Dossier | Dossier Stikstofcrisis

'De zuivelsector in Nederland doet er toe, ondanks dat je op basis van overheidsuitingen bijna anders zou gaan denken', aldus Arjan Schimmel, voorzitter van brancheorganisatie ZuivelNL, op de nieuwjaarsborrel die na twee jaar corona weer fysiek plaatsvond. Daarvoor werd met de traditie gebroken; want niet Den Haag, maar een sfeervolle horecaboerderij in Renkum was hiervoor als onderkomen gekozen.

De stichtingen Stikstofclaim (SSC) en NewMob hebben namens aangeslotenen beroep aangetekend tegen de wijziging van de vastgelegde natuurwaarden in 101 Natura 2000-gebieden in Nederland ten tijde van de aanwijzing.

Het overleg over een breed landbouwakkoord (dat eigenlijk een verkapt stikstofoverleg is), gaat de komende weken weer volop draaien. Minister Adema heeft in de afgelopen weken wel eens gezegd dat er niet per se vóór de Provinciale Statenverkiezingen overeenstemming nodig is, maar het zou het kabinet wel heel goed uitkomen. 

Materieel gezien gebeurt er al zo'n drie jaar lang vrij weinig rond het stikstofdossier, maar voor oplaaiende emoties en psychologische oorlogsvoering blijft de kwestie wel zorgen. Dus ook de kerstvrede moest er aan geloven voor degenen die zich met dit dossier bezig houden. Zo was er LTO-voorzitter Sjaak van der Tak, die in een interview in ledenblad Nieuwe Oogst aangaf dat hij al het gebakkelei met de overheid nu wel eens achter zich wilde laten. Dat verhoogde niet overal de stemming.

Opschorten van handhaving voor alle PAS-melders zit er niet in, maar de landsadvocaat ziet wel mogelijkheden voor de insteek waar Overijssel voor heeft gekozen. Er moeten dan maatregelen worden getroffen die zorgen voor een behoorlijke stikstofreductie en verbetering van de kwaliteit van de natuurwaarden, waardoor aangetoond kan worden 'dat de bedrijfsvoering van de PAS-melder nog enige tijd zonder natuurvergunning kan worden voortgezet'.

Het jaar zit er bijna op. De top-2000 vergezelt de laatste werkzaamheden, we worden bedolven met lijstjes en jaaroverzichten. Boerenprotesten en omgekeerde vlaggen zullen de oudejaarsconferences wel halen. Met dat in gedachten pakte ik 'Dit is mijn hof' van Chris de Stoop uit de boekenkast.

De kerstdagen zijn een goed moment voor overdenking en relativering. Ook als het gaat om de stikstofdiscussie. Op sociale media blijft zoiets lastig, want die kanalen hebben vaak een algoritme dat juist iets anders beoogt. Het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature deed deze week een aardige poging. Een groep van Amerikaanse, Britse en Chinese wetenschappers kwam namelijk met nieuw bewijs dat de vervuiling van de atmosfeer met broeikasgassen voor een veel groter deel door verbrandingsmotoren wordt veroorzaakt dan tot nu toe aangenomen en veel minder door de landbouw. Tijd om de gevolgen daarvan te overdenken.

Stichting Stikkstofclaim (SSC) sommeert minister Christianne van der Wal om het Aerius-vergunningenmodel buiten werking te stellen zolang niet hardgemaakt kan worden dat projecten door stikstofdepositie significante gevolgen hebben voor natuurgebieden. De stichting geeft de minister tot en met 31 december 2022 de tijd. Doet ze dat niet, dan spant SSC een kort geding aan.