Analyse Stikstof
Greenpeace-uitspraak grote dreun voor landbouw
De rechtbank Den Haag heeft een harde dreun uitgedeeld aan de landbouw met de uitspraak de zaak van Greenpeace tegen de Nederlandse staat. Hierover zijn alle landbouworganisaties het eens, van LTO Nederland tot Agractie. De eerste vindt de eis van de rechter onrealistisch, de laatste roept het kabinet op om met spoed wetgeving aan te passen. Dat wil LTO inmiddels ook.
De rechtbank stelt Greenpeace op een groot aantal punten in het gelijk wanneer die stelt dat de Staat te weinig heeft gedaan en doet om de Nederlandse natuur te beschermen tegen stikstofvervuiling, onder meer door het aan de kant zetten van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Daarom moet de Staat volgens de rechtbank alsnog hard inzetten op het bereiken van al eerder vastgelegde doelen van 50% emissiereductie in 2030, op straffe van een dwangsom en moeten dan ook de meest overbelaste natuurgebieden niet meer overbelast zijn.
De reacties vanuit de politiek zijn verdeeld. De BBB en SGP vinden dat de staat in hoger beroep moet gaan. Ook de PVV vindt dat de rechter Nederland niet plat mag leggen vanwege stikstof, maar niet alle partijen denken er zo over. Landbouwminister Femke Wiersma laat in een eerste reactie weten dat er meer is dan stikstof alleen en dat er een bredere afweging nodig is bij zaken die de natuur aangaan. Ze geeft ook aan dat hoger beroep wordt overwogen door het kabinet. Ze vindt dat stikstof integraal onderdeel moet uitmaken van een bredere afweging.
Uitspraak met verstrekkende gevolgen
De Stichting Stikstofclaim (SSC) die als derde belanghebbende partij deelnam aan de rechtszaak, is ook teleurgesteld en stelt in een eerste reactie dat de rechtbank uitgaat van diverse onjuistheden, zoals bij het aandeel van de landbouw bij de depositie op gevoelige natuur en waar ze spreekt over een toename van de depositie in 2018. SSC overweegt ook in hoger beroep te gaan.
Lubbert van Dellen, marktdirecteur Agro & senior bedrijfsadviseur bij Flynth, maakt zich ook zorgen en denkt dat het kabinet er niet omheen kan om een aanpassing van regels te onderzoeken, bijvoorbeeld ook via overleg met Brussel. Onverkort doorvoeren van wat de rechtbank wil, zou neerkomen op ontruimen van een groot deel van Nederland. Te meer omdat de uitspraak van nu komen bovenop de Raad van State uitspraak van 18 december. Die maakt alle nieuwe uitstoot sinds 2020 met terugwerkende kracht vergunningplichtig, constateert hij.
Naar aanleiding van de laatstgenoemde uitspraak heeft het kabinet afgelopen vrijdag al besloten een speciale regeringscommissie ingesteld die zich moet buigen over de stikstofproblematiek. Wie daarin zitten, is nog onbekend, maar de eerste signalen zijn dat die commissie al vrijwel direct aan de slag is gegaan. Sinds de Greenpeace-uitspraak met nog meer urgentie. Punt is wel dat, welke oplossingen de commissie ook voordraagt, zowel de VVD en NSC als de BBB en PVV er mee moeten instemmen. Ondertussen zijn er wel flinke verschillen in visie op de zaak tussen beide kampen die de verhoudingen in het kabinet op scherp kunnen zetten.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
