Achtergrond Biologisch
Is er ruimte voor groei van biologische landbouw?
De Europese Commissie heeft de ambitie uitgesproken dat in 2030 ten minste een kwart van het Europese landbouwareaal biologisch moet zijn. Nu is dat in de EU 8,5% en in Nederland 3,7%. Uit de Monitor Duurzaam Voedsel die jaarlijks door Wageningen Economic Research (WUR) in opdracht van LNV wordt gemaakt, blijkt dat het marktaandeel van biologische producten in de retail circa 3% is. Is er wel ruimte voor groei van de biologische landbouw?
Biologische producten blijven vooralsnog een nichemarkt. In Duitsland, de grootste markt voor biologische producten in Europa, is het marktaandeel circa 6%. Denemarken en Zweden zijn koplopers met respectievelijk 12% en 10% marktaandeel. In Nederland is van 2015 tot 2019 de omzet van biologische producten jaarlijks tussen de 5% en 8% gestegen. Dat zijn flinke groeicijfers, maar die komen niet in de buurt van de ambitie van de Europese Commissie.
De Europese Commissie wil de biologische landbouw stimuleren door meer biologisch eten aan te bieden in scholen en overheidsgebouwen, meer geld beschikbaar stellen voor boeren die willen omschakelen en meer reclame voor biologische producten. Ook zou het btw-tarief voor biologisch verlaagd moeten worden en zouden mensen met lage inkomens bonnen moeten krijgen voor biologisch voedsel.
Vraag is essentieel
Ruim 20 jaar geleden heeft de Nederlandse overheid al geprobeerd om boeren te stimuleren om te schakelen naar biologisch. Daarbij is de vraag naar biologische producten niet gestimuleerd. Dat zorgde voor een overaanbod en lage prijzen voor biologische producten. En dat terwijl de kostprijs voor veel biologische producten volgens gegevens van de WUR voor de boer tenminste 30% hoger is dan bij gangbaar.
De laatste jaren is er wel meer aandacht gekomen voor het stimuleren van de vraag naar biologische producten. De markt is mede daardoor procentueel flink gegroeid, maar blijft nog een echte niche. Bij de keuze tussen dure bioproducten of goedkope gangbare producten kiezen veel consumenten voor het goedkope alternatief.
Lokaal geproduceerd voedsel
Wat de afzet van Nederlandse biologische producten extra bemoeilijkt, is de vraag naar lokaal geproduceerd voedsel. De Nederlandse landbouw is erg afhankelijk van de export. De bewuste consument die kiest voor dure biologische producten heeft over het algemeen de wens dat deze ook lokaal geproduceerd zijn. Dat betekent voor de Nederlandse landbouw dat er waarschijnlijk nauwelijks extra vraag komt vanuit belangrijke markten, zoals Duitsland en Frankrijk, als deze groeien.
Bio als gangbaar afgezet
De afgelopen weken lagen de prijzen voor biologische en gangbare peen op ongeveer hetzelfde niveau. Veel biologische peen is vanwege beperkte vraag naar biologisch als gangbaar afgezet. Dat gebeurt niet alleen bij peen, maar ook bij andere producten waar het kostprijsverschil tussen bio en gangbaar relatief klein is, zoals bij knolselderij. Dat betekent dat er hogere kosten zijn, meestal in combinatie met een extensiever bouwplan, maar er niet extra wordt betaald. Voor de biologische landbouw lijkt daardoor op dit moment maar beperkte groei mogelijk te zijn. De vraag van de consument naar biologisch geeft daarbij de doorslag.
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
