Om enigszins te besparen op de hoge kosten voor krachtvoer, zijn melkveehouders op zoek naar alternatieven. Veldbonen staan daarbij de laatste tijd in de warme belangstelling om tegen lagere kosten eiwit aan het rantsoen toe te voegen. Ook deelnemers aan de Boerenbusiness Ruwvoertour van dit jaar gaan veldbonen telen. Zo ook melkveehouder Robert Welhuis uit het Drentse Wapse. Hij heeft vorige week zomerveldbonen ingezaaid. Een video-impressie.
Welhuis, die dit jaar debuteert bij de Ruwvoertour, heeft zijn teeltplan afgelopen winter aangepast door de aanhoudend hoge krachtvoerprijzen. De Drentse melkveehouder teelt al lange tijd voederbieten en doet daarbij niet mee aan de derogatie. Hierdoor kan hij ook een hoger aandeel maïs aanhouden in zijn teeltplan. In 2021 haalde Welhuis het ruwvoer van 67 hectare gras, 30 hectare maïs en 5 hectare voederbieten. Dit jaar komen daar 8 hectare veldbonen bij. "De bedoeling was om eerst 4 hectare te zaaien, mede door de vergroeningseisen die vanuit het GLB gelden. Maar door de hoge krachtvoerprijzen wordt het 7,75 hectare en gaan wij dit jaar iets minder maïs telen. Zo kunnen we besparen in de aankoop van eiwit."
Zomerveldbonen zijn beter geschikt voor zandgronden
Welhuis kiest ervoor om zomerveldbonen te telen in plaats van winterveldbonen. Dit was op advies van Ludwig Oevermars, ruwvoerspecialist van Limagrain. "Zomerveldbonen zijn beter geschikt voor de lichtere zandgronden. Dit komt doordat het risico lager is op wateroverlast en uitwinteren. Ook is de onkruiddruk minder bij het zaaien van zomerveldbonen, omdat er dan een bodemherbicide kan worden gebruikt. Die wordt gespoten na het zaaien en voor de opkomst van de bonen", legt Oevermars uit. "Bij winterveldbonen wordt ook een bodemherbicide gebruikt, maar deze werkt niet meer als het voorjaar begint." Op zwaardere gronden komen winterveldbonen beter uit de verf, omdat het land in het voorjaar vaak niet vroeg genoeg begaanbaar is. Winterveldbonen brengen gemiddeld ongeveer een ton per hectare meer op dan de zomerse variant, schetst Oevermars. Zomerveldbonen leveren tussen de 6 tot 7 ton, terwijl de opbrengstpotentie van winterveldbonen ligt op 8 tot 9 ton.
Welhuis wil de bonen gaan combinen: "Ik verwacht dat de bonen eind augustus rijp zijn. Het liefst voer ik de bonen dan in de robot als vervanger van de brok. In de bonen zit zowel zetmeel als eiwit. Met de melkrobot kan ik specifiek bonen voeren aan de koeien die het nodig hebben. Ook verwacht ik dat de trek op de robot verbeterd, omdat de koeien de bonen smakelijk vinden." Welhuis heeft afgelopen zomer al wat aangekochte bonen gevoerd om de reactie van de koeien te peilen. "Toen viel het iets tegen, maar dit kwam mede omdat de koeien het snelle eiwit misten door de kwaliteit van de kuil. Het wordt dus vooral kijken naar de kwaliteit van het gewonnen gras het komend seizoen om te bepalen hoe wij de bonen exact gaan inzetten."
Moment van het zaaien
Donderdag 17 maart zijn de bonen gezaaid (video). Als grondbewerking heeft Welhuis eerst de groenbemester en het onkruid ondergewerkt met een Väderstad Carrier schijveneg met CrossCutter-schijven van de plaatselijke werktuigenvereniging. Vervolgens is er ongeveer 10 ton vaste mest en 25 kuub drijfmest uitgereden voor de bemesting. Hierna is het perceel losgetrokken met de vastetandcultivator. Het volvelds zaaien gebeurde door loonbedrijf Joldersma uit Smilde met een Imants spitmachine en Kuhn pneumatische zaaimachine. Het ras is LG Cartouche van Limagrain. De rijafstand tussen de bonen is 12,5 cm en er wordt 230 kilo per hectare gezaaid.
Niet alleen bij Welhuis zijn de veldbonen gezaaid. Ook bij Ruwvoertour-deelnemer Sander Vijverberg uit Strijen (ZH) liggen de zomerveldbonen in de grond. Hij meldt al op donderdag 10 maart: "Hier nu nog vijf hectare aan het klaarmaken om vanmiddag nog veldbonen te zaaien. Dit was eerst niet de bedoeling, maar ik kon in november nog vier hectare grond bijhuren voor de maïsteelt. Hierdoor had het totale areaal maïs op 24 hectare uitgekomen. Door de hoge prijzen en omdat het super bevalt, toch besloten om naast de zeven hectare winterveldbonen die ik al heb nog eens vijf hectare zomerveldbonen te zaaien. Het maïsareaal komt zo weer op 19 hectare te staan, net als elk jaar."