Nieuws Centraal Planbureau
Koopkracht daalt in somberste scenario 3,4%
De koopkracht daalt dit jaar met 2,7%, zo voorspelt het Centraal Planbureau. Als de energieprijzen echter op het huidige niveau blijven staan, dan daalt de koopkracht verder: met maar liefst 3,4%. Het Planbureau schetst ook een scenario waarin de prijzen voor energie terugkeren naar het niveau van de zomer van 2019. De koopkracht daalt dan met 0,6%.
Onzekerheid door de oorlog in Oekraïne domineert de economische raming. Voor de ontwikkeling van de economische groei blijft het verloop van de coronacrisis relevant, maar het belang neemt volgens het Centraal Planbureau wel af. Waar de economie vorig jaar met 4,8% groeide, raamt het Centraal Planbureau de bbp-groei in dit jaar op 3,6% en voor komend jaar op 1,7%. De arbeidsmarkt blijft krap. De werkeloosheid daalt naar 4% van de beroepsbevolking (was 4,2% in 2021).
Nog hogere inflatie
Het belangrijkste gevolg van de Russische inval in Oekraïne op economisch vlak is een hogere energieprijs, en daarmee een nog hogere inflatie, aldus het Planbureau. "De extra stijging van de energieprijzen komt boven op een toch al forse inflatie, mede als gevolg van de economische schokken van de coronapandemie." De inflatie bedroeg in 2021 2,7%. Voor dit jaar raamt het de inflatie op 5,2%. Volgend jaar zou de inflatie zakken naar 2,4%.
Er is ook een scenario waarin de energieprijzen komende zomer terugkeren naar het niveau van de zomer van 2019 en de inflatie dit jaar 3% bedraagt en komend jaar 2%. In het somberste scenario blijven de energieprijzen in 2022 en 2023 op het niveau van januari en bedraagt de inflatie dit jaar 6% en komend jaar 3%. Het Centraal Planbureau schetst overigens niet het nog somberdere scenario waarin de energieprijzen nog meer stijgen. Het bureau baseert zich voor de verwachting van de energieprijzen grotendeels op termijncontracten.
De inflatie holt de koopkracht uit. De koopkracht die afgelopen jaar vrijwel gelijk bleef (+0,1%), daalt volgens de raming dit jaar met 2,7%, om komend jaar weer met 1,9% te groeien. In het scenario met een lagere inflatie (3% in 2022 en 2% in 2023) daalt de koopkracht dit jaar met 0,6% en volgend jaar 1,9%. Wanneer de energieprijzen op het huidige niveau blijven, wordt een inflatie verwacht van 6% in 2022 en 3% in 2023 en daalt de koopkracht dit jaar sterker met 3,4%, om in 2023 1,5% te stijgen.
Inflatie-ongelijkheid
Energiekosten pakken zeer verschillend uit voor verschillende huishoudens, onder meer afhankelijk van hun energieverbruik en -contract. Achter de koopkrachtontwikkeling gaan grote verschillen schuil. Het Planbureau heeft het over 'inflatie-ongelijkheid'. De overheid kan de toegenomen kosten voor levensonderhoud niet compenseren zonder lastenverzwaring elders, stelt het.
De overheidsfinanciën stabiliseren dit jaar door het wegvallen van het coronasteunbeleid en andere corona-uitgaven en hogere belastinginkomsten. Na de kabinetsperiode neemt het begrotingstekort toe, doordat een aantal uitgaven (zoals klimaat en stikstof) pas dan gepland staan, terwijl de bbp-groei vertraagt door een lagere groei van het arbeidsaanbod en het geleidelijk afkoelen van de economie.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
