Nieuws Uienanalyse 2019
'Braziliaanse huisvrouw wil het liefst onze uien'
Landbouwland Brazilië telt ongeveer 63.000 hectare uien. De teelt is echter zeer divers, met bedrijven die variëren van 10 hectare tot 1.000 hectare uien. Sebastião Muller boert in de zuidelijke deelstaat Santa Catarina en teelt 20 hectare uien. "Uitdagingen zijn er genoeg, al blijft de binnenlandse vraag goed."
Brazilië, het op 5 na grootste land ter wereld, heeft jaarrond beschikking over eigen uien, al varieert het volume wel per periode. De teelt vindt in verschillende staten plaats, die elk hun eigen klimaat hebben. Het Zuid-Amerikaanse land is 204 keer zo groot als Nederland en op 8,5 miljoen vierkante kilometer wonen 200 miljoen mensen. In de zuidelijke staten Paraná, Santa Catarina en Rio Grande do Sul worden uien verbouwd. De oogst begint daar in november en loopt tot april. Daarna verschuift deze teelt naar het centrale en noordelijke deel. De zuidelijke productie omvat zo'n 300.000 ton. Het groeiseizoen verliep dit jaar nat, waardoor veel uien uit Argentinië, Chili en Nederland zijn geïmporteerd. Hierdoor steeg het prijsniveau tot €80 per 100 kilo.
Kiezen met de portemonnee
Akkerbouwer Sebastião Muller is gevestigd in Santa Catarina. "Hier zitten veelal kleine familiebedrijven die niet meer dan 10 hectare uien telen", zo vertelt hij. Zelf verbouwt Muller 20 hectare uien. Daarnaast is hij directeur van Agritu Sementes, dat uienzaad vermeerderd en verhandeld. Via Bejo en De Groot & Slot bezocht hij deze zomer Nederland. De telers waarmee hij begin augustus Nederland bezocht, waren over het algemeen eigenaar van grotere bedrijven (tussen 15 en 25 hectare uien). "Ik kom vooral om te leren over de bewaring. We slaan de uien nu zelf op, maar ik ben op zoek naar nieuwe technieken. Ook hoop ik meer te weten te komen over jullie kostprijs. Onze kostprijs ligt zeer hoog. Nederlandse uien zijn goedkoper, waardoor wordt gedacht dat ze op de Braziliaanse markt gedumpt zijn. De Braziliaanse huisvrouw heeft het liefst een ui uit Brazilië. Die smaakt het beste, maar ze kiezen met hun portemonnee en kopen dan toch Nederlandse uien."
De redenen voor zijn hoge teeltkosten zijn terug te leiden naar de teelt. "Vrijwel al het werk wordt handmatig uitgevoerd", zo meldt hij. "Ook het rooien is volledig handwerk, omdat mechanisch oogsten beschadigingen geeft. Alleen het planten en rooien kost mij al 6.000 Braziliaanse real per hectare." Omgerekend is dit €1.300. Het vinden van arbeid is daarentegen geen probleem. "De werkloosheid is hier namelijk hoog (meer dan 30%). Het grote probleem wordt gevormd door de bijkomende kosten. Neem je personeel aan, dan ben je volgens de Braziliaanse wet verplicht om hun pensioen, verzekering en scholing te betalen." Je ziet dat in jaren met een hoge prijs achter de markt aan wordt geteeld. "Met dwingend aanbod kan een prijsniveau van €0,80 zo weer dalen naar €0,05."
Streng beleid
Ook merkt de akkerbouwer dat het weer aan het veranderen is, al is dat niet zijn grootste zorg: "De productiekosten nemen steeds meer toe. Niet alleen de kosten van arbeid stijgen, maar ook de kosten van meststoffen, brandstof en gewasbescherming. Door de crisis staat de Braziliaanse real zeer laag en daalt de koopkracht. Uien zijn geen basisbehoefte, waardoor de consumptie afneemt. Ook wordt gedacht dat wij alles mogen spuiten, maar dat is echt niet zo. De regels zijn streng. Alleen wanneer een middel in Nederland of de Verenigde Staten is toegelaten in de uienteelt, mogen wij het gebruiken." Je moet in Brazilië geregistreerd staan als uienteler om gewasbeschermingsmiddelen te kunnen kopen. "Lege verpakkingen moeten worden ingeleverd ter controle. Ook de residu-inspecties zijn streng."
In Brazilië komt de biologische teelt inmiddels voorzichtig op. "Elke staat heeft zijn eigen landbouwminister, waardoor de regels per staat kunnen verschillen." De akkerbouwer denkt niet dat regels veranderen met het aantreden van minister-president Jair Bolsonaro. "Ik hoop echter wel dat de bureaucratie afneemt. De strenge inspecties mogen blijven, want die verzekeren een goede kwaliteit. Het gewasbeschermingsmiddelenbeleid wordt echt niet versoepeld, ondanks dat wat de media in jullie land je wil doen geloven."
Opbrengsten verhogen
Op het bedrijf van Muller worden alleen uien geteeld, maar akkerbouwers in de regio hebben wel een breder bouwplan. Deze omvat verder vooral korrelmaïs, sojabonen en groenten. "Het areaal in Santa Cantarina moet stabiel blijven, maar de hectareopbrengst moet wel omhoog", meent hij. Met een opbrengst van zo'n 40 ton per hectare is hij tevreden, want dit is goed voor dit gebied. Verder noordelijk kan de opbrengst oplopen tot 100 ton per hectare. De uien worden veelal via tussenhandelaren afgezet. Zij sorteren het product en verkopen het aan markthandelaren in de regio. Sommige telers sorteren en vermarkten zelf. Met veel interesse bekijken ze de teelt in Nederland, maar het devies blijft: eigen uien eerst.
Ontvang het magazine in uw brievenbus
Dit artikel is een onderdeel van de uienanalyse van 2019. Abonnees van Akkerbouw Pro en Uienmarkt hebben deze onlangs ontvangen. Wil jij dit magazine eveneens ontvangen? Klik dan hier om abonnee te worden en krijg het magazine toegestuurd.
Met een abonnement krijg je toegang tot alle besloten artikelen, data en marktinformatie op Boerenbusiness. Als abonnee krijg je tevens toegang tot het Nationaal Economisch Landbouwcongres en andere interessante seminars en workshops. Benieuwd naar alle voordelen? Bekijk ons aanbod in de webshop.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.