Staat de aardappelmarkt op ontploffen?

Eerst terug naar de huidige seizoen van de oogst 2023 die in de eindfase zit en net als het vorige seizoen weer overloopt van spanning. Ook dit seizoen weer laat de markt een trend zien waarbij na week 17 (afwikkeling april-termijnmarktcontract) een sterk opwaartse prijsbeweging wordt ingezet.

Verwerkers hebben zoals in de meeste seizoenen de posities tot week 17 vaak prima voor elkaar, maar voor de laatste maanden van het seizoen moeten er nog gaten worden gedicht. Natuurlijk is daarbij vooral de plantdatum en groeiontwikkeling van de nieuwe oogst bepalend.

Weermarkt
Nu is het een feit dat voor het tweede jaar op rij de meer dan bijzondere weersomstandigheden grote impact hebben op de prijsontwikkeling in de laatste maanden van het seizoen. Het late poten, de extreem natte weersomstandigheden en de zeer slechte bodemstructuur zorgen ervoor dat er rekening gehouden moet worden met een matige en late aanvoer van de eerste vroege aardappelen.

Toch lijkt het vooral dit het sentiment te zijn wat de markt opdrijft. Als je naar de verwerking van grondstof en exportcijfers van frites kijkt, zou dit eerder duiden op een wat grotere voorraad frites in de koelhuizen en een minder goede vraag naar verwerkt product.

Verwerkers willen niet het risico lopen zonder aardappelen te komen zitten en zeker zijn van grondstof voor de laatste periode van oogstjaar 2023, en kopen tegen flinke premies de laatste cellen aardappelen op. Die prijzen lopen op tot boven €50 per 100 kilo en voor Agria, bijvoorbeeld richting een nichemarkt als schillerij, loopt de marktprijs inmiddels op richting €60 en meer, het dubbele van wat er aan contractprijzen is betaald vorig seizoen. Het geeft wel aan hoe volatiel de aardappelmarkt op momenten kan zijn. Een beeld dat wellicht het nieuwe normaal gaat worden. Daar valt in basis niet tegenop te contracteren.

Geen schokbrekers in de markt
In feite is het zo dat als de verwerkers de dekking goed voor elkaar hebben er sprake zal zijn van een lange stabiele prijsperiode. Ontstaat er echter een logistieke prop, zoals afgelopen augustus in de aflandperiode, dan kan de marktprijs snel terugzakken (september 2023 noteerde Belgapom €10). Bij een tekort en of een verwacht tekort, kan de prijs ook snel en zeer hoog stijgen. In beide gevallen (terugzakken en stijgen) gebeurt dat niet zelden ongecontroleerd.

In de ontwikkeling van de marktprijs voor de komende oogst (2024) lijkt een gelijke trend waarneembaar als in seizoen 2023/24, de uitgangspositie lijkt echter nog beroerder met de maand juni in het vizier. De termijnmarktnotering voor het april 2025-contract staat al boven het €35-niveau, een prijsniveau teruggaand in de tijd, dat nog niet eerder rond deze tijd werd gehaald op de termijnmarkt.

De huidige ingrediënten zijn er om de markt verder te laten ontploffen, nog niet alle aardappelen zitten immers in de grond in de EU-4 landen en de zomer is aanstaande! Menig teler houdt zijn hart vast voor het komende groeiseizoen. Bij een droge zomer zullen de aardappelen niet aan een vijfjarig gemiddelde opbrengst komen, zo is de verwachting. Kortom niks is meer wat het is en lijkt!