Nieuws Poll suikerbieten
Bietenprijs moet hoger, strategie Cosun akkoord
Suikerbietentelers vinden een voorgestelde minimumprijs voor suikerbieten van €45 per ton te weinig. Daarentegen kan het gros zich wel vinden in de nieuwe strategie die coöperatie Royal Cosun heeft ontvouwd. Dat zijn kortgezegd de conclusies na een vragenronde onder lezers. Ondanks een hogere toewijzing neemt het areaal waarschijnlijk niet verder toe.
Boerenbusiness presenteerde afgelopen vrijdag 18 februari een aantal stellingen om de stemming te peilen onder de abonnees van Akkerbouw Pro. Tussen de 120 en 155 personen gaven hier een reactie op. Ondanks dat een overgrote meerderheid niet te spreken is over de bietenprijs en de verwachtingen, staan zij wel achter het nieuwe beleid van de coöperatie.
Bietenprijs onvoldoende
Bijna 80% zegt de prijs van €40 per ton bieten ondermaats te vinden. 15% vindt het marktconform. Bij een gemiddelde kwaliteit komt die prijs op €38,91, wat een financieel resultaat van €3.129 per hectare oplevert. Dat is mager, gelet op de kostprijs. De vele verontwaardigde reacties die volgden zijn waarschijnlijk deels het gevolg van hooggespannen verwachtingen. De suikerprijs klom fors in 2021. Dat gaf vooraf vertrouwen in een substantiële prijsverhoging. Dat werd uiteindelijk slechts €0,50. Volgens Cosun hebben eerder gemaakte afspraken, hoge kosten en inflatie de prijs flink afgeroomd. Ook voorzitter Dirk de Lugt gaf aan ontevreden te zijn.
In een interview zegt de nieuwe CEO Hans Meeuwis dat de coöperatie in 2025 minimaal €45 per ton bieten moet uitbetalen. Dat is althans de nieuwe strategie Unlock 25. Van de ondervraagden zegt 63% dat dit te weinig is en bijna een kwart kan hier geen antwoord op geven, omdat het aan de kostprijs ligt op dat moment. Eén op de tien meent dat de kostprijs hiermee marginaal wordt gedekt.
Plantaardig eiwit als aanjager
De nieuwe strategie Unlock 25 betekent kortweg dat het concern minder afhankelijk van de suikermarkt wil worden en dat het zich gaat focussen op kernactiviteiten rond de bietenteelt én fritesaardappelteelt met Aviko. Bedrijfstakken die daar ver vanaf staan worden op termijn afgestoten, al is niet gezegd welke onderdelen dat zijn. De vraag naar plantaardig eiwit moet volgens het bedrijf in de toekomst dé aanjager van een structureel rendabele bietenteelt worden in de toekomst.
Bijna de helft van de stemmers zegt zich te kunnen vinden in dit beleid en 30% vraagt zich af of het nieuwe beleid eigenlijk niet al langer de focus was. Een kwart is van mening dat suiker de kern van het bedrijf moet blijven. De laatste jaren is een duidelijke verschuiving merkbaar. Zo verdween de naam suiker geheel uit de bedrijfsnaam van bietverwerker Cosun Beet Company.
Verdeeldheid
Of de markt voor plantaardig eiwit veel gaat brengen, is afwachten. Dit segment ontwikkelt zich sterk, maar bijna iedere verwerker van plantaardige producten stort zich erop. Denk bijvoorbeeld aan Avebe met hun Solanic-eiwit uit zetmeelaardappelen. Ruim de helft van de stemmers is dan ook onzeker over de kansen en 22% zegt het zeker wel als kans te zien. Eenzelfde percentage ziet het helemaal niet als toekomstperspectief voor de bietenteelt.
Het toewijzingspercentage neemt voor dit jaar toe tot 105%. Dit betekent theoretisch een bietenareaal van 84.000 hectare. Vorig jaar was dat 82.400 hectare. Een stijging van 1,5% dus. Een meerderheid zegt in de Boerenbusiness-poll hetzelfde areaal te zaaien en bijna een kwart zaait minder. Ongeveer een vijfde zaait inderdaad 105%. Hoeveel bieten er komen, is bij deze cijfers dus vooral afhankelijk van de groeiomstandigheden.
Hoogste Europese prijs
Ook uit de reacties blijkt dat telers ontevreden zijn met de bietenprijs, maar het realisme overheerst. Afgezet tegen de prijzen elders in Europa – ook die van coöperatieve verwerkers – doet Cosun het zo slecht nog niet. Het Franse Cristal Union betaalt €29 per ton. De Duitse coöperaties hebben hun prijzen nog niet bekend gemaakt. Dat geldt ook voor het Belgische Tiense Suiker, wat onder Südzucker valt. In 2020 betaalde dit bedrijf €28,75 per ton bij 18% suiker. Iscal Sugar betaalt bij onze zuiderburen iets meer uit. Uit Europese cijfers over 2020 blijkt dat in Nederland de hoogste bietenprijs wordt betaald. Van de 13 onderzochte landen kent België de laagste prijs, het Verenigd Koninkrijk niet meegerekend.
Over de voorgehouden minimumprijs van €45 per ton zijn telers een stuk minder positief. Zij verwachten de komende jaren de kostprijs te zien stijgen en daar hoort een ander cijfer bij die minimaal met een vijf of zes begint. Een bovengemiddelde graanprijs zorgt ervoor dat akkerbouwers – vooral op kleigrond – de teelt nu heroverwegen. Zeker bij een prijsgarantie onder de €50.
Gevolgen
Gaan we de ontevreden geluiden terugzien in het areaal? Veel telers hebben hun bouwplan voor 2022 inmiddels wel opgesteld. Een enkeling schakelt snel om LLB's aan een collega te verhuren of verkopen. Iets wat meestal vlak voor het jaareinde gebeurd. Een daling is niet aannemelijk, maar een stijging ook zeker niet. Al was het maar vanwege de graanprijzen en de druk op grond in het algemeen. Vooral in het (noord)oosten van Nederland is er zeker animo om te telen, omdat de kostprijs er lager ligt dan op kleigrond.
Voor de middellange termijn tot en met 2025 en daarna blijft het koffiedik kijken. De graan- en suikerprijzen zijn volatiel. De kostprijs wordt deze periode extra negatief beïnvloedt door een torenhoge kunstmestprijs, die op de langere termijn naar verwacht afvlakt. Toch blijven de kosten van andere inputs als gewasbescherming, arbeid en mechanisatie doorstijgen. Met eiwitstrategie of niet, de bietenprijs moét mee om perspectief te bieden.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
