Lastig groeiseizoen terug te zien in opbrengstcijfers ui

Nu de uienoogst achter de rug is, wordt het tijd om de balans op te maken. De uienopbrengsten van de Boerenbusiness Gewastour vallen gemiddeld genomen niet mee en het late, uitdagende groeiseizoen laat zich in de opbrengstencijfers gelden. De spreiding tussen de tien percelen is dit jaar groot.

In tegenstelling tot het groeiseizoen verliep het uien rooien en laden wel redelijk vlot en voorspoedig. Alleen begin september werd op de rem getrapt, vanwege de zeer hoge temperaturen die de oogst belemmerden. In die periode begon de oogst op de percelen in Lepelstraat (Noord-Brabant) en Zeewolde (Flevoland). Uiteindelijk resulteerde de vele neerslag aan het einde van de oogstperiode ervoor dat de laatste uien tussen de buien door werden geladen. De uien van het perceel in Wezup (Drenthe) waren de laatste die (deels) naar binnen werden gereden.

In de periode dat de uien zo goed als waren afgestorven of vlak voor het opladen, zijn proefrooiingen uitgevoerd en schattingen gedaan op het perceel. Daarbij is verspreid over het perceel meerdere keren een vierkante meter gerooid. Deze proefrooiingen werden gewogen en omgerekend naar opbrengst per hectare.

Uienopbrengst Gewastour 2023

_{*Opbrengst in tonnen kilo's per hectare. Van de opbrengsten zijn 15% afgehaald vanwege spuitsporen, tarra, kopakkers etc.}

De gemiddelde hectare opbrengst van de Gewastour uien komt uit op 47,7 ton netto* per hectare en is daarmee de laagste sinds de start van de Gewastour (2019). De spreiding in opbrengsten loopt dit seizoen ver uiteen van 15 tot 68,4 ton per hectare. Iets waar de deelnemende telers niet gek van opkijken, gelet op het late voorjaar en het bijzondere groeiseizoen. Uitschieters van meer dan 70 ton per hectare zijn er dit jaar ook niet.

Wederom een bijzonder seizoen
Vanwege het natte voorjaar lag de zaaidata dit jaar gemiddeld op 24 april, bijna één maand later dan in 2022 en enkele weken later dan in de jaren daarvoor. Daarmee begon het seizoen met een forse achterstand. Het schrale weer dat volgde, zorgde ervoor dat de beginontwikkeling ook trager verliep en de zo hard benodigde inhaalslag lang op zich liet wachten. Zeker op de zwaardere gronden ging het langzaam. Op zandgronden was de groei doorgaans wel vlotter. De droogte hield aan tot begin juli waarna neerslag voor die langverwachte inhaalslag zorgde. Het groeiseizoen trok wat langer door dan andere jaren en er werd wat later begonnen met rooien. Een volledige inhaalslag is het nooit geweest, gelet op de ondergemiddelde opbrengsten. Bovendien verliep het strijken van de uien moeizaam en is duidelijk dat de kwaliteit ook ondermaats is.

Groeiseizoen 2023 verliep na het zaaien zeer droog. Daardoor is er ook dit jaar weer veelvuldig beregend op diverse percelen. Sinds 2018 heeft de beregeningsinstallatie steeds vaker in het land gestaan en lijkt beregenen in de uien een normaal begrip. Zo werd er bij 7 van de 10 telers meerdere keren beregend. Het perceel in Kortgene is het enige perceel wat niet kon worden beregend. Uit de opbrengstcijfers is echter geen duidelijke conclusie te trekken dat beregenen dit jaar loont voor kwalitatief meer kilo's. Voorgaande jaren was dit wel het geval.

Zo zijn de twee percelen met de hoogste opbrengst respectievelijk twee keer en zelfs niet beregend. De twee percelen met de laagste opbrengst zijn beiden ook niet beregend, waarvan Kortgene er één is. Het andere perceel in Beemte Broekland (Gelderland) werd enkele weken na zaai geteisterd door extreme regenval. Dat had een sterke invloed op het plantaantal en de reden dat het aantal tonnen tegenviel. Het is daardoor niet mogelijk om een eenduidige conclusie te trekken dat niet of minder beregenen leidt tot lagere opbrengsten.

Het trekken van conclusies op basis van grondsoort is ook lastig, maar het perceel in Wezup (Drenthe) behaalde op de zandgrond wel de hoogste opbrengst. Dit bevestigt wel het landelijke beeld dat de sector dit seizoen had over uien op het zand. De vlottere ontwikkeling aan het begin van het seizoen op het zand zorgde voor een voorsprong op de uien die op zwaardere gronden stonden.

Fijnere maatsortering
De maatsortering van de uien is dit seizoen fijner dan andere jaren, zo bleek in het veld en volgens telers. In voorgaande jaren hebben zij gemiddeld grovere uien. Meerdere percelen komen niet aan de 60% grof (60mm+), terwijl de afgelopen jaren het gemiddelde boven de 60% grof lag. Het perceel in Wezup is dit jaar wel 80% grof en ook het perceel in Beemte Broekland is door de holle stand erg grof uitgekomen.

Jesse Torringa

Jesse is redacteur bij Boerenbusiness en focust zich met name op de akkerbouwsector waaronder graan en uien. Ook de kunstmestmarkt volgt hij op de voet. Daarnaast werkt Jesse op een akkerbouwbedrijf in Groningen met pootaardappelen als hoofdtak.

j.torringa@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.