Kan durfkapitaal de varkenscyclus verstoren?

Na de forse prijspiek, als gevolg van uitbraken van Afrikaanse varkenspest, staat de markt voor varkensvlees in China inmiddels al bijna één jaar onder druk. Eind 2019 en begin 2020 piekte de prijs meerdere malen boven de €5 per kilo levend gewicht. Inmiddels ligt de notering voor levende varkens al maanden rond de €1,90 per kilo. Hoewel insiders al langer verwachten dat de productie zal krimpen - zoals in een dal van de varkenscyclus verwacht wordt- blijkt de praktijk weerbarstiger. Een mogelijke oorzaak is dat een steeds groter deel van de varkensproductie in handen is van grote conglomeraten. 

Bedrijven in feite 'gedwongen' te blijven produceren
Een analist van marktonderzoeksbureau China-America Commodity Data Analytics wijst op het feit dat inmiddels 20% van de varkensproductie van China in handen is van beursgenoteerde ondernemingen. Dit was vijf jaar geleden nog slechts 5%. Deze bedrijven zijn in staat goedkoop kapitaal op te halen en investeren geregeld in eigen voerproductie en slachtcapaciteit. Vaak worden investeringen gedaan in het licht van meerjarenplannen die niet 1-2-3 terzijde worden geschoven.

Uit cijfers blijkt dat de top-10 grootste beursgenoteerde varkensbedrijven de productie afgelopen jaar met maar liefst 43% hebben uitgebreid. Deze bedrijven leverden in februari 7,6 miljoen varkens af. Dat waren er vorig jaar in die maand 'slechts' 5,3 miljoen en in februari 2020 zelfs maar 2,2 miljoen. Een signaal dat de grootse varkensproducenten zich niet laten beïnvloeden door negatieve marktomstandigheden. Nederlandse insiders bevestigen dat de groei van de sector bij de grote bedrijven zit. De middelgrote en kleine (familie)bedrijven lijden in verhouding meer onder de moeilijke marktomstandigheden.

Hoewel er volgens de analist nu minder nieuwbouwplannen gerealiseerd worden door de grote bedrijven, is van het afbouwen van de productie dus geen sprake. Gemeld wordt dat het verkleinen van de varkensproductie leidt tot gezichtsverlies bij het management en de kans vergroot op druk voor de beurskoersen. Bovendien moeten de bedrijven productie blijven draaien om aan verplichtingen te voldoen. Dat gaat niet alleen om financiële lasten, maar ook om afspraken met lokale overheden over bijvoorbeeld uitstel van belastingen en het creëren van werkgelegenheid.

Export blijvend onder druk
Voor de exporterende sectoren in Europa en de Verenigde Staten lijkt de Chinese markt voor dit jaar dan ook steeds minder aanknopingspunten te bieden. Het ligt steeds meer in lijn der verwachting dat de exportvolumes blijvend onder druk staan. In februari lag het importvolume varkensvlees - op maandniveau - al 73% lager dan tijdens de piek in maart 2021. Het volume ingevoerde bijproducten was 33% kleiner. Ook zorgt de omvangrijke veestapel voor een forse vraag naar grondstoffen wat een prijsopdrijvend effect op de voerprijzen kan hebben.

De grote geldinstroom van investeerders in de Chinese varkensindustrie leidt ertoe dat het normale historische patroon van de varkenscylus ietwat verstoord is. De aloude logica van deze cyclus zorgt er echter ook voor dat de grote bedrijven uiteindelijk 'vanzelf' verbetering verwachten. De diepe zakken van de grote bedrijven maken dat de productie zelfs bij zwaar verlieslatende omstandigheden kan worden uitgebreid. Hoelang partijen dit vol kunnen houden, is afwachten. Vooralsnog heeft het kapitaal geduld.