni hadden vorig jaar vooral een schraal weertype, terwijl dit seizoen het natte weertype aanhield. Ondanks dit duidelijke onderscheid liggen opbrengsten van de proefrooiingen die Boerenbusiness heeft uitgevoerd dicht bij elkaar.
Op de 9 percelen verspreid over Nederland zijn in week 32 proefrooiingen gedaan van het ras Innovator. Op ieder perceel is drie maal 3 meter gerooid op verschillende plekken om zo een beeld te krijgen van de huidige kilo's. Net als andere jaren valt de proefrooiing in dezelfde tijd om zo betere vergelijkingen kunnen te maken met andere groeiseizoenen. Op het perceel in Dronten van Aeres Hogeschool heeft door omstandigheden geen proefrooiing plaatsgevonden. Daarom zijn er negen van de tien percelen bemonsterd.
| Locatie | Netto opbrengst (ton/ha) |
Percentage gewicht in 50 mm opwaarts |
Aantal keer beregend |
Grondsoort | Pootdata |
| Appelscha (Friesland) |
24,1 | 44% | 1 | Zand | 15 mei |
| Dronten (Flevoland) |
60,1 | 88% | 1 | Klei | 14 april |
| Elst (Gelderland) |
43,4 | 87% | 0 | Rivierklei | 2 mei |
| Leuth (Gelderland) |
30,4 | 60% | 1 | Rivierklei | 12 mei |
| Hank (Noord-Brabant) |
28,6 | 34% | 0 | Klei | 12 mei |
| Hellevoetsluis (Zuid-Holland) |
23,5 | 32% | 1 | Klei | 11 mei |
| Wouw (Noord-Brabant) |
26,7 | 63% | 0 | Zand | 18 mei |
| IJzendijke (Zeeland) |
24,6 | 58% | 0 | Zavel/klei | 12 mei |
| Voerendaal (Zeeland) |
42,6 | 62% | 0 | Löss | 11 mei |
| Gemiddeld | 33,8 | 58% |
Opbrengst in tonnen kilo's per hectare. Van de opbrengsten zijn 15% afgehaald vanwege spuitsporen, etc.
De spreiding in opbrengst tussen de percelen is zeer groot, waarbij het moment van poten duidelijk naar voren komt. Waar eerder is gepoot, wordt een hogere opbrengst gemeten. Zo is het perceel in Dronten al op 14 april gepoot en haalt daarmee de hoogst gemeten netto-opbrengst van 60,1 ton. Dat gaat niet helemaal op voor ieder perceel, maar gemiddeld is daar in de eerste proefrooiing wel een correlatie te zien met de hoogte van de opbrengst. De gemiddelde netto-opbrengst van Innovator in week 32 bij de Gewastour komt uit op 33,8 ton per hectare.
Op verschillende percelen is waterschade geconstateerd. Plekken zijn verzopen, zijn opnieuw gepoot of kwamen later alsnog door. Dat maakt het proefrooien soms lastig. Een extra percentage aftrekken van de opbrengst is in deze proefrooiing niet meegenomen.
| Jaar | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 | 2019 | 2018 |
| Netto opbrengst (ton/ha) |
33,8 | 31,6 | 46,6 | 33,7 | 37,6 | 38,5 | 40,3 |
Het langjarig gemiddelde ligt op 37,4 ton per hectare en daarmee ligt groeiseizoen 2024 met 33,8 ton onder dat gemiddelde. Daarbij moet wel gezegd worden dat het slechts een proefrooiing is in week 32. De pootmachines gingen dit seizoen gemiddeld laat het land in. Sommige opbrengsten van jaren lijken hoog, maar uiteindelijk bleken de kilo's richting het einde van het seizoen toch tegen te vallen. Dat was in 2022 en ook in 2018 het geval, toen de nagroei uiteindelijk tegenviel.
Vergeleken 2023 ligt de opbrengst van dit seizoen iets hoger. De pootdata tussen 2023 en 2024 zijn ongeveer gelijk, al zijn enkele percelen zoals Dronten en Elst duidelijk eerder gepoot. In 2023 werd een deel juist iets later gepoot in mei. Daarnaast werd één perceel 10 juni overgepoot wegens fusarium en dat haalde de gemiddelde opbrengst verder omlaag. Gemiddeld is de pootdata dit seizoen bij de Gewastour wat eerder dan landelijk het geval is. Dat heeft volgens telers te maken dat Innovator als een van de eerste rassen de grond in moest.
Hoog knolaantal, beperkte kilo's
Met het groeizame weer van mei, juni en juli verwachte je dat de opbrengsten dit jaar wat hoger liggen dan 2023, gezien de vergelijkbare pootdata en het schrale weer van 2023. Dat is volgens de proefrooicijfers niet helemaal het geval, want deze liggen dicht bij elkaar. Er zijn verschillende redenen die daar van invloed op zijn. Het kan te maken hebben met de natte omstandigheden in het begin dat de groei belemmerde. Dat lijkt bij enkele percelen of delen daarvan wel het geval, waar het te nat was en de knol stress heeft gehad.
Wat ook significant anders is dit seizoen, is het knolaantal. Alle knollen zijn bij de proefrooiing niet per plant geteld, maar tijdens het rooien zat er duidelijk een hoge knolzetting aan en dat was ook eerder dit seizoen al duidelijk. Telers bevestigen dat zij dit seizoen gemiddeld aanzienlijk meer tal hebben. Meer knollen per plant betekent doorgaans een minder grove maatsortering in dit groeistadia. Vorig seizoen zaten er minder knollen aan een plant, maar zat de grofte er al op tijd in. In de regel geven grove knollen meer kilo's dan veel tal. Mogelijk dat dit een verklaring is.
De hoge knolzetting is ook terug te zien bij proefrooiingen van de gewastourpercelen. Het perceel in Hellevoetsluis haalt volgens de proefrooiing een netto-opbrengst van 23,5 ton, maar heeft een hoog tal en telt nog veel knollen onder en nabij de 50 millimeter. Ook het perceel Hank heeft redelijk wat tal en telt veel knollen onder nabij de 50 millimeter. Het perceel in Voerendaal telt veel tal en heeft redelijke grove knollen. Het perceel in Elst telt ook erg grove knollen.
Hieronder een overzicht van hoe de knollen er uit zien per perceel. Wat op het matje ligt is een indicatie van een random aantal knollen, niet van één opgerooide meter bijvoorbeeld.
Onzeker verder seizoensverloop
Op het moment van proefrooien kleurde het gros van de percelen nog erg groen. Deze staan bij lange na niet allemaal meer recht overeind en liggen vaak plat, maar de slijtage bleef vrij beperkt, zo gaven telers aan. Enkel het perceel in Dronten dat medio april de grond in ging, heeft behoorlijk wat loof verloren en is het meest versleten. Andere telers geven wel aan dat met deze hete en droge dagen, de slijtage in het gewas komt. Zij zien het gewas achteruitgaan. De vraag naar vocht is groot en ook de wortelen van de plant zijn door het natte jaar minder goed ontwikkeld dan andere jaren. Erg groeizaam weer is het niet en door de slijtageslag van begin deze week is het onzeker hoe snel de gewassen achteruit gaan komende weken.
Aviko proefrooiing laat gelijke trend zien
Ook Aviko Potato heeft deze week de nieuwste proefrooicijfers bekend gemaakt. Die laat een vergelijkbare trend zien met de resultaten van de Boerenbusiness Gewastour. De bruto-opbrengst komt volgens de aardappelverwerker in week 32 uit op circa 36 ton per hectare. Dat is ongeveer 5 ton meer dan in week 31. De proefrooiing van 2024 ligt wel enkele tonnen boven dat van 2023. Aviko Potato test iedere week percelen van verschillende fritesrassen en komt daarmee met een gemiddelde hectare opbrengst.
Het percentage 50 millimeter opwaarts ligt in week 32 op 48%, wat duidt op een hoog knolaantal. Het onderwatergewicht is de afgelopen weken wel toegenomen en zit gemiddeld net iets onder een onderwatergewicht van 380 gram.
Jesse Torringa
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
