Nieuws Glyfosaat
Meer en meer gemeenten verbieden glyfosaat
In 2017 verlengde de Europese Commissie het gebruik van glyfosaat met 5 jaar en gaf het de opdracht aan Frankrijk, Hongarije, Zweden en Nederland om verder onderzoek te doen naar glyfosaat. De resultaten moeten in 2022 de basis leggen voor een nieuw besluit. Voor veel provincies én gemeenten duurt dat echter te lang, zij nemen steeds vaker het heft in eigen hand.
De gemeente Gilze en Rijen (Noord-Brabant) had als een van de eerste gemeenten in Nederland een verbod op glyfosaat opgenomen in de pachtcontracten. Deze eis werd echter in februari door de Zuidelijke Grondkamer vernietigd, met de mededeling dat dit de pachter te veel beperkt in zijn exploitatievrijheid. Een andere gemeente in Noord-Brabant ging tegen een vergelijkbaar besluit in beroep, én met succes. In maart van dit jaar besloot de Centrale Grondkamer dat een dergelijk verbod is toegestaan in kortlopende pachtcontracten.
Het herziende besluit van de Grondkamer zorgt er nu voor dat steeds meer gemeenten en provincies besluiten het gebruik van glyfosaat in kortlopende pachtcontracten te verbieden. Hoewel de Europese Commissie al in 2022 een nieuw besluit neemt over het gebruik van glyfosaat, geven veel gemeenten in Nederland aan dat zij dit te lang vinden duren, voornamelijk uit vrees voor eventuele negatieve gezondheidseffecten.
Onderzoek naar glyfosaatverbod
Uit onderzoek van een aantal dagbladen uit het oosten van het land kwam deze week naar voren dat steeds meer gemeenten in Nederland een verbod op het gebruik van glyfosaat onderzoeken (onder meer Almelo) of zelfs al toepassen (Doetinchem en Olst-Wijhe). Het gaat daarbij specifiek om de percelen die de gemeente verpacht aan boeren. Volgens deze gemeenten sluit het verbod uitstekend aan bij het recente advies van de Gezondheidsraad om het gebruik van middelen als glyfosaat zoveel mogelijk te beperken.
Niet alleen het advies van de Gezondheidsraad blijkt een reden voor gemeenten om een verbod in te stellen. In Enschede komt het verbod op het gebruik van glyfosaat namelijk grotendeels voort uit maatschappelijke verontwaardiging over bruingeel gekleurde weilanden in de regio. Boeren die grond van de gemeente pachten in deze regio moeten volgens de gemeente Enschede op zoek gaan naar alternatieve gewasbescherming.
Dit zou echter slechts het topje van de ijsberg zijn. Een verbod op het gebruik van glyfosaat neemt namelijk niet alleen bij gemeenten toe in populariteit, maar ook steeds meer provincies willen het gebruik verbannen. In navolging van Noord-Brabant, kwamen recentelijk ook Noord-Holland en Zuid-Holland met een verbod op glyfosaat bij diverse korte pachtovereenkomsten. Uitzondering hierbij is wel dat er voor grondbeheer een alternatief voorhanden moet zijn. En eerder stelde Staatsbosbeheer op 40.000 hectare pachtgrond al een glyfosaatverbod in.
Emotie voert boventoon
Pieter Evenhuis, vakgroepbestuurder bij LTO Noord, vindt de situatie zorgelijk. "Op dit moment voert emotie de boventoon in de discussie over glyfosaat. In Europa is glyfosaat nog altijd toegestaan, omdat er geen wetenschappelijk bewijs is dat het kankerverwekkend is." Daarbij stelt Evenhuis dat de toelating van dergelijke middelen gebaseerd moet worden op de beoordeling van onafhankelijke instituten en de wetenschap en niet op de beoordeling vanuit de politiek, dat voornamelijk gebaseerd is op maatschappelijke onrust door bijvoorbeeld bruingeel gekleurde gronden.
Het is volgens Evenhuis ook beangstigend dat gemeenten en provincies inmiddels hun eigen gang gaan. "Landbouwminister Carola Schouten heeft eerder aangegeven niet vooruit te willen lopen op landelijke wetgeving (en daarom is er nog geen landelijk verbod), maar nu kan iedere gemeente zijn eigen weg gaan. Dat is beangstigend, omdat gemeenten straks wellicht niet achter durven te blijven." Volgens hem zien gemeenten niet in dat het glyfosaatgebruik hier in Nederland totaal anders is dan in bijvoorbeeld Zuid-Amerika. "De hoeveelheden die wij gebruiken, betreffen slechts een tiende van wat ze daar spuiten. Daarbij gebruiken we het hier slechts af en toe bij probleemonkruiden."
Overigens is nog niet elke provincie eensgezind toe aan een verbod op het gebruik van glyfosaat. In de provincie Overijssel kreeg de motie de afgelopen maand geen meerderheid in de Provinciale Staten en ook in Friesland heeft het college zich nog niet over de verscherping van de glyfosaatregels gebogen.
Kimberly Bakker
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.