Nieuws Stikstof
Insteek Overijssel optie voor andere PAS-melders
Opschorten van handhaving voor alle PAS-melders zit er niet in, maar de landsadvocaat ziet wel mogelijkheden voor de insteek waar Overijssel voor heeft gekozen. Er moeten dan maatregelen worden getroffen die zorgen voor een behoorlijke stikstofreductie en verbetering van de kwaliteit van de natuurwaarden, waardoor aangetoond kan worden 'dat de bedrijfsvoering van de PAS-melder nog enige tijd zonder natuurvergunning kan worden voortgezet'.
Het kabinet stelt ondertussen ook een onafhankelijke commissie in voor de schadeclaims van PAS-melders die te maken krijgen met handhaving.
Van der Wal gaat ook met de financiële sector in gesprek over de mogelijkheden voor PAS-melders om financiering te krijgen om stikstofruimte aan te kopen. Het afgeven van een garantstelling is in sommige gevallen mogelijk, al kan sprake zijn van staatssteun.
Van 2.488 PAS-melders hebben zeven PAS-melders inmiddels een definitieve vergunning en 28 melders zijn legaal op basis van intern salderen, geeft de minister aan in een Kamerbrief over het jongste advies dat ze advocatenkantoor Pels Rijcken heeft gevraagd over de PAS-melders.
In bijzondere gevallen is afzien van handhaving mogelijk, stelt de landsadvocaat. Dan moet er wel concreet zicht zijn op legalisatie of het handhavend optreden is onevenredig in verhouding tot het doel dat dat dient. Zicht op legalisatie is er niet, aangezien er voor de meeste PAS-melders nog geen stikstofruimte beschikbaar is en er daarom ook nog geen vergunningsaanvraag kan worden ingediend.
Wat het tweede punt betreft gaat het erom of het handhavend optreden in verhouding is met het doel. De landsadvocaat denkt dat er anders naar de PAS-melders wordt gekeken als het gevolg bijvoorbeeld een faillissement is, omdat de PAS-melders te goeder trouw hebben gehandeld. Of er wel of niet wordt opgetreden hangt echter af of aangetoond kan worden dat het natuurbelang, de bescherming van de aangewezen stikstofgevoelige natuurwaarden in Natura 2000- gebieden, 'duidelijk veel minder zwaar weegt' dan het belang van een PAS-melder.
Dat is lastig, oordeelt de landsadvocaat. "Niet alleen omdat de natuurwaarden op grond van de Europese Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn zijn beschermd, en handhaving van het Unierecht onder meer doeltreffend en afschrikwekkend moet zijn, maar ook in het licht van de (zeer) overbelaste staat waarin veel aangewezen natuurwaarden zich bevinden." Uit rechtbankuitspraken blijkt ook dat dit het grootste struikelblok is.
Ecologische onderbouwing
In individuele gevallen kan een ecologische onderbouwing wel aantonen dat de natuur niet of nauwelijks door de stikstofdepositie van de PAS-melder in kwestie wordt geraakt. Ook is er een 'bredere mogelijkheid voor het afzien van handhaving'. Er moet dan inzichtelijk worden gemaakt dat er maatregelen worden getroffen die zorgen voor een behoorlijke stikstofreductie en verbetering van de kwaliteit van de natuurwaarden, waardoor aangetoond kan worden dat de bedrijfsvoering van de PAS-melder nog enige tijd zonder natuurvergunning kan worden voortgezet. "Daarbij geldt dat hoe meer maatregelen voor de betrokken natuurwaarden daadwerkelijk zijn getroffen en in de nabije toekomst met zekerheid getroffen worden, hoe groter de kans is dat met succes van handhaving kan worden afgezien."
Daarbij zou het volgens de landsadvocaat op de korte termijn ook een maatregel kunnen zijn om de stikstofdepositie van de PAS-melder in feitelijke zin (tijdelijk) te mitigeren door stikstofdepositie elders te beëindigen, bijvoorbeeld door stikstofruimte op te kopen. Wanneer legalisatie door middel van het verlenen van een vergunning (nog) niet mogelijk is, zou dan gesteld kunnen worden dat weliswaar sprake is van een overtreding, maar dat het natuurbelang niet aan het afzien van handhaving in de weg staat.
"Dit is de insteek waarvoor de provincie Overijssel recentelijk heeft gekozen door op eigen landbouwgronden een bemestingsverbod in te stellen voor het jaar 2023, om zo stikstofruimte te creëren voor PAS-melders", aldus de Landsadvocaat.
Hoe meer concrete maatregelen ten behoeve van de natuur worden doorgevoerd, hoe groter de kans is dat een besluit om af te zien van handhavend optreden bij de rechter standhoudt.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
