Ondanks een significante daling van de varkensvleesexporten naar China, kan een eventuele exportstop naar het land stevige gevolgen hebben voor de sector. Mocht de uitvoer stilvallen, dan blijft het gissen waar de Europese sector zijn restonderdelen af moet zetten.
China heeft een volgende stap gezet in de recente handelsoorlog met de Europese Unie. Nu Europa een tarief van 38,1% wil heffen op Chinese elektrische auto's dreigt China Europese landbouwproducten te weren. Het land startte weken geleden al een onderzoek naar dumpingen van Europese zijde. Inmiddels heeft China de volgende stap gezet. In de Chinese staatsmedia was te lezen dat Chinese bedrijven aan de regering hebben gevraagd om een antidumpingprotocol te starten.
Op het eerste oog lijkt dat nog niet zo'n probleem. De Chinese varkensvleesexporten zijn aan de lage kant en door hoge Europese varkensprijzen lijkt daar voorlopig geen verandering in te komen. Tussen augustus 2019 en juni 2021 waren de export aanzienlijk. Door een uitbraak van Afrikaanse varkenspest (AVP) steeg de export in deze periode tot ruim boven de 150.000 ton. Daarna daalde de export weer tot het niveau van voor de uitbraken, maar sinds de oorlog in Oekraïne is de export nog sterker gedaald. Sinds april 2023 ligt de export op een maand na structureel onder de 100.000 ton. Voor de oorlog was een dergelijk exportcijfer uitzonderlijk.
Orgaanvlees blijft constant
Op het gebied van varkensvlees valt er weinig te verliezen. Als je wat meer inzoomt, wordt het duidelijk dat vooral de import van bevroren vlees de laatste jaren fors is gedaald. Ten tijde van de varkenspest werd ongeveer tussen de 90.000 en 200.000 ton bevroren vlees naar China geëxporteerd. Voor en na die periode lag de export meestal rond de 50.000 ton. Sinds de oorlog in Oekraïne is de export van ingevroren varkensvlees gedaald tot tussen de 30.000 en 50.000 ton.
Daar staat echter een zeer constante stroom van orgaanvlees tegenover. Die exportstroom ligt rond de 50.000 ton per maand en is amper beïnvloed door de oorlog in Oekraïne. Tijdens de varkenspestuitbraak steeg de export van orgaanvlees beperkt tot ongeveer tussen de 57.000 en 87.000 ton per maand.
Vierkantsverwaarding
Juist in dat wegvallen van het slachtafval schuilt een aanzienlijk risico voor de Europese markt. De vraaguitval van vlees kan de varkensvleessector nog redelijk afvangen door de prijzen iets te verlagen en andere afzetmarkten te zoeken. Dat is voor orgaanvlees een stuk lastiger, aangezien daar wereldwijd simpelweg minder vraag naar is. Daarmee dreigt het model van vierkantsverwaarding in het water te vallen. Hierin ligt een flinke strop voor de Europese sector. Sinds 2019 importeert China tussen de $1,2 miljard en $1,4 miljard aan Europees orgaanvlees.
Mochten Europese slachterijen hun slachtafval niet kwijt kunnen, dan rest er maar één oplossing en dat is het verhogen van de prijzen op de thuismarkten. Hierin schuilt echter het risico op vraagverlies, terwijl de consumptie van varkensvlees in de meeste Europese landen al onder druk staat.