Achtergrond Voedselproductie
Voedselissues uitgelicht: Europese boer in protest
Exploderende prijzen voor varkensvlees in China. Recordhoge uienprijzen in India. Ontwrichtende bosbranden in Australië. Het zijn allemaal gebeurtenissen die resulteren in volatiele voedselprijzen. Boerenbusiness schetst (in de periode rondom Kerst en nieuwjaar) in een reeks artikelen de voedselissues op de verschillende continenten. Last but not least, is het in deze serie de beurt aan Europa waar boerenprotesten in 2019 de aandacht opeisten.
De boerenprotesten waren niet alleen een 'hot item' in Nederland. Ook in Duitsland, Frankrijk en Ierland gingen afgelopen jaar tienduizenden boeren de straat op om hun ongenoegen te uiten. De protesten waren veelal een reactie op het agrarische beleid van de regeringen. De 'Franse boerenrevolutie' lijkt overgewaaid te zijn naar andere landen.
1 oktober gaat de geschiedenisboeken in
Nederlandse boeren hebben in 2019 verschillende acties opgezet die voor veel opschudding zorgden. Te beginnen met de landelijke actie van 1 oktober in Den Haag, opgezet door schapenhouder Bart Kemp uit het Gelderse Ede. De dag gaat de geschiedenis in als het grootste boerenprotest ooit in ons land. Een enorme massa boeren met trekkers vulden het Malieveld.
1 oktober leverde in meerdere aspecten 'winst' op. Zo ontstond tussen de boeren onderling een vorm van verbroedering. Ook de maatschappij reageerde grotendeels positief. Er was begrip voor de boeren, waarmee het doel van de dag al deels behaald was. Er volgden meer protestacties, onder meer op 16 oktober, 25 november en - het veel besproken protest - van 18 december, waarbij boeren dreigden om de voedselvoorziening plat te leggen. Uiteindelijk liep dat met een sisser af.
Boeren in Nederland verenigen zich
De drijvende krachten achter de protestacties zijn Farmers Defence Force (FDF) en Agractie. Beide actiegroepen zijn afgelopen jaar opgericht. FDF is in mei ontstaan na de stalbezetting in Boxtel. Het begon met een paar boeren die via een appgroep de koppen bij elkaar staken, het groeide al snel uit tot een populaire Facebook-groep.
In oktober 2019 richtte FDF een stichting op en was het bestaan een feit. Agractie is ontstaan in aanloop naar het boerenprotest op 1 oktober. De impact van beide actiegroepen is groot. In hun uitlatingen zijn zij doorgaans scherper dan de gevestigde orde en deze tone of voice trekt veel boeren aan.
De grootste winst van 2019 is misschien nog wel dat nagenoeg alle actiegroepen en belangenbehartigers zich hebben verenigd in het Landbouw Collectief. Onder het voorzitterschap van Aalt Dijkhuizen spreekt agrarisch Nederland nu uit 1 mond richting de politiek. Het collectief lijkt een blijvertje, waardoor ook in de komende jaren een vuist kan worden gemaakt.
Protestacties in Duitsland en Frankrijk
Ook in omliggende landen lieten boeren afgelopen jaar meerdere malen van zich horen. Zo demonstreren Duitse boeren tegen het steeds strenger wordende gewasbeschermingsbeleid en de aangescherpte mestnormen. In Ierland en Frankrijk gingen boeren de straat op tegen de slechte prijzen en het strenger wordende beleid.
In Frankrijk zijn boerenprotesten niet nieuw, in Duitsland en Ierland wel. Op 26 november gingen in Berlijn naar schatting zo’n 100.000 Duitse boeren de straat op. Dit is het grootste boerenprotest ooit. Een 'gemene deler' waar Europese boeren aandacht voor vragen, is hunkering naar meer waardering voor het werk dat zij verrichten. Leuzen als 'no farmers no food' waren ook in de andere landen zichtbaar.
De toon is gezet
Eén ding is in 2019 duidelijk geworden: boeren laten niet meer met zich sollen. Dat belooft wat voor 2020. FDF en Agractie hebben al aangegeven dat er opnieuw geprotesteerd gaat worden wanneer het (stikstof)beleid hun niet zint. In Frankrijk zijn boerenprotesten een bijna jaarlijks terugkerend fenomeen. Ook in Ierland en Duitsland kan opnieuw vuurwerk worden verwacht.
In Duitsland was het begin januari alweer raak toen zo'n 5.000 Duitse boeren bij het partijcongres van de CSU in Beieren gingen protesteren. In Nederland is het stikstofbeleid nog niet in kannen en kruiken, ondanks toezeggingen vanuit het kabinet richting het Landbouw Collectief. De trekker, die inmiddels bijna symbool staat voor een boerenprotest, wordt dit jaar misschien ook wel in andere landen van stal gehaald. Want boeren in Europa hebben de smaak van protesteren en actievoeren overduidelijk te pakken.
Lees hier de artikelen die eerder verschenen over de voedselissues die spelen op de andere continenten:
- Droogte in Oceanië (Australië)
- Uiencrisis en varkenspest in Azië
- Boerenmoord in Afrika
- Reuring in Amerika
Jorine Cosse
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
