Tot grote omslagen leidde afgelopen donderdag het eerste grote debat van de nieuwe Tweede Kamer met de demissionaire ministers Adema en Van der Wal nog niet. Toch waren er succesjes met een reeks aangenomen moties, maar ook gevoelige lessen tijdens aanvaringen van nieuwkomers met oude rotten. In de rubriek Stikstofstemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.
Tijdelijk herintredend Kamerlid Tjeerd de Groot (D66), die een partijgenote met zwangerschapsverlof mag vervangen, liet Cor Pierik van BBB even stilvallen met zijn vraag naar 'het Europese verslechteringsverbod', een begrip waarmee hij ook Harm Holman (NSC) mee op de huid zat.
Advies Raad van State
Beide Kamerleden pleitten voor een volgens hen iets realistischer behandeling van agrarische bedrijven bij natuur. Holman riep op tot het aanpassen van de KDW-norm van 0,05 mol naar 1 mol, omdat zoiets volgens hem wel een rekenkundig, maar geen praktisch effect heeft. Hij voegde er ook nog bij dat hij, vóórdat aanpassing zou kunnen worden doorgevoerd, er eerst een advies van de Raad van State over zou moeten komen.
Gatenpaadje naar Kneuterdijk
De Groot ontwaarde direct 'geitenpaadjes' en meende dat zoiets absoluut niet kan, gesteund door collega-Kamerlid Laura Bromet (GroenLinks). Ook minister Van der Wal toonde zich niet enthousiast. Een Kamermeerderheid sprak zich evenwel uit vóór een aantal moties om het stikstof en natuurbeleid te versoepelen.
De mantra's van Rutte 3 en 4
Het is uiteindelijk ook aan de politiek om desgewenst bij te sturen. Het 'verslechteringsverbod' is net als het begrip 'goede staat van instandhouding' de laatste jaren veelvuldig in stelling gebracht om bepaalde wensen politiek handen en voeten te geven, vaak in combinatie met nog zo'n term: het voorzorgsbeginsel. Ze zijn onder Rutte 3 en 4 gaan werken als mantra's met een magisch effect. Wie deze termen in stelling bracht, deed alle discussie verstommen.
Stilhoud-constructen
Feitelijk zijn het gewoon constructen, uitgedacht door bestuurders en juristen om juist het bovengenoemde effect te bewerkstelligen. Grappig is het dan ook om te zien dat ze in verschillende lidstaten van de EU op verschillende manieren zijn uitgewerkt en toegepast.
Brussel weet raad
Desgewenst kunnen de begrippen ook opzij worden geschoven of 'overruled'. Zoals de Europese Commissie deze week deed met de problematiek van de wolf (formeel nog een voorstel, maar gaat vrijwel zeker door). Dit dier is in Europa strikt beschermd, maar in Nederland nog veel meer dan in bijvoorbeeld Duitsland of Frankrijk. Dit is mede te danken aan een zeer effectieve wolvenlobby, schermend met 'de staat van instandhouding'. Nu de protesten van plattelandsbewoners door de hele EU snel aanzwellen, ziet de Commissie zich gedwongen bij te draaien. Ze luistert nu naar meer geluiden en gelooft niet meer alleen de tellingen en andere data van 'wolvendeskundigen'. De status van de wolf gaat omlaag van strikt beschermd naar beschermd, wat betekent dat er ook populatiebeheer mogelijk wordt.
Gehuil
Het zal niet gaan zonder gehuil van veel wolvenvrienden, maar het beleid verandert wel. Zo'n verandering van beleid ontwaarden deze week ook de Tweede Kamerleden van met name D66, GroenLinks/PvdA en PvdD inzake landbouw en natuur. Tweede Kamerlid Esther Ouwehand probeerde aan de hand van voorbeelden uit de afgelopen decennia aan te tonen dat een iets mildere houding tegenover de veehouderij gedoemd is te mislukken.
Methaanafbraak
Ook heeft ze geen vertrouwen in innovatie en technische oplossingen, net als Christianne van der Wal. Toch zijn ze er. Juist deze week kwam een groep Deense onderzoekers naar buiten met een revolutionaire maar simpele manier om methaan onschadelijk te maken. Over niet al te lange tijd zal daar naar verwachting een goed werkend stalsysteem voor zijn.
Cijfers uit ander decennium
Oud en niet veranderingsgezind gedrag komt momenteel opvallend genoeg van de vertrekkende politici. Piet Adema vond het om wat voor reden dan ook nodig om zijn alarmerende waterkwaliteitsrapportage aan Brussel te baseren op data uit de periode 2010 tot 2013, zoals hij zelf schrijft. Met die cijfers lijkt nog veel meer aan de hand te zijn, maar data van tien jaar terug! Welke politicus durft daar geloofwaardig mee op stap te gaan!
Adema's verdriet
De bewindsman doet alsof hij niet anders kan, zoals ook met een reeks andere besluiten die hij de afgelopen weken naar de Kamer stuurde. Bijvoorbeeld over de mest. De Tweede Kamer neemt er geen genoegen mee en wil een andere opstelling. Adema hoorde het aan en dacht donderdag klaaglijk terug aan de tijd dat er nog zicht leek op een Landbouwakkoord. "Ik krijg er met de dag meer spijt van dat het toen niet is gelukt."