'In uien zie je van alles wat je doet meer resultaat'

Voor het zesde jaar op een rij organiseert Boerenbusiness de Gewastour. Ook dit jaar volgen wij tien akkerbouwers door heel Nederland in de teelt van gele zaaiuien. In deze serie bedrijfsreportages stellen wij de ondernemers voor. Deze keer: David de Wit uit Lepelstraat (NB).

David de Wit doet dit jaar voor het eerst mee met de Gewastour-uien. Zijn bedrijf ligt op de Brabantse Wal in een overgangsgebied van zand naar klei. De Wit is in een groeiseizoen ook veel bezig zonder trekker. Een plant optrekken, kijken, meten, wegen en beoordelen hoe het gewas zich ontwikkelt.

Daarom 21 zakelijke en persoonlijke vragen aan David de Wit, deelnemer aan de Boerenbusiness Gewastour Uien.

Welke uienras teel je dit jaar? 
"We telen het ras Rockito. Het is best wel een zoektocht geweest welke ras we wilden. We vinden de kwaliteit van de ui belangrijk en Rockito is gewoon een hele harde ui. In de opbrengst kan het ras goed mee met andere rassen en hij is een relatief vroeg. Dat komt goed uit, want wij oogsten in de regel ook vrij vroeg. Mijn vader heeft als stelregel: '10 augustus het graan geoogst, 10 september de uien binnen, 10 oktober de aardappelen en 10 november moet je van het land af zijn.' Het lukt niet elk jaar, maar dit is wel het streven."

Wat is de voorvrucht voor de uienteelt?
"De voorvrucht voor de uien was altijd een beetje wisselend, maar afgelopen jaren ben ik wel fan geworden van graszaad vanwege de goede doorworteling. Daar houd ik in mijn bouwplan nu rekening mee. Ik vind het een fijner rustgewas dan tarwe, want dan kom je toch weer stroresten tegen. Dat kost opbrengst vergeleken met graszaad. Als ik wel tarwe heb als voorvrucht voor de uien, dan had ik het tarwestro laten persen om die reden. Met graszaad gaat het gras natuurlijk weg als hooi. Dus heb je daar geen last van en krijg je mooie rulle grond. Ik heb het idee dat het voor de doorworteling voor de uien echt heel goed is."

Wat vind je het mooiste gewas om te telen?
"Dat is een goede vraag. Sowieso intensieve gewassen als aardappelen, uien of witlof. Vroeg had ik gelijk witlof gezegd. Nu zal ik toch eerder kiezen voor aardappelen of uien. Ik vind witlof nog steeds een hele mooie teelt, maar in de uienteelt kan je toch meer sturen. Dat vind ik wel het leuke, in uien zie je meer resultaat van alles wat je doet."

Zijn er nevenactiviteiten op je bedrijf naast akkerbouw?
"Ik werk zelf als onderzoeker bij Wageningen UR open teelten voor vier dagen in de week. Dat combineer ik met thuis. Als bedrijf hebben we nog opslag voor derden. We werken samen in de machines met de buurman, ook om arbeid te spreiden."

Stro verhakselen of persen?
"In principe verhakselen we al het stro al jaren om mineralen en organische stof te behouden. Het hooi van het graszaad wordt geperst. Zoals ik al zei, als tarwe de voorvrucht is voor de uien pers ik het ook."

Wat voor grondbewerking/bemesting gebeurt er voor de uienteelt?
"Bij uien vind ik het belangrijk dat de grond goed los is. Daarom kiezen we voor ploegen als hoofdbewerking. We proberen zo vlak mogelijk te ploegen, zodat dat we het uienland met de sneleg in het voorjaar klaar kunnen leggen voor het uienzaaien. Voor het zaaien strooien we altijd 600 tot 800 kg polysulfaat per hectare. Daarna vaak fosfaat in de rij en startgift KAS. Daarna in het seizoen bij bemesten met KAS en 16-0-30."

Friet (patat) of gekookte aardappelen?
"Frites"

Wat is de strategie in de gewasbescherming?
"We spuiten met een wingssprayer. Qua onkruidbestrijding moet je heel secuur wezen om niet te hoog in dosering te zitten. Toen wij zijn overgestapt op wingssprayer, zijn we flink teruggegaan in hoeveelheid middelgebruik in de contactherbiciden. We maken het liefst pas gebruik van bodemherbiciden en contactherbiciden wanneer het echt nodig is. Hoe minder contactherbiciden, hoe beter het gewas lekker kan blijven groeien. Voor de ziektebestrijding vind ik de BOS-systemen net niet precies genoeg. In een natte periode wordt er soms na drie dagen alweer een bespuiting geadviseerd. Dan denk ik, ja dat gaat tegen mijn boerenverstand in."

Wat zijn uw hobby's?
"Mijn hobby's zijn de jachthond trainen en daarmee op jacht gaan. Ook doe ik aan wielrennen."

Waar ben je trots op als je kijkt naar het bedrijf of de teelt?
"Ja, ik denk dat we er als bedrijf goed voorstaan. Het bedrijf is al heel lang in de familie. We hebben hier nog een aankoopakte van de boerderij uit 1770 aan de muur hangen. Ik denk dat - als ik de boerderij uiteindelijk overneem - ik de negende generatie ben. Dat vind ik wel een mooi gegeven."

Hoe kijk je naar de toekomst van het bedrijf?
"Uiteindelijk wil ik het bedrijf overnemen. Het bedrijf is niet heel groot, dus we kijken wel eens of uitbreiding mogelijk is. Maar dat doe je met kleine stappen en is ook niet het belangrijkste. Ik vind het belangrijker dat ik goede opbrengsten haal en per hectare meer verdien, dan over heel veel hectares wat te verdienen. Naar de toekomst toe werken we graag ook intensiever samen met de buurman om efficiënt te kunnen werken, zowel qua arbeid als machines. De grond in goede conditie houden, dat is het allerbelangrijkste wat er is. Op de lange termijn wil ik mij volledig kunnen focussen op de boerderij. Nu eerst combineren met werk buiten de deur, daar leer ik ook heel veel van."

Wat is de beste keuze/verandering geweest afgelopen jaren op het bedrijf?
"Als je iets langer terugkijkt, hebben we de bewaarschuur gebouwd. Dat is wel een hele goede investering geweest om onze aardappelen en uien te  kunnen bewaren. De beregeningshaspel hebben we zeven jaar geleden aangeschaft en dat is ook een machine waar je niet meer zonder kan. Verder hebben we sommige percelen laten kilveren om in goede conditie te behouden."

Wat staat erop nummer 1 van uw bucketlist?
"Ik wil nog wel een keer op vakantie naar Noorwegen, dat lijkt mij echt een mooi land. Canada trekt mij ook wel."

Naar welke werkzaamheden kijk je het meeste uit gedurende het jaar?
"De oogst is natuurlijk altijd mooi. Ik vind aardappelen poten in het voorjaar wel een van de mooiere werkzaamheden. Je bent gewoon lekker bezig en doet heel wat op een dag. Het is weer de start van een mooie teelt. Verder vind ik het heel mooi om de gewasontwikkeling te volgen. Ik ben ook best wel veel bezig zonder trekker. Een plant op te trekken, meten, wegen en kijken hoe het ontwikkelt en wat ik ervan kan verwachten. Eind van het seizoen doe ik ook bijna iedere week opbrengstmetingen. Zoals wat groeit er nog bij, wat kunnen we nog verwachten of moeten we nog wat doen."

Uien van eigen bedrijf of uien uit de supermarkt?
"Hier eten we alleen maar aardappelen en uien van eigen bedrijf."

Wat is de verkoopstrategie van de producten?
"De uien worden eigenlijk altijd uit de bewaring verkocht. We telen alle uien vrij, maar onze tactiek is wel verschillend. Over het algemeen loopt de export van het eerste half jaar altijd heel goed. Dan zijn er van die kooprondes en moet je erbij zitten. We spuiten altijd MH, zodat we lang kunnen bewaren. In jaren zoals dit jaar en vier jaar geleden - jaren dat er echt weinig uien zijn - durven we wel wat te gokken. Dat we later in het seizoen nog wat extra's uit de markt kunnen halen.

Welk beroep had je uitgeoefend als je geen akkerbouwer was geweest?
"Ik werk nu als onderzoeker en dat bevalt mij heel goed. Ik wil sowieso werkzaam zijn in de agrarische sector. Ik heb ook wel interesse in advies geven. Dan ben je nog meer bezig met planten. Dan kijk je meer per seizoen naar de akkerbouw en als onderzoeker kijk je echt naar de lange termijn."

Wat zijn in jouw ogen de kansen en bedreigingen voor je bedrijf?
"Regelgeving vind ik zowel een kans als een bedreiging. Het word je moeilijker gemaakt, maar je hebt meer kans om jezelf te onderscheiden. De opbrengst gaat wel dalen, maar dat kan voor de markt wel positief uitpakken. Ik heb altijd zoiets van: 'hoe moeilijker ze het ons maken, hoe beter onze situatie kan worden'. Alleen, je moet er wel tegen kunnen. Zoet water is ook een onderwerp wat mijn bezighoudt, maar is op het moment nog goed geregeld. Als er in de toekomst meer droge zomers komen, gaan er serieuze vragen worden gesteld over watergebruik in de landbouw. IOk denk wel dat het wel essentieel is om voldoende goed zoet water beschikbaar te hebben."

Kunnen de uien worden beregend?  Zo ja, wat is de strategie die je hanteert?
"We kunnen al onze percelen beregenen. We zitten redelijk dichtbij watergangen en we hebben nog een paar bronnen. Er komt altijd wel een droge periode in het groeiseizoen, waarin we moeten beregenen. Onze tactiek is dan proberen niet te veel in een keer te geven, maar vaker terug te komen. Dat hebben we de afgelopen jaren wel geleerd."

Zonvakantie of wintersport?
"Dat is voor mij de wintersport. Ik ben toevallig dit jaar twee keer geweest. Lekker skiën en je hoofd leegmaken."

Wat is de reden dat je meedoet aan de gewastour uien?
"Vooral om veel van te leren en telers te leren kennen door heel het land. In ieder gebied doen ze dingen weer anders en dat vind ik boeiend om te ervaren. Ook om nieuwe innovaties te zien zoals uien op bedden of druppelirrigatie."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.