Gewastour aardappelen - week 29
Hoe ver zijn de aardappelen tegenover andere jaren?
De gewasstand en knolgroei lopen dit seizoen ver uit elkaar bij de verschillende aardappelpercelen van de Gewastour. Dat is vaak het gevolg van het verschil in pootmoment, maar ook het vele water en de beroerde structuur laten diepe sporen na in het groeiseizoen. De typische Hollandse zomer zorgt er wel voor dat het groeizaam weer is. Dat is terug te zien bij een ronde in het veld. Sommige percelen lopen wat betreft gewasstand in lijn met andere jaren, zo blijkt uit een vergelijking tussen verschillende Gewastour-percelen.
In deze vergelijking wordt de huidige gewasstand van diverse Gewastour-percelen met het ras Innovator vergeleken met andere jaren. Sommige bedrijven nemen al meerdere jaren deel waardoor een goede vergelijking kan worden gemaakt in de gewasstand. Andere doen korter mee, waardoor soms afbeeldingen van eerdere jaren van percelen uit dezelfde regio worden gebruikt. Dit om een zo'n goed en betrouwbaar mogelijk beeld te schetsen van de gewasstand van het ras Innovator vergeleken met andere groeiseizoenen.
Gigantische verschillen
Het huidige seizoen wordt gekenmerkt door de vele (overtollige) neerslag en dat maakt het lastig om een eenduidig beeld te krijgen van de gewasstand en de groei. Er zijn gebieden waar het aardappelpoten in mei werd afgerond, terwijl elders eind juni nog behoorlijk wat gedaan moest worden, voornamelijk in het zuiden. Maar net zo goed zijn de verschillen binnen eenzelfde regio enorm. Daarnaast heeft het vele water overal in Nederland wel voor verzopen plekken gezorgd en daarmee zijn de eerste hectares verloren gegaan. Ondanks dat op plaatsen het gewas ook hinder heeft van de vele neerslag, is het wel een feit dat de gewasgroei verre van stilstaat met het typische aardappelweer van de afgelopen weken.
In de afbeeldingen van de verschillende percelen is niet altijd een enkele plant opgetrokken, maar in sommige gevallen twee of zelfs drie. Het aantal knollen die er liggen, kunnen dus van meerdere planten zijn.
Te beginnen bij het Gewastour-perceel in IJzendijke (Zeeland), waar dit jaar een deel van het perceel opnieuw gepoot is vanwege waterschade. Daardoor is er tweewassigheid in het perceel. Het contrast is groot met vorig jaar, want toen werd het na een laat voorjaar in mei en juni juist kurkdroog. Dat vorig groeiseizoen zeer stroef startte met een gemiddeld late pootdatum en schraal weer dat volgde, is goed om in gedachten te houden bij het trekken van conclusies en het zien van de vergelijkingen. Het knolaantal lag gemiddeld in 2023 beduidend lager dan dit seizoen en de groei aan het begin was voor veel percelen moeizaam vanwege het schrale weer. Sommige telers hadden sinds het poten tot juli al drie (!) keer beregend afgelopen groeiseizoen.
Aardappelteler Salomé neemt voor het tweede seizoen deel aan de Gewastour, waardoor er geen vergelijking is met de jaren daarvoor. Wel kan een vergelijking worden gemaakt met het perceel in Driebergen (Zeeland), waar onder vergelijkbare omstandigheden wordt geteeld en dat qua afstand dichtbij zit. Ook hier wordt net als in IJzendijke niet beregend.
Iets noordelijker op het Gewastour-perceel in Hellevoetsluis (Zuid-Holland) is dit jaar een achterstand te zien in de knolgrootte vergeleken met twee eerdere seizoenen.
Het Gewastour-perceel in Dronten (Flevoland) is dit seizoen al eind maart gepoot door aardappelteler Adriaan Wortman. Hierdoor zijn de knollen al ver ontwikkeld en dankzij het vele vocht zitten er volgens de teler meer dan tien knollen aan een plant. Op de afbeelding zijn zelfs 26 knollen te tellen van twee planten. In de vergelijking zijn andere percelen uit de omgeving van Dronten meegenomen, zoals het perceel van Van Liere in Dronten in 2022 op 7 juli.
Het Gewastour-perceel in het Noord-Brabantse Wouw is dit seizoen 18 mei gepoot en daarmee iets later dan de meeste andere percelen van de Gewastour. De hieronderstaande afbeelding laat zien dat er dit seizoen een achterstand is in knolgrootte vergeleken met 2023. Het is nog veel te vroeg om over tonnen per hectare te spreken, want het groeiseizoen is later van start gegaan en er kan dit seizoen nog van alles gebeuren, zeker met het typische aardappelweer van nu. Maar vorig seizoen kwam de netto-opbrengst van dit perceel uit op 65,5 ton per hectare, om even een beeld te geven welke opbrengst er kwam van aardappelen met die omvang vorig jaar. Die opbrengst van 65,5 ton was overigens de op een na hoogste opbrengst. Gemiddeld kwam de proefrooing in 2023 uit op 49,9 ton per hectare.
In jaar 2022 nam het perceel in Fijnaart (Noord-Brabant) voor het laatst deel. Dit ligt qua locatie vlak bij Wouw. Hoewel de grondsoort wat verschilt, is er toch een vergelijking gemaakt met jaar 2022 tussen de percelen van Wouw en Fijnaart vanwege de nabijheid.
In het Gelderse Elst is de knolvorming juist verder ontwikkeld vergeleken met een seizoen eerder. Aardappelteler Daan Tap gaf ook aan dat zijn gewas er beter op staat dan vorig seizoen.
Van de afgelopen twee groeiseizoenen is er geen afbeelding rond de huidige periode van de knollen op het Gewastour-perceel in Eethen (Noord-Brabant), maar wel van 2021. Daarnaast zijn de Innovators van dit perceel wel een stuk groter dan afgelopen groeiseizoen, toen er later nog opnieuw gepoot werd wegens behoorlijke fusarium-aantasting.
Het huidige seizoen en ook groeiseizoen 2023 zijn vergeleken met voorgaande jaren best uniek met het natte voorjaar. Zoals eerder geschreven in dit artikel begon groeiseizoen 2023 ook nat, maar volgde schraal weer, waardoor het groeiseizoen ook een behoorlijke achterstand opliep. Ook dit seizoen is dat gemiddeld dus het geval, kun je uit de afbeeldingen wel concluderen. Hoewel je de hoogte van het gewas op de afbeeldingen niet helemaal goed kan inschatten, geven verschillende telers aan dat het gewas dit seizoen gemiddeld kleiner is dan andere jaren. De planten zijn kleiner en een perceel staat soms amper dicht.
Vaak wordt er door telers met het groeiseizoen ervoor vergeleken, zoals in dit geval met 2023. Vergeleken met dat jaar valt de groeiachterstand naar verhouding wat mee. Maar wanneer je naar afbeeldingen in het archief van de Gewastour van andere jaren kijkt, zie je dat de aardappelen gemiddeld al een stuk verder ontwikkeld waren rond 10 juli. In het volgende overzicht is een afbeelding gekozen per groeiseizoen met de gemiddelde knolgrootte van dat jaar rond 10 juli.
Feit blijft dat met een late start het groeiseizoen ook langer doortrekt. En met het vele vocht en gematigde temperaturen is het ook groeizaam weer. Natuurlijk is er ook veel waterschade, maar wat er staat heeft nog wel potentie. Het verdere verloop van juli, en eigenlijk vooral augustus zijn cruciaal voor de aardappelopbrengst. Met droogte en tropische temperaturen kan het gewas snel slijten en wordt het groeiseizoen korter, wat voor een lagere hectareopbrengst zorgt. Aan de andere kant kan er met de huidige omstandigheden erg veel bijgroeien. Tot slot moeten de aardappelen ook (goed) binnenkomen en dat is ook vorig jaar niet overal gelukt.
Jesse Torringa
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
