Meer nieuws

Aardappelpoters in Nederland en andere Europese landen rijden begin juni af en aan op de velden om zoveel mogelijk achterstand in te halen. Een uitzonderlijk scenario dat nooit eerder is vertoond op deze schaal. Met een nieuwe regenperiode op handen wordt de kans om te kunnen poten steeds kleiner.

Het laatste contract van oogst 2023 (het junicontract) op de aardappeltermijnmarkt knalt met een expiratie op €52,10 het seizoen uit. De openstaande contracten worden dus afgewikkeld op de cash settlement (€52,10) van week 23. Dat is de hoogst prijs sinds de invoering van de cash settlement-methodiek op de aardappeltermijnmarkt.

Gaat de gemiddelde prijs van aardappelen de komende weken het record (als je dat zo mag zeggen) van vorig seizoen verpulveren? Als je nu naar de ontwikkelingen op de aardappelmarkt kijkt, zou dat best eens kunnen. Toen was het voorjaar ook bijzonder laat en stuwde dat de aardappelprijs snel omhoog. De algehele situatie is richting halverwege juni 2024 beduidend slechter met veel percelen die nog gepoot moeten worden en een hoge ziektedruk in percelen die al wel in de grond zitten.

De Duitse statistiekdienst Destatis gaat voor oogstjaar 2024 uit van een areaalgroei bij aardappelen. Afgelopen jaar kromp de teelt nog licht. Natte omstandigheden hebben grote impact op de graanteelt, maar bij aardappelen en suikerbieten is daar vooralsnog niets van te merken.

De mini-kranen, greppelfrezen of de ouderwetse handschep hebben de afgelopen weken overuren gedraaid om het vele regenwater van de percelen af te halen. Het tot nu toe bizarre groeiseizoen van oogst 2024 vormt dan ook de rode draad in de podcast Boerenbusiness Marktkwartier van juni.

In de EU-4 zijn aardappelgewassen geteisterd door de vele neerslag in mei. Ook is nergens het poten afgesloten. In België moet nog bijna de helft de grond in. Dit alles heeft zijn weerslag op het beprijzen van de oude en nieuwe oogst.

De zorgen over het verdere verloop van het groeiseizoen zijn en blijven bijzonder groot. Na de grotendeels verzopen oogstperiode in 2023 en de natte winter zijn verschillende percelen waarop dit jaar aardappelen moeten komen niet ongeschonden uit de strijd gekomen. Daar komt nu nog eens een voorjaar overheen waarin het ook maar niet droog wil worden.

De forse en aanhoudende neerslag blijft aardappeltelers in delen van West-Europa maar teisteren. De maand juni is op komst en er moet nog altijd een behoorlijk aardappelareaal de grond in. Zeker in België wil het poten maar niet vlotten. Daar komt nog eens bij dat de vele regenval zijn tol eist in sommige gebieden wat vaak resulteert in verrotte aardappelen.

Uit de recente cijfers van de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) blijkt dat de export naar Europa 'slechts' 2% achterloopt op afgelopen seizoen. De grovere maatsortering vervormt deze cijfers iets. Zuid-Europa heeft tot nu toe meer dan vorig seizoen afgenomen, terwijl België en Duitsland juist wat achterlopen.

Alles wat mis kán gaan, lijkt ook mis te gaan voor aardappeltelers in Nederland en België. Er zijn amper kansen om te poten en het is allerminst zeker dat alles wat in de grond zit ook netjes en gezond bovenkomt. Gelaten, dat is misschien nog de beste omschrijving van de stemming in de aardappelsector. 

Het zijn bijzondere tijden op de aardappelmarkt, en dat is nog zwak uitgedrukt. De uitzonderlijke omstandigheden zorgen ervoor dat de aardappelprijzen voor zowel de oude als de nieuwe oogst op recordhoogte terecht zijn gekomen. De bovengrenzen worden constant verlegt de laatste seizoenen. Waar het uiteindelijke 'breekpunt' ligt, valt lastig te voorspellen. Één en ander hangt samen met de ontwikkeling van de fritesprijs en die markt is nu niet echt transparant.

Dat we in andere tijden leven als het gaat om de prijszetting van de aardappelmarkt is een feit. In oogstjaar 2018 is bijvoorbeeld voor Innovator levering week 17 in 2019 gecontracteerd op nog geen €14,50, dit seizoen (levering week 17 2025) is dat €27,50. Een vergelijkbare trend is te zien op de aardappeltermijnmarkt.

Regen, regen en nog eens regen, dat is nu al meer dan een halfjaar één van de belangrijkste thema's op de aardappelmarkt. Na een verzopen oogst in 2023 liggen nu (lokaal) de poters voor de oogst van 2024 in het water, als ze ten minste al in de grond zitten. Het duurt even, maar het natte voorjaar krijgt beetje bij beetje meer vat op de aardappelmarkt.