Calculeert vleesgigant kartelboetes gewoon in?

En dat is niet de eerste keer voor het van oorsprong Braziliaanse beursgenoteerde bedrijf, dat in vrijwel alle grote vleesmarkten (rundvlees, varkensvlees en pluimveevlees) belangrijke posities inneemt. Al jarenlang ligt het onder vuur vanwege prijsafspraken op gebied van zowel inkoop als verkoop. Niet altijd komt het daadwerkelijk tot een veroordeling. Geregeld ook koopt JBS aanklachten af door eenvoudigweg de knip te trekken.

Het bedrijf heeft de wind de afgelopen jaren in de zeilen en lijkt de afkoopsommen van in totaal honderden miljoenen dollars zonder al te veel moeite te kunnen betalen. Ook bij de presentatie van de meest recente kwartaalcijfers (die over het derde kwartaal) wist het bedrijf de financiële resultaten fors op te voeren: de kwartaalwinst steeg tot $1,38 miljard, 145% hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Een resultaat waar de afkoopsommen en boetes schril bij afsteken. In alle belangrijke markten heeft JBS inmiddels te maken gehad met rechtszaken.

Pluimveevlees
In het najaar van 2020 sloot dochteronderneming Pilgrims Pride, Amerika's op één na grootste pluimveevlees producent, een deal waarin het schuld bekende aan verboden prijsafspraken. Deze afspraak met het Amerikaanse ministerie van Justitie kostte het bedrijf $110 miljoen. Pilgrims Pride gaf toe in de periode van 2012 tot en met 2017 afspraken hebben gemaakt met partijen die hebben geleid tot te hoge verkoopprijzen. Ook moesten diverse kopstokken binnen het bedrijf het veld ruimen waarvan er ook een aantal persoonlijk werden vervolgd.

Varkensvlees
In de loop van afgelopen jaar trof JBS meerdere schikkingen in zaken met betrekking tot prijsafspraken bij de verkoop van varkensvlees. JBS werd van meerdere kanten gedaagd en aangeklaagd: zowel restaurants en retailers, groothandelsbedrijven in vlees en consumenten dienden een aanklacht in. Met alle drie de groepen trof JBS een schikking. De uiteindelijke rekening bedroeg daarbij $57 miljoen.

Rundvlees
Met de meest recente schikking koopt JBS opnieuw een vervolging, vanwege schending van het mededingingsrecht, af. In de aanklacht die liep werd het bedrijf door partijen in de keten beschuldigd van het bewust laag houden van de inkoopprijzen voor rundvee. Hoewel JBS in deze zaak niet de enige slachterij is die verdacht wordt, is het wel de eerste partij die een schikking heeft getroffen. Het bedrijf koopt verder onderzoek en vervolging af voor een bedrag van $52,5 miljoen.

Na de rundvleeszaak heeft JBS nu de twijfelachtige eer te kunnen zeggen dat het in alle van de drie belangrijkste vleesmarkten te maken heeft gehad met rechtszaken aangaande schending van mededingingsregels. Van een incident lijkt dan ook geen sprake meer. Er tekent zich daarmee binnen het bedrijf een cultuur af waarbij het maken van verboden prijsafspraken en de daarmee gepaard gaande kosten vrij algemeen ingeburgerd is: hoewel het bedrijf al in 2020 schuld bekende in de 'pluimveezaak' liepen verboden afspraken in overige sectoren gewoon door.

Beleggers lijken niet meer te schrikken van negatief nieuws rond dit soort kartelzaken, en een kostenpost voor wat betreft schikkingen lijkt in de koers ingecalculeerd. Het bedrijf profiteert momenteel van de wereldwijd hoge prijzen voor rundvlees en kip, en in de jaren hiervoor van de hoge prijzen voor varkensvlees. De financiële resultaten verbeterden de afgelopen jaren fors, een trend die met die ijzersterke winstgroei van 145% nog maar eens werd bevestigd. De koers van het aandeel beweegt zich daarbij, ook na de meest recente miljoenenschikking, stabiel rond de 35 Braziliaanse Real. Een historisch gezien hoge koers, daar het aandeel tot eind 2018 veelal rond de 10 Braziliaanse Real bewoog.