Nieuws Protix
'Veehouder moet kweken van insecten onderzoeken'
Koning Willem-Alexander opent dinsdag 11 juni de nieuwe productielocatie van Protix in Bergen op Zoom. Op die locatie worden larven van de zwarte soldatenvlieg gekweekt, waarbij het vet en eiwit als grondstof in diervoeders kan dienen. "Ook voor veehouders biedt dit kansen", zo vertelde minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) bij de opening.
De opening van de nieuwe fabriek, wat de grootste insectenkwekerij ter wereld is, is een hoogtepunt in de snelle ontwikkeling van Protix. Het is circa 10 jaar terug opgericht door de ondernemers Kees Aarts en Tarique Arsiwalla. Hun idee (om insecten te kweken waarvan het eiwit en vet kan worden verwerkt in diervoeders) is over de afgelopen jaren omarmd als innovatief concept met een lage ecologische voetafdruk. Deze insecten worden immers gekweekt op organische reststromen uit de agrifoodsector, zoals groenten en fruit.
Protix heeft zich daarbij gefocust op het zo efficiënt mogelijk opschalen van het productieproces. Dit heeft zich in 2015 onder meer vertaald in de benoeming tot een van de meest veelbelovende technologiepioniers op het World Economic Forum. Voor het opschalen van de productie kreeg Protix in 2017 een financiering van €45 miljoen, die grotendeels voor rekening komt van Rabobank.
Larven groeien snel
Dit is uitgemond in een nieuwe fabriek, die ruim €35 miljoen kost en vele malen groter is dan de locatie in Dongen. Het bedrijf heeft voor de zwarte soldatenvlieg gekozen, omdat deze larven veel eiwit bevatten. Bovendien groeien deze larven razendsnel; binnen 2 weken zijn ze 10 keer zo groot geworden en oogstklaar. Dit maakt dat een ronde in het productieproces vlot verloopt.
Nadat de larven zijn vermalen, kan het eiwit en vet verkocht worden als ingrediënt voor diervoerders. Protix geeft verder geen informatie over de productiecapaciteit, maar zegt in de fabriek voer te kunnen verschaffen voor meer dan 5 miljoen zalmen en 250 miljoen eieren van kippen. Het bedrijf verkoopt de producten inmiddels al aan de afnemers van vis- en pluimveevoer en petfood.
Het vet uit insecten kan aan elke partij worden verkocht, maar aan eiwit kleven nog wel restricties. Dit heeft onder meer te maken met Europese regels als gevolg van de BSE-crisis (de gekkekoeienziekte), waarin staat dat dieren geen dierlijke eiwitten mogen eten. Bij het opstellen van deze regels (in de jaren '90) is geen rekening gehouden met insecten.
Nieuwe veehouderij
De afgelopen jaren is het echter hard gegaan met insecten als potentiële voedingsbron voor mens en dier. Schouten liet bij de opening weten een grote toekomst te zien voor insecten als nieuwe vorm van de veehouderij. Het kweken van insecten (zoals meelwormen, vliegen en krekels) kost immers minder water, mineralen en land. "Insecten kunnen de kringloop op veel aspecten sluiten", zei ze. "Hoog kwaliteit eiwit wordt geproduceerd uit organische reststromen."
Protix heeft de laatste jaren in Brussel intensief gelobbyd om eiwit uit insecten ook toegelaten te krijgen voor de verwerking in diervoerders. Dit leverde 2 jaar terug resultaat op, want het gebruik van het insecteneiwit werd toegestaan voor de kweekvisserij. Het bedrijf hoopt zo snel mogelijk ook een fiat te krijgen voor het gebruik voor vleeskuikens en varkens. Dit gaat voor Protix een grote markt openen. Schouten is hier duidelijk over: "De Europese Unie moet de weg hiervoor zo snel mogelijk vrij maken."
Insecteneiwit nog duurder
Ook vanuit het oogpunt van kringlooplandbouw hoopt ze snel perspectief te zien in het vermeerderen van larven op mest. Ook dat is in Europa nu nog verboden. Als het geen problemen oplevert voor de volksgezondheid, dan ziet Schouten ook in deze toepassing kansen. Niet alleen vanuit het perspectief van kringlooplandbouw, maar ook vanuit de kostprijs. "Eiwit van insecten is nu nog duurder dan eiwit uit soja", verklaart Schouten.
Schouten roept de agrarisch ondernemers dan ook om op te kijken naar de mogelijkheden die het kweken van insecten kan bieden op het eigen bedrijf. Niet alleen als extra bedrijfstak, maar ook voor het sluiten van de eigen kringloop. "Het zijn duurzame oplossingen die ondernemers zeker moeten overwegen."
Daarnaast zijn er ook kansen op de consumentenmarkt. Niet voor niets heeft Protix een deel van de financiering aangewend om een bedrijf in meelwormen en krekels over te nemen. Aarts gaf eerder echter aan dat het nog wel even duurt voordat insecten ook in de humane voeding zijn doorgebroken. Daarvoor moet eerst de morele barrière bij de consument worden geslecht. Schouten ziet insecten echter al snel op het bord van de consument liggen. "Waarom niet? In veel landen is het eten van insecten al gemeengoed."
Samenwerken in voeders
Protix zit niet stil. Zo werkt het al samen met Coppens Diervoeding, vooral in voeders die zijn verrijkt met insectenolie. Coppens bracht al het eerste speenvoer voor biggen en het eerste kuikenvoer met insectenolie op de markt. Ook is het bedrijf een samenwerking aangegaan met Agrifirm in de productontwikkeling van voeders met insecteneiwitten en vetten. Agrifirm levert dit sojavrije legkippenvoer met insectenlarven van Protix, en die worden gevoerd in het Oerei-concept.
De eieren uit dit concept wordt inmiddels in 4 supermarkten (waaronder Albert Heijn en Jumbo) verkocht. Met Agrifirm kijkt Protix niet alleen naar diervoerders, maar ook naar een bodemverbeteraar voor akkerbouwers. Het kweken van insecten levert namelijk tevens een bijproduct op (voedselvezels, insectenresten en mest). Die zijn volgens Protix rijk aan organisch materiaal, chitine en mineralen.
Die mineralen helpen volgens het bedrijf de natuurlijke balans van de bodem te herstellen, onder andere door water beter te absorberen, het bodemleven te bevorderen en de planten weerbaarder te maken. Met Agrifirm wordt nu onderzocht of het product ook voor de akkerbouw mogelijkheden biedt.
Eric de Lijster
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
