'Vroegtijdig geanticipeerd op oorlog in Oekraïne'

Arjen van Nuland is sinds september vorig jaar Martin Grift opgevolgd als algemeen directeur van AgruniekRijnvallei. Als één van de weinige voerbedrijven in Nederland lukt het ze om nog altijd autonoom te groeien. Tegelijkertijd zijn de tijden uitdagend met de vele vogelgriepuitbraken in de Gelderse Vallei en de gekte op de grondstoffenmarkt door de oorlog in Oekraïne. "Gelukkig hebben we hierop vroegtijdig al geanticipeerd, waardoor klantenstops niet aan de orde zijn."

In 2021 zijn jullie opnieuw gegroeid in een krimpende markt, zo blijkt uit de onlangs gepubliceerde jaarcijfers. Wat is jullie succesformule?
"Die is eigenlijk vrij simpel. Wij leveren de juiste producten tegen scherpe condities, ondersteund door een goede buitendienst. Zij zijn onze oren en ogen om signalen op te pikken die worden doorvertaald naar nutritie en de inkoop van grondstoffen. Daarbij zijn we niet te groot, maar hebben we tegelijkertijd wel genoeg schaal. Wij plukken daarbij ook de vruchten van strategische keuzes uit het verleden. Toen is bijvoorbeeld ingezet op biologisch, waarin wordt samenwerkt met coöperatie De Valk Wekerom in Bio-NL. Ook zijn we sterk in vraaggestuurde ketens. Wij zijn geen plat voerbedrijf dat enkel brok levert, maar denken graag mee in de ontwikkeling van het eindproduct. Dit spreekt veel van onze leden aan, die vaak ook participeren in ketenconcepten."

Het resultaat en daarmee de nabetaling viel wel lager uit.
"Wij zijn een coöperatie en geen particuliere onderneming. Dus wij opereren zonder winstoogmerk. Bovendien keren wij het voordeel het liefst aan de voorkant uit aan de leden door scherpere prijzen. Met andere woorden: het is niet erg dat het resultaat lager is, want dan ligt het voordeel bij het lid."

Door naar de actualiteiten. Veel klanten van jullie boeren in de Gelderse vallei, waar momenteel vogelgriepuitbraken zijn. In hoeverre raakt dit jullie business?
"In eerste instantie raakt het vooral de ondernemers die getroffen zijn, of geruimd moeten worden. Het zorgt voor veel spanning in de sector. Bij ons intern zorgt het voor een strengere werkwijze qua hygiëne, met name op gebied van logistiek. Denk aan een enkele vracht per klant, en na elke levering ontsmetten. Het kost ook een stukje omzet, maar dat is geen primaire zorg. Het heeft echter ook gevolgen voor het maatschappelijk draagvlak voor de pluimveesector. Ik ben bezorgd over de maatschappelijke verontwaardiging die er is over de ruimingen en over de zorg over dierziektes. Na het coronavirus zijn mensen meer gespitst op dierziektes uit vrees voor een nieuwe pandemie. Of dit nou terecht is, of niet. Een vaccin zou uitkomst kunnen bieden, want anders hebben we volgend jaar waarschijnlijk hetzelfde probleem. Op dit moment is die er helaas echter nog niet."

Ook de oorlog in Oekraïne geeft de Nederlandse voersector hoofdbrekens. Hoe is de situatie nu?
"Wij hebben vroegtijdig geanticipeerd op escalatie in het Zwarte Zeegebied. In januari al hebben we de focus verlegd naar andere aanvoerregio's, in Europa en daarbuiten. Ook worden ruimere voorraden aangehouden. Zodoende hoefden wij geen klantenstop af te kondigen, in tegenstelling tot sommige andere bedrijven. Dit neemt niet weg dat er zorgen zijn. De voerprijzen waren al hoog en zijn nu tot een stevig niveau door gestegen. Dit geeft grote financiële uitdagingen voor onze leden en moet ook leiden tot hogere afzetprijzen voor de boer. De betalingsachterstanden stijgen bij ons gelukkig nog niet. Voorlopig is er echter nog geen aanleiding om een daling van de voerprijs te verwachten."

Je bent aangetreden in dynamische tijden kun je wel zeggen…
"Zonder meer. Het is bijzonder om in zo'n periode in te stappen. Ook de coronamaatregelen waren aan de beginfase nog een uitdaging. En dan speelt er ook nog het stikstofdossier die de veehouderijsectoren gaan beïnvloeden. Mijn persoonlijke motivatie is om het verschil te maken in alles wat er nu op de sector en onze leden afkomt. Ik heb een juridische en bedrijfskundige achtergrond. Eind jaren 90 ben ik afgestudeerd op de Interimwet Ammoniak en Veehouderij, dus ik kan de discussie inhoudelijk volgen. Het is tenenkrommend dat de sector zo lang in het ongewisse wordt gelaten. Dit merk ik ook bij onze leden, veel investeringsplannen en bedrijfsovernameprocessen staan stil. Deze onzekerheid is bijna onmenselijk. De agrarische sector is vitaal geweest om te transformeren, dus laat het gewoon komen."

Tot slot, over jullie fabriek middenin Barneveld waar jullie gangbaar en biologisch voer produceren. De gemeente roept weleens dat ze jullie daar willen weghebben. Wat is jullie standpunt?
"Door onze organische groei hebben we alle productiecapaciteit nodig, dus ook de fabriek in Barneveld. Kort geleden hebben we de eerder gesloten fabriek in Wichmond zodoende weer geopend. Meestal doemt dit onderwerp op in gemeentelijke verkiezingstijd, zoals dat nu ook was. De discussie gaat echter buiten ons om, wij zijn niet met de gemeente in gesprek. Wij willen hier niet weg, en produceren hier wat ons betreft bij wijze van ook over twintig jaar nog." 

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness. Hij richt zich daarnaast op zuivel, varkens en vleesmarkten. Ook volgt hij de (bedrijfs)ontwikkelingen binnen de agribusiness en interviewt hij CEO’s en beleidsmakers.

w.baan@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.