Geen controle op furazolidon in veevoer

De kwestie met aflatoxine besmette maïs zit nog vers in het geheugen van Nederlandse veehouders, maar nog geen anderhalf jaar later krijgt de sector opnieuw te maken met verontreinigd voer. Dit maal gaat het om voer dat is vervuild met furazolidon. Hoewel dit antibioticum streng verboden en kankerverwekkend is, wordt er niet op het middel gecontroleerd, zegt Francine van Rossem, directrice van Trust Feed.

Wat is furazolidon en hoe schadelijk is het?
"Furazolidon is een antibacterieel middel dat in het verleden werd gebruikt tegen bijvoorbeeld de streptokokken bacterie en de E. coli bacterie, maar dat sinds 1995 verboden is in de Europese Unie. Het middel zelf is niet kankerverwekkend, maar wanneer een dier het binnenkrijgt, wordt door de stofwisseling van furazolidon een stof aangemaakt die kankerverwekkend is."

"Het Bureau Risicobeoordeling en Onderzoeksprogrammering (BuRo) van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit, heeft de verontreiniging onderzocht en heeft geoordeeld dat de volksgezondheid niet in gevaar is. De concentratie in het voer is hiervoor te laag. Toch wordt er geen enkel risico genomen omdat het middel zeer schadelijk is. Het middel kan vanaf ongeveer 1 milligram per kilo worden gedetecteerd. Zodra het wordt waargenomen, moet het verontreinigde vlees of de melk worden vernietigd."

Hoe heeft het kunnen gebeuren dat furazolidon in voer terecht is gekomen dat vervolgens aan meer dan 100 bedrijven is geleverd?
"Het is een groot raadsel hoe het voer is verontreinigd met furazolidon. Het middel is in Europa sinds de eerste helft van de jaren 1990 verboden en zelfs de productie ervan is in Europa niet toegestaan. Het kan dus niet zomaar in het voer terechtkomen, iemand moet het echt bewust toevoegen."

"De NVWA heeft de mengvoerproducenten geïnspecteerd en geconcludeerd dat de voerproducenten verontreinigde sojaschroot aangeleverd hebben gekregen. Vervolgens zijn monsters van de grondstofleverancier opgevraagd en onderzocht. Uit deze tests bleek dat de furazolidon de ene keer wel en de andere keer niet in het sojaschroot zat. Hoe het precies in het voer terecht is gekomen is nog onduidelijk, maar de verdenking gaat uit naar de grondstoffenhandelaar of de grondstoffenproducent."

Op een kalvermesterij is pas aan het licht gekomen dat het voer verontreinigd was. Hoe is de verontreiniging precies ontdekt en waarom is het niet eerder opgemerkt?
"Slachtvee wordt getest op antibacteriële werking door bepaalde bacteriën aan te brengen en vervolgens te kijken in welke mate de bacteriële kolonie groeit. De Stichting Kwaliteitsgarantie Vleeskalversector trof op één bedrijf een specifieke soort bacteriën aan die onder andere op furazolidon reageren. Hierna kwam de bal aan het rollen."

"Dat pas op het bedrijf aan het licht kwam dat voer met furazolidon verontreinigd was, heeft te maken met dat er niet op dit middel wordt gecontroleerd. Dat klinkt vreemd, maar de kans dat voer wordt verontreinigd met furazolidon is zo klein dat het niet in de standaard monitoringspramma’s zit. Controles kunnen niet altijd op alle nieuwe en onbekende risico’s worden ingericht. Het is dus geen kwestie van systemen die niet werken."

Vorig jaar was er kwestie met maïs dat met aflatoxine was besmet en nog geen anderhalf jaar later is er voer dat met furazolidon is verontreinigd. Welke lering is uit de aflatoxine-kwestie getrokken en werken de track-en-trace-systemen van voerproducenten wel goed genoeg? Het voer is tenslotte op meer dan 100 bedrijven terecht gekomen.
"De met aflatoxine besmette maïs vergelijken met het voer dat is verontreinigd met furazolidon is appelen met peren vergelijken. Dat zijn twee totaal verschillende gevallen die geen enkel verband met elkaar hebben. De furazolidon-verontreiniging had dus niet voorkomen kunnen worden door de aflatoxine-kwestie."

"Wel zijn er veel dingen geleerd uit de aflatoxine-kwestie die nu van pas kwamen. Zo weten we dat de track-en-trace-systemen uitstekend werken bij mengvoerbedrijven. Binnen enkele weken nadat de verontreiniging was vastgesteld, was getraceerd waar het voer vandaag kwam, wie het had geproduceerd, aan welke bedrijven het was geleverd en in welke periode dit was gebeurd. Zonder goede track-en-trace-systemen was bovendien niet binnen enkele weken duidelijk geworden wie de grondstoffenleverancier was."

Tot dusver is duidelijk geworden dat vier mengvoerbedrijven met furazolidon verontreinigde grondstof hebben verwerkt en dat het voer is afgenomen door 97 varkenshouders, vijf kalverbedrijven en 11 Duitse bedrijven. Loopt dit aantal verder op en hoe groot gaat de schade zijn?
"Ik weet niet hoe groot de schade gaat zijn. Dat is nu nog niet in te schatten, maar voor de veehouders is de schade natuurlijk enorm. Het vlees van de varkens en de kalveren mag niet in de voedselketen komen. Wat er precies met de dieren gaat gebeuren is nog onduidelijk. De NVWA moet nog een beslissing nemen of de varkens en de kalveren worden geruimd of niet. Ook kan pas na afloop worden gezegd of er maatregelen worden genomen om dit in de toekomst te voorkomen. Ik verwacht niet dat er nog veel meer bedrijven bijkomen die verontreinigd voer hebben afgenomen. Het totale aantal komt tussen de 100 en de 150 te liggen."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.