Interview Krijn Poppe
'Boeren gaan GLB-beleid in portemonnee voelen'
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur heeft recent een onderzoek gepubliceerd over hoe het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) zo goed mogelijk kan worden ingezet voor kringlooplandbouw. Krijn Poppe, de voorzitter van de raadscommissie, vertelt er meer over.
In het rapport wordt onder meer een flexibele invulling gegeven van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De eisen kunnen dan langzaamaan worden verhoogd. Ook kan praktijkervaring worden gebruikt om de eisen aan te passen. Daarnaast pleit de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur ervoor dat er niet op pijler 2, maar op pijler 1 gekort wordt. "Pijler 1 gaat immers over de directe hectaresteun."
Onder boeren merk ik weinig interesse voor het GLB. Hoe komt dat?
"Ik denk dat dit te maken heeft met automatisme. Er is weinig discussie over het onderwerp, want het wordt gezien als iets van beleidsmakers in Brussel en Den Haag. Toch gaan boeren wel degelijk wat merken van de aanstaande veranderingen. Een fiks aandeel van de vaste steun kunnen ze vanaf 2021 alleen nog krijgen als ze voldoen aan verschillende eisen. Mocht minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) ons advies overnemen, dan worden dat er in de loop van de jaren alleen maar meer. In eerste instantie krijgen boeren de keuze om mee te doen, maar op den duur zullen ze min of meer concurreren op basis van het aantal duurzaamheidspunten dat ze hebben."
In het rapport wordt Schouten geadviseerd over de verdeling van GLB-gelden. Hoe willen jullie het geld verdelen?
"Uit het voorlopige voorstel uit Brussel blijkt dat het budget met zo'n 5% daalt. Deze daling komt met name terug in pijler 2. Wij zien liever dat het budget in pijler 2 op peil blijft en dat er dus geschoven wordt van pijler 1 richting pijler 2. Daarnaast kan er ook binnen pijler 1 geschoven worden."
"Wij adviseren de minister om eerst 30% van de hectaresteun richting de ecoregelingen te schuiven. Daarmee stimuleer je kringlooplandbouw en zorg je er tevens voor dat de hectarepremie in Nederland daalt. Dat is voordelig, want dan kan er ook makkelijker omgegaan worden met kritiek vanuit andere Europese lidstaten op onze hoge hectarepremie. Ook dit is belangrijk voor het maatschappelijk draagvlak."
Wat betekent dat voor de boeren die min of meer afhankelijk zijn van de hectarepremie?
"Wanneer je 30% naar de ecoregelingen verschuift, dan betekent het dat boeren 30% minder hectaresteun krijgen. Ik verwacht wel dat ze die 30% terug kunnen verdienen door deel te nemen aan ecoregelingen. Er moet dan wel geïnvesteerd worden, maar ik denk dat dit in het begin niet al te veel geld kost. Voor boeren zal er geconcurreerd worden op het gebied van duurzaamheidspunten."
"Daarnaast hopen we het Nationaal Strategisch Plan flexibel te houden, zodat we de lat op een gegeven moment hoger kunnen leggen. Ik denk bijvoorbeeld dat akkerranden ooit de standaard worden, wat maakt dat daar dan geen subsidie meer voor gegeven wordt. Die subsidie krijg je dan alleen als je de akkerranden verbreedt. Voor de veehouderij kan dan bijvoorbeeld gekeken worden naar de inzaai van kruidenrijk grasland."
In het advies wordt geschreven dat het budget uit pijler 2 gebruikt kan worden voor initiatieven die kunnen dienen als kraamkamer voor de ecoregelingen in pijler 1. Wat betekent dat precies?
"De vooruitstrevende boeren die risico’s nemen, moeten er in mijn ogen ook voor worden betaald. De bedrijven dienen vaak als een kraamkamer voor ideeën. Een voorbeeld is strokenlandbouw, wat ervoor gezorgd heeft dat er bij bedrijven belangrijke praktijkkennis is opgedaan. Daaruit kan onder andere blijken of de strokenlandbouw op den duur beloond kan worden met punten voor de ecoregelingen."
Een ander advies is dat ecoregelingen gekoppeld worden aan private duurzaamheidsschema's. Bedoelt u dan dat een label als PlanetProof gekoppeld wordt aan een subsidie?
"Ons idee is dat de diverse duurzaamheidsinitiatieven aan het ministerie worden gepresenteerd. Het gaat dan om duurzaamheidsinitiatieven als PlanetProof, maar ook om een duurzaamheidsschema als Veldleeuwerik. Deze duurzaamheidsschema’s kunnen dan in aanmerkingen komen voor een ecoregeling. Zij kunnen het idee daarvoor indienen bij de overheid. Die kijkt ernaar en beoordeelt of met dit schema voldoende punten worden gehaald en of het controleerbaar is."
"Dergelijke initiatieven moeten al gecontroleerd worden vanuit private organisaties. Dat hoeft de overheid niet meer te doen. De boeren kunnen dan aangeven dat ze meedoen aan het duurzaamheidsschema en krijgen er vervolgens geld voor vanuit de ecoregelingen. We zoeken hierin naar een koppeling met de industrie."
Er moet ook meer onafhankelijk advies komen?
"Er moet in onze ogen gekeken worden naar het kennissysteem. Nieuwe kennis is nodig voor kringlooplandbouw en die kennis moet (volgens de Europese Commissie) ook meer onafhankelijk zijn. Het moet bovendien meer over het totale plaatje gaan. Je hebt nu bijvoorbeeld adviseurs van gewasbeschermingsmiddelen, accountants die adviseren, maar ook de verwerkers. Zij moeten meer samenwerken. Ze hebben wel verschillende belangen, maar zijn er uiteindelijk ook bij gebaat dat er gezamenlijk naar kringlooplandbouw wordt gewerkt."
Een ander advies is dat er een puntensysteem komt voor ecoregelingen. Kunt u een concreet voorbeeld noemen?
"We zijn geïnspireerd geraakt door wat in de zuivelmarkt wordt gedaan. Rabobank, FrieslandCampina en Wereldnatuurfonds werken hier samen aan een biodiversiteitsmonitor. Wij willen bijvoorbeeld dat er prestatie-indicatoren worden ontwikkeld, zoals de gewasbescherming, bodem en biodiversiteit. Wanneer daarop maatregelen worden genomen, kunnen er punten worden gegeven voor de ecoregelingen."
Anne Jan Doorn
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
